Oma ook mee naar de diploma-uitreiking? Van het DUB-panel hoeft het niet per se

‘Hoeveel mensen mag je meenemen?’ Het is vaak de eerste vraag die studenten – meestal van hun ouders - te horen krijgen wanneer de datum van hun buluitreiking bekend is. Gevolgd door gemopper als het antwoord teleurstelt: ‘Dat zal x jammer vinden’.

De UU benadrukt vaak ‘feestelijk afstuderen’ belangrijk te vinden. De universiteit wil zich bij buluitreikingen dus op een aantrekkelijke manier presenteren aan vrienden en familieleden van afstudeerders. Maar het aantal personen dat iemand mag uitnodigen, kan behoorlijk uiteenlopen binnen de UU. 

Wie deze maand een buluitreiking voor masterstudenten Sociale Wetenschappen had, kon drie mensen meenemen naar de Geertekerk. Bij een ceremonie van een master van USBO in het Academiegebouw was dat aantal maar liefst acht.

Hoeveel familieleden en vrienden zou nu echt bij zo’n bijeenkomst aanwezig moet kunnen zijn? Dat vroegen we aan de leden van ons DUB-panel.

Volgens pedagogisch wetenschapper Kirsten Buist is het voor veel opleidingen van Sociale Wetenschappen eenvoudigweg onmogelijk om heel ruimhartig te zijn. Bij de bachelordiploma’s kan het om meer dan honderd afstudeerders op één dag gaan. Ook voor een persoonijk praatje dat werkelijk een goede indruk geeft van de studie en de afstudeerfase is dan geen ruimte. 

De opleidingen waarbij Buist betrokken is, hanteren vaak een maximum van drie genodigden. Wel zijn er mogelijkheden om een livestream aan te vragen. “De enige manier om dat allemaal anders te doen is de ceremonie uitsmeren over nog meer dagen, in combinatie met de inzet van grotere zalen. Maar dat kost nog meer tijd van docenten en coördinatoren en natuurlijk ook meer geld. Voor onze opleidingen zou dat niet haalbaar zijn.”

Ook masterstudent Life Sciences Sterre van Wierst ziet dat het voor een opleiding te kostbaar is om geen limiet te stellen aan het aantal bezoekers. Ze komt met “een mooie middenweg”: een centrale investering van de UU in goede AV-ondersteuning zodat er bij elke uitreiking standaard een livestream en een professionele fotograaf aanwezig is. “Zo kunnen de thuisblijvers toch op afstand het succes vieren van hun naasten.”

Ze vindt vier of vijf personen redelijk als het gaat om het aantal genodigden dat ‘live’ aanwezig zou moeten kunnen zijn. “Het is fijn als het eigen gezin naar de uitreiking kan gaan. Denk daarbij aan ouders plus een of twee broers of zussen.”

Kil studiepunt
Psychologiestudent Levi Bierhuizen heeft eveneens begrip voor het organisatorische probleem van opleidingen. Maar hij snapt tegelijkertijd dat het niet leuk is als een geslaagde student familieleden of vrienden moet teleurstellen. Dat het aantal gasten dat wordt toegestaan daarbij afhankelijk is van de opleiding,  is “natuurlijk niet eerlijk”, zo zegt hij.

Zelf zou hij vier personen een mooi aantal vinden om aan te houden als maximum, ook al komt hij zelf uit een gezin met vier kinderen. Levi denkt dat bevriende studiegenoten met elkaar kunnen overleggen zodat duidelijk is of iedereen met het maximaal toegestane aantal gasten komt. Als dat niet zo is, kunnen ‘vrijkaartjes’ worden overgedragen. 

Naar de mening van IT-cursuscoördinator Laura Hompus is het onmogelijk om één lijn te trekken gezien de verschillen in de omvang van opleidingen. “Een aula vullen voor een cohort van tien of van honderd studenten, dat verschilt nogal.” 

Ze komt met een pragmatische oplossing. Geef iedereen de mogelijkheid om gratis drie gasten mee te nemen. Wie met meer mensen wil komen, kan nog eens maximaal drie extra kaarten kopen. “Hiermee kunnen kosten voor een grotere locatie en extra logistiek gedekt worden, én kun je als organiserend team beter inschatten hoeveel studenten plus aanhang er daadwerkelijk komen.”

Ze vraagt zich overigens af waar afstudeerders en hun omgeving meer waarde aan hechten: het overhandigen van het briefje of dat etentje na afloop met alle dierbaren met het diploma in de pocket? “Zelf haalde ik mijn diploma een half jaar later op bij een kil studiepunt op de Drift. Interesseerde me ook totaal niet, eigenlijk.”

Halflege zaal
Onderwijswetenschapper Casper Hulshof noemt eveneens een maximum van vier genodigden als reëel aantal. En daarbij mag bij uitzondering best af en toe worden afgeweken als afstudeerders een goede vriend naast gezinsleden willen meenemen. “Maar bij mijn opleidingen is er eigenlijk nooit een probleem qua ruimte. Wel belangrijk: mensen komen soms van ver, er moet koffie zijn vooraf.”

Stadsgeograaf Irina van Aalst herkent het capaciteitsprobleem evenmin. Ze is dan ook alleen betrokken bij de buluitreikingen van masteropleidingen. “Die vinden altijd plaats in de Aula van het Academiegebouw en daar is vaak sprake van het tegenovergestelde: een half lege zaal!”

Volgens bioloog Suzan Ruijtenberg is een optimale oplossing moeilijk te vinden. “Wat ik vaak zie, is dat de zaal bij afstudeerceremonies niet vol zit, terwijl sommigen juist meer mensen hadden meegenomen.” 

“Wat je graag zou willen is dat naaste familieleden altijd aanwezig mogen zijn. In sommige gevallen is dat misschien niemand, zoals ik laatst meemaakte toen ik een laudatio gaf voor iemand zonder broers of zussen, waarvan de ouders overleden waren. In andere gevallen kunnen het er misschien wel tien zijn. Het is pijnlijk als iemand in het eerste scenario alleen staat, maar het is ook onterecht als niet alle broers en zussen kunnen komen vanwege een limiet op het aantal aanwezigen.”

Volgens Ruijtenberg zou een systeem waarbij je bijvoorbeeld vier personen mag aanmelden, en niet gebruikte plaatsen beschikbaar stelt voor anderen, de bezetting kunnen optimaliseren. “Maar dat brengt veel extra administratie met zich mee. En dat is ook weer onwenselijk.”