Nooit meer opeengepakt in een afgeladen bus 12

Overvolle bussen rijden sinds 1969 van het centraal station naar Utrecht Science Park om studenten, onderwijsmedewerkers en ziekenhuisbezoekers naar hun bestemming te brengen. In de volksmond staat die afgeladen buslijn 12, een van de drukste lijnen van Europa, ook wel bekend als de ‘sardientjeslijn’. Vandaag komt er eind aan dit tijdperk. Vanaf maandag 16 december neemt de langverwachte en kostbare tram 22 het werk van lijn 12 over.

Om waardig afscheid te nemen van de dubbelgelede bus vroeg DUB memorabele ervaringen aan reizigers. Busromances, opmerkelijke chauffeurs, en ruzies met vreemden bereikten de redactie-inbox. Het verhaal van voormalig biologiestudent Ragna (35) sprong eruit. Twaalf jaar geleden beleefde zij als student een unieke rit die niet zonder risico’s was.  

Een unieke rit van een trouwe passagier

‘’In 2007 pakte ik op een late, doordeweekse avond de bus naar mijn spacebox in De Uithof. Ik babbelde gezellig met de chauffeur en vergat uit te stappen bij mijn halte. De chauffeur riep uit ‘’Ach, ik keer zo toch om bij het WKZ. Wil jij anders rijden?’’ Ik dacht dat hij een grap maakte, maar hij zette de bus stil en stapte uit zijn stoel. Die kans wilde ik niet aan mij voorbij laten gaan! Ik kreeg een beknopte uitleg en met een voorzichtige druk op het gaspedaal reden we weg met 20 kilometer per uur. Hij zei: ‘Dat gaat wel heel sloom zo’. Maar ik vond het hard genoeg zonder geschikt rijbewijs. Bij de bochten hielp hij sturen. Ik vond het súperstoer en súperspannend. Het leukste moest toen nog komen: na het keren bij het WKZ wachtte er een vrouw bij de UMC-halte. Ik wachtte tot ze in zou stappen, maar de deur ging niet open. Droog zei de chauffeur: ‘Je moet daarvoor wel op het knopje drukken’.’’

De vrouw leek er weinig vertrouwen in te hebben toen ze mijn opgetogen, maar gespannen gezicht zag. Toch liet ze braaf haar strippenkaart afstempelen en verstopte ze zich verderop in de bus. Nog één keer het grote kruispunt over en toen was ik weer bij de halte Heidelberglaan. De chauffeur ging weer zitten, ik bedankte hem en stapte uit. Daarna heb ik hem nooit meer gezien.’’

Een dag later bracht Ragna gelijk haar vrienden op de hoogte. “Zij vonden het heel vet, maar vroegen zich net als ik af wat de chauffeur eigenlijk bezielde. Mijn familie heb ik het pas jaren later verteld met het schaamrood op de kaken.” Ragna is wel benieuwd hoe de chauffeur erop terugkijkt. “Ik had weliswaar niet gedronken, maar een blaastest ging er heus niet aan vooraf. Laat staan dat hij wist of ik überhaupt wel in een auto mocht rijden.”

Het besturen van de bus was het hoogtepunt van de vele uren die ze tijdens haar studententijd in lijn 12 doorbracht. “Zeker toen mijn fiets gejat was, pakte ik hem regelmatig.” Ze herinnert zich van die tijd dat de lijn vooral ’héél érg vól’ zat. “Op een gegeven moment had je in de ochtend zelfs OV-medewerkers die op Utrecht Centraal met wapperende armen aangaven wanneer de bus vol was, zodat de deuren tenminste konden sluiten.” Ondanks dat kijkt ze met enige nostalgie terug op die ritten. “Het is een bus die je van A naar B brengt, dus warme herinneringen heb ik er niet aan. Wel is lijn 12 onherroepelijk gelinkt aan mijn fijne studententijd, dus het is wel gek dat hij verdwijnt. Net als toen bus 11 veranderde in bus 28.“ In praktische zin gaat ze de bus ook missen. “Tegenwoordig woon ik in Sterrenwijk en ik fiets vooral. De lijn is een uitkomst als ik eens met mijn koffer naar het station moet. Ik weet eigenlijk niet welke bus ik daar straks voor kan pakken.”

Een nieuwe lijn is hoognodig
Een buschauffeur van lijn 12 die graag anoniem blijft, verklaart na het horen van Ragna’s verhaal dat hij er een hard hoofd in heeft dat dit echt gebeurd is. Het zou een roekeloze actie zijn van zijn collega. ‘’Je zet toch niet een willekeurige passagier zonder geldig rijbewijs op een bus? Moet je je indenken dat er een ongeluk gebeurt? Dan is de chauffeur verantwoordelijk! Ik geloof het niet.’’ De chauffeur is net als Ragna niet te spreken over de taferelen die zich doorgaans in bus 12 afspelen. ‘’Je zou het net zo goed veevervoer kunnen noemen. Een nieuwe lijn is hoognodig, soms ging het echt veel te ver. Oudere of zieke mensen die naar het WKZ of UMC gingen, konden vaak niet zitten. Als chauffeur kan je daar dan niks tegen doen.’’ Hij kijkt bedenkelijk. ‘’Aan de andere kant vertrekt die bus om de paar minuten, dus een bus later pakken is ook geen drama. Dat doen ze alleen niet...’’

De komst van de tramlijn ziet hij gematigd enthousiast tegemoet. ‘’Ik snap om te beginnen niet waarom het in vredesnaam zo lang geduurd heeft. Dat gezegd hebbende, denk ik dat het probleem niet opgelost wordt. In één tramstel passen zo’n 250 mensen en ik heb denk dat die in de spits nog steeds bómvol zal zitten.’’

Blijf vooral lekker fietsen
Ron van Dopperen, communicatieadviseur van de Provincie Utrecht verwacht veel meer van de nieuwe Uithoflijn. ‘’Per gekoppelde tram is er ruimte voor 450 reizigers. We hebben daarmee meer capaciteit te bieden dan bus 12.’’ Met een beetje geluk zit je als reiziger dan 19 minuten in de tram vanaf Utrecht Centraal Station naar De Uithof. Met een beperkt aantal staplaatsen is het zitten in de gekoppelde tram voor slechts de helft van de passagiers weggelegd.

De Hogeschool Utrecht, de Universiteit Utrecht en de ov-diensten deden in het verleden verschillende pogingen om de drukte te verminderen. Sinds 2017 beginnen veel lessen van de HU om halfnegen. De Universiteit Utrecht motiveerde op haar beurt studenten om op de fiets te komen. Is dat nog steeds nodig in de toekomst? ‘’Met deze tramlijn worden er substantieel meer reizigers overgenomen dan met eerdere maatregelen. Om de tien minuten gaat er een tram, maar we houden rekening met reizigersgroei en het aantal trams zullen we per 2020 geleidelijk ophogen.’’ Van Dopperen voegt toe: ‘’Het is goed dat het openbaar vervoer met de tram versterkt wordt, maar blijf ook vooral lekker fietsen naar Utrecht Science Park."

Wil je in stijl afscheid nemen van bus 12? Rijd dan vanavond mee met de laatste rit. Op het Facebook-event staan momenteel 631 op 'Geïnteresseerd' dus het belooft weer een drukke reis te worden.