'Nog nooit zo hard gewerkt als in mijn premasterjaar'
Een premaster volgen die de universiteit uit eigen zak betaalt; hoe is dat? “De eerste dag van de premaster werden we verwelkomd met de volgende woorden: ‘We hebben begeleiders voor de bachelors, we hebben begeleiders voor de masters, maar jullie staan er alleen voor.” Wie zijn de premasterstudenten van de UU?
Florine (23). Volgt de premaster Orthopedagogiek. Duur: 1 jaar. Vooropleiding: Pedagogische Academie in Den Haag.
“Ik heb de Pabo gedaan en een cursus bewegingsonderwijs gevolgd. Toen ik daarmee klaar was, was ik juf en mocht ik gym geven. Dat vond ik niet genoeg: ik wilde meer weten over kinderen. Tijdens mijn stages als juf ben ik veel kinderen tegengekomen met gedragsproblemen. Bij de Pabo miste ik diepgang over deze gedragsproblemen en stoornissen: ik wil leren waarom kinderen bepaald gedrag vertonen en hoe ik hen en hun ouders daarin kan begeleiden.
“De overstap van hbo naar de premaster is niet zo groot, vind ik. Van te voren zag ik op tegen de geheel in het Engels gegeven vakken maar die blijken goed te doen. Ik moet wel een stuk harder werken dan op de Pabo. De tentamens zijn écht veel moeilijker. Vooral de hoeveelheid stof is heel veel meer. Ik heb tot nu toe maar één hertentamen nodig gehad waarvan ik nu op het cijfer wacht. Ik hoop dat ik het gehaald heb, want het zou jammer zijn als ik het jaar opnieuw moet doen.
“Ik weet niet of de premaster een goede voorbereiding is op de master, omdat ik nog niet weet hoe moeilijk de master gaat zijn. Als ik mezelf vergelijk met bachelorstudenten uit het derde jaar, merk ik dat zij al veel meer kennis hebben en dat ze vakken gevolgd hebben die mij ook heel interessant lijken.
“Voor je de master instroomt, heb je een brede basis nodig. Op de Pabo heb ik nooit statistiek gehad dus de drie statistiekvakken die ik krijg zijn erg nuttig. De premaster kan daarom ook niet korter worden. Er is nu al zo veel dat ik moet en wil leren waar binnen het jaar eigenlijk geen tijd voor is.
“Ik raad mensen zeker aan om na de Pabo Orthopedagogiek te gaan studeren. Je komt veel meer te weten over kinderen wat toch fijn is als je met ze werkt. Maar als de opleiding veel duurder zou zijn geweest, zou ik niet zijn begonnen aan de premaster. De premaster en master zijn heel druk dus je hebt haast geen tijd om er naast te werken.”
Pim (24). Heeft de premaster Film- en Televisiewetenschap gevolgd. Duur: 1 jaar. Vooropleiding: Hbo Media en Entertainment Management in Leeuwarden.
“Ik ben vorig jaar januari met mijn premaster begonnen. Eigenlijk wilde ik in september al beginnen, maar ik was te laat voor het inschrijfmoment dat al in april ligt. Volgens mijn docent is het meestal zo dat universitaire studenten in september beginnen en studenten die van het hbo komen pas in februari, omdat ze het inschrijfmoment missen.
“Ik heb besloten na mijn hbo-opleiding een premaster en master te gaan volgen, omdat er in de media momenteel geen banen zijn. Ik denk dat ik, als ik eenmaal mijn master heb, meer mogelijkheden heb om aan het werk te raken als freelancer.
“De eerste dag van de premaster was een introductiedag waar de docent ons verwelkomde met de volgende woorden: ‘We hebben begeleiders voor de bachelors, we hebben begeleiders voor de masters, maar jullie staan er alleen voor. Als je een vraag hebt, moet je maar een beetje rondmailen.’ Dat hebben we geweten ook.
“Vooral aan het eind van de premaster afgelopen februari was dat gebrek aan organisatie erg lastig. Er zitten slechts twee weken tussen het einde van de premaster en het startmoment van de master en vanwege de harde knip moeten alle cijfers van vakken en van de scriptie binnen zijn voor je aan de master mag beginnen. Samen met de andere premasterstudenten hebben we daar hard achteraan moeten zitten om dit op tijd te regelen. Ook tijdens de master kostte dit gebrek aan begeleiding tijd, omdat we alles zelf moesten uitzoeken en inplannen. Zo startten we de premaster met een vak op niveau 2 waarbij er vanuit werd gegaan dat we al academisch konden schrijven. Voor het eerste paper haalde iedereen een onvoldoende. De tweede keer was iedereen het gewend.
“Al met al vond ik de premaster goed te doen. Van de acht studenten die net als ik de premaster volgden, is er slechts één nog niet klaar. Twee anderen zijn wel doorgestroomd maar hebben ondertussen productiewerk gevonden en weten nog niet of ze de opleiding gaan afmaken. Ik denk niet dat de premaster korter kan omdat we het afgelopen jaar veel waardevolle achtergrondkennis hebben gekregen.”
Els (25). Heeft de premaster Taalwetenschap gevolgd. Duur: 1 jaar. Vooropleiding: American Studies aan de universiteit van Groningen.
“Ik was de enige premasterstudent bij Taalwetenschap en dat vond ik best raar aan het begin. Colleges volgde ik met reguliere bachelorstudenten. Ik wist dat ik de enige premasterstudent was, maar ik had daar niet zo bij stilgestaan. Ik had ook geen informatie gekregen over mijn medestudenten.
“Bij elk vak zaten andere studenten van Taalwetenschap. Ik vond het jammer dat ik geen vaste groep had, want het is nooit leuk om de uitzondering te zijn. Maar heel erg vond ik het ook weer niet, want ik had een sociaal netwerk bij mijn studentenvereniging Biton.
“Omdat bijna niemand de premaster Taalwetenschappen volgt, was het voor de docenten een houtje-touwtje geregel. De premaster ging me overigens heel goed af: ik had een tutor toegewezen gekregen, maar die heb ik het hele jaar maar één keer gesproken. Toen ik na mijn premasterjaar begon met de onderzoeksmaster Taalwetenschap, viel het me tegen dat er weinig voorkennis verondersteld werd. Veel van wat ik in de premaster geleerd had, kreeg ik nu weer. Wáárom had ik dan een premaster nodig, dacht ik.
“Helaas moest ik in mijn masterjaar erkennen dat ik Taalwetenschap toch eigenlijk niet zo leuk vind. In de premaster vond ik de meeste vakken al niet zo boeiend maar ik hield me toen voor dat het interessanter zou worden in de master. Ik vond dat ik het vol moest houden, omdat ik er een flinke investering voor had gedaan. Ik was vanuit Groningen naar Utrecht verhuisd en ook het prestigieuze van de onderzoeksmaster sprak me aan, dat wilde ik wel voor elkaar krijgen. Daardoor negeerde ik dat de vakken me niet lagen. Uiteindelijk ben ik toch gestopt met mijn master.”
Thomas (23). Heeft de premaster Algemene Sociale Wetenschappen in de richting arbeid, zorg en welzijn gedaan. Duur: 1 jaar. Vooropleiding: Hbo Maatschappelijk Werk en Dienstverlening in Zwolle. “Toen ik begon aan de premaster, was ik bang dat het te moeilijk zou zijn. Dat viel heel erg mee. Ik geef toe: ik heb in die vier jaar daarvoor nog nooit zo hard gewerkt als in mijn premasterjaar. De overgang van premaster naar master was wel veel zwaarder; je krijgt een bom van studielast. “Andere mensen hadden overigens meer moeite met de premaster en lieten zich afschrikken door het verschil met het hbo. Ongeveer de helft van de mensen is gestopt met de premaster. Zelf maak ik me niet zo gauw druk. Je moet erop vertrouwen dat je het kan, dat doe ik nu ook in mijn master. “Natuurlijk moest ik in het begin ook wennen. Het is allemaal veel abstracter. Ik heb gekozen om door te studeren omdat ik onderzoeken heel leuk vind en minder met de sociaal psychologische hulpverlening bezig wilde zijn. Op het hbo had ik ook al twee stages gelopen bij de gemeente Zwolle waar ik al meer met beleid bezig was dan met de mensen zelf. Bovendien wilde ik nog niet werken en waren al mijn vrienden ook nog aan het (door)studeren.
“Mijn premasterjaar is goed verlopen. Ik heb alleen een keer een statistiektentamen moeten herkansen. Ik kan me voorstellen dat het goed zou zijn als we aan het begin van de premaster meer uitleg krijgen over hoe de universiteit werkt, over de andere manier van schrijven en benaderen van de stof. Nu zat ik er pas na een half jaar echt lekker in.”
Aantal premasters
In theorie zijn er net zo veel premasters als dat er bacheloropleidingen zijn. Aan de UU zijn dat er 45. Op 1 februari 2012 stonden er 763 premasterstudenten ingeschreven aan de Universiteit Utrecht, van wie 85 procent afkomstig is van het hbo. Als de schakelaars eerlijk verdeeld zouden zijn over de verschillende opleidingen, zou elke bacheloropleiding 17 premasterstudenten hebben. In werkelijkheid lopen bij de faculteit Sociale Wetenschappen er 490 rond, terwijl de Rebofaculteit slechts 18 schakelaars heeft. Orthopedagogiek is het meest populair. Daar is er zelfs meer dan één premasterklas.
Schakelhalfjaar of schakeljaar
Studenten moeten een premaster volgen als hun vooropleiding niet helemaal aansluit op de master die ze op het oog hebben. Wanneer een opleiding een premaster is, wordt betwist. Staatssecretaris Zijlstra definieert premasters als programma’s die maximaal 30 ECTS omvatten. Een programma dat uit meer studiepunten bestaat, valt volgens hem niet onder het lage wettelijk collegegeldtarief en wordt gezien als contractonderwijs.
In werkelijkheid duren bijna alle premasters aan de UU tussen een half jaar en - maximaal en veelvoorkomend - een jaar, aldus Felipe Salve van de Universitaire Bestuursdienst. Dit zou betekenen dat bijna iedereen die een premaster wil gaan volgen, veel meer moet gaan betalen. Doorstuderen kan zo een dure grap worden.
Kosten
Universiteiten zien premasterstudenten nu al als een flinke kostenpost. Omdat premasters bijna altijd al een bacheloropleiding hebben gehad en premasters officieel onder de bachelorprogramma’s vallen, worden de universiteiten niet door de overheid bekostigd voor deze studenten. Daarom is het zeer waarschijnlijk dat universiteiten het veel hogere instellingscollegegeld gaan vragen van hun premasterstudenten als de definitie van de staatssecretaris wordt doorgevoerd.
Op de UU kunnen studenten in elk geval dit academisch jaar en in het jaar 2012-2013 nog een premaster volgen voor het ‘gewone’ collegegeld, volgens Anton van den Hoeven van Juridische Zaken. Wat er daarna gaat gebeuren, is nog onbekend.
Langstudeerboete
Wie zijn bacheloropleiding in drie (wo) of vier (hbo) jaar heeft gedaan, krijgt geen langstudeerboete, Maar als je er een extra jaar over hebt gedaan, krijg je wel te maken met de ruim 3000 euro boete voor het premasterjaar.