Onvoorzichtig met coronaregels: 'Mijn mentale gezondheid is belangrijker'

In het huis van een biologiestudent op de Ina Boudier Bakkerlaan zijn ze streng voor elkaar nadat er een paar weken geleden een kleine corona-uitbraak was. Drie huisgenoten bleken besmet en het hele huis ging twee weken in quarantaine. “Dat willen we niet nog eens. Daarom hebben we afgesproken dat ander bezoek dan relaties maar met twee tegelijk in de woonkamer mag zijn. In je eigen kamer mag je ook maar twee gasten tegelijk ontvangen. Ook moeten de gasten de contactoppervlakten in de wc schoonmaken.”

In een tienpersoons unit op studentencomplex De Sterren hebben de huisgenoten onderlling regels afgesproken: er mogen maximaal twee bezoekers komen. Bewoner Lisa heeft een andere reden om streng te zijn. In het begin van de lockdown werden bewoners van een ander huis op het complex bekeurd omdat de huisgenoten onderling geen afstand hielden. Ze is toen naar haar ouders gegaan. “Voor mijn werk heb ik een Verklaring Omtrent Gedrag nodig.” Een bekeuring levert een aantekening op een strafblad op waardoor het moeilijker kan worden een VOG te krijgen.

Onlangs kwam ze terug naar Utrecht, waar het totaal aantal besmettingen met de dag stijgt. Uit de rapportage van de GGD Regio Utrecht van 16 september blijkt dat de afgelopen week 618 besmettingen waren geteld. Het aandeel jongeren was zo’n 35 procent, een week daarvoor was dat 40 procent van in totaal 425 geteste besmettingen.

Na een paar biertjes vergeet je de regels weleens

Hoewel Utrecht van de vier grote steden en van alle studentensteden niet de grootste brandhaard is, moest Club Poema twee weken dicht omdat ze zich niet aan de coronamaatregelen zouden hebben gehouden. De burgemeester van Utrecht, zo meldt RTV Utrecht, is onlangs het gesprek aangegaan met het Utrechtsch Studenten Corps. Tijdens een hospiteeravond werden de coronamaatregelen niet nageleefd waarna er in elk geval één besmetting met Covid-19 heeft plaatsgevonden. Het corps heeft zijn leden nu verboden huisfeesten te geven en de leden gewezen op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Dat de horeca wel open is, vinden de studenten die DUB voor dit verhaal sprak, heel fijn. Ze vinden het aanvankelijk goed te doen om zich daar aan de regels te houden. “Bij een reservering krijg je die te horen, dat is wel een duidelijke herinnering, dan let je weer even op.” Daarbij doen ze het ook om de eigenaar van hun favoriete horecagelegenheid niet in problemen te brengen, hoewel….. “na een paar biertjes vergeet je dat, ook omdat je gewoon weer eens samen met je vrienden bent na al die tijd”.

De studenten die allen begin 20 zijn, geven dan ook aan dat het vaak geen opzet is als ze zich niet houden aan de  coronaregels. Soms is het gewoon lastig. In de supermarkt bijvoorbeeld als het wat drukker is, zegt de biologiestudent van de IBB. “Je moet in onze supermarkt zelf de karretjes schoonmaken en lang niet iedereen doet dat. Afstand houden is bijna onmogelijk. Een masterstudent Artificial Intelligence maakt er niet zo’n punt van: “Iedereen in de supermarkt heeft er begrip voor dat dat soms een paar centimeter te weinig is. Ik ken bovendien geen data dat besmetting wordt veroorzaakt door één enkele ademstoot in iemands richting.”

Als je het gezellig met iemand hebt, heb je geen zin om de ander te zeggen wat verder weg te gaan staan

Zelfs op de universiteit waar elke student zijn eigen tafel heeft en de volgende op voldoende afstand staat, zijn er momenten om wat dichter naar elkaar toe te kruipen of om burgerlijk ongehoorzaam te zijn. “Na college wil je nog wat kletsen, maar dan wil je niet naar elkaar hoeven schreeuwen.” En hoewel er op de meeste plaatsen eenrichtingsverkeer is in de gangen, worden de pijlen niet altijd gevolgd. “Als er geen hond in het gebouw is, doe ik dat niet. Zoals de pijlen nu ontworpen zijn, mag je twee kilometer omlopen als je naar de wc moet. Als het drukker wordt, ga ik de pijlen volgen.”

Hoewel het lang niet zo druk is bij de bushalte als voor corona, kom je er wel mensen tegen met wie je een praatje wilt maken. Het voelt ook wel veilig omdat je in de buitenlucht staat, zeggen studenten bij de halte op de Heidelberglaan. Eén van hen vergelijkt het met roken “Sommige rokers steken buiten een sigaret op, maar binnen nooit. Zo is het ook met praten, als je het gezellig met iemand hebt, heb je geen zin om de ander te zeggen wat verder weg te gaan staan. Je tolereert het net als de vriend die even een peuk opsteekt terwijl je staat te kletsen.”

Bij een masterstudent Rechten spelen inconsequente regels een rol om het niet altijd even nauw te nemen met de voorschriften : "In het begin heb ik mij continue aan de maatregelen gehouden, maar toen het dagelijkse leven weer startte, werd dit steeds minder. Ik dacht toen: als ik gewoon moet werken in een winkel vol met klanten, dan kan ik ook wel een wijntje drinken in het park met een groep van tien. Ook vind ik de maatregelen niet allemaal gelijkwaardig gehandhaafd dus dan vind ik het al lastiger om ze serieus te nemen. Wanneer ik mij wel echt aan de maatregelen houd, is wanneer ik mijn opa of oma bezoek. Zo'n risicogroep wil je toch beschermen."

En dat hebben meer studenten. Zij willen voorkomen dat ze hun ouders of grootouders besmetten. Studenten die niet zo vaak meer thuis komen, hebben dan ook minder het idee dat ze op hoeven te letten, ze brengen immers alleen zichzelf in gevaar. En ook dan is die besmetting niet een grote angst. “Ik heb het al gehad, dus ik houd me wat minder aan de regels, de kans is klein dat ik het opnieuw krijg.”

Zelfs in het park, waar alle ruimte is, gaat het niet altijd goed

De meeste studenten geven toe dat afstand houden het moeilijkst is onder vrienden. Zo zegt een bachelorstudent Biologie: “Meestal laten we elkaar wel weten dat we niet ziek zijn en gaan we er vanuit dat je niet komt als je ziek bent. ook deels eigen verantwoordelijkheid om niet te komen als je ziek bent.” Een masterstudent Youth Studies: “Ik probeer mij zeker aan de maatregelen te houden maar merk dat ik het toch niet altijd handhaaf. Bijvoorbeeld als vrienden bij mij thuis komen eten, waar de ruimte beperkt is. Maar ook bij bijvoorbeeld een verenigingsborrel in het park, waar alle ruimte is, gaat het niet altijd goed.”

Een student journalistiek die het prima vindt om iemand een knuffel te geven of dicht naast iemand te gaan zitten, als de ander dat ook oké vindt, zegt: “In groepen laat ik me op den duur ook gaan. En je hebt geen zin om dan vervolgens te roepen: 'Afstand houden allemaal! Dat is geen anderhalve meter!'. Daar maak je jezelf erg onpopulair mee.”

Het gemis van vrienden en lichamelijk contact lijken toch de voornaamste redenen om de minimale afstand niet te bewaren. Veel studenten gingen in het begin van de coronacrises terug naar hun  ouders. Maar nu het collegejaar weer is begonnen, en er voor sommigen weer fysiek onderwijs is, keren de meesten ook terug naar hun kamer. En vrienden maken het op jezelf wonen een stuk minder eenzaam. “Ik vind mijn mentale gezondheid op het moment belangrijker”, zegt de masterstudent Artificial Intelligence. “Want die is kwetsbaar op het moment dat ik weinig mensen zie en weinig dingen doe, zoals sporten. Ziek worden door corona zou minder impact hebben op mijn mentale gezondheid.”

Met dank aan Noortje van Bentum