‘Op Insta zag ik dat vroegere klasgenoten al verloofd waren’

Masterstudent Economie en Filosofie Wieke van Vlaardingen (23) merkte dat steeds meer mensen in haar omgeving gingen samenwonen. Terwijl ze tot voor kort op een doordeweekse dag nog tot ’s ochtends vroeg in de kroeg stonden en bezwoeren vooral zo lang mogelijk student te blijven. “Op Instagram zag ik dat vroegere klasgenoten al verloofd waren. Daar schrok ik wel van. Ik heb een heel fijne relatie. Maar trouwen? Daar had ik nog niet eens over nágedacht. Het is gek. Je hebt dezelfde leeftijd, maar opeens gaan levens uit elkaar lopen doordat je andere keuzes maakt”, zegt Wieke. 

Ook oud-UU-student Puck van Tussenbroek had het gevoel dat de veranderingen opeens heel snel gingen. Ze nam vorig jaar haar masterdiploma Sociologie in ontvangst en toen… - ja, wat toen eigenlijk? Niet langer kon ze de vraag voor zich uitschuiven wat ze met haar studie wilde doen. De eindsprint naar het afstuderen had haar uitgeput. Hoewel ze lachend op de foto’s staat bij haar diploma-uitreiking voelde ze zich vanbinnen helemaal niet blij.

Tiktok-therapie
In de podcast Twintigers praten Puck, Wieke en Maxim Zewe, student Natuurkunde aan de UvA en VU, over het grijze gebied tussen studeren en werken en alle keuzemogelijkheden die daarmee gepaard gaan en waar jongeren mee worstelen. Wekelijks is er een nieuwe aflevering. Het eerste seizoen heeft tien afleveringen en is net afgerond. Ze zijn van plan om een tweede seizoen te maken. 

Ze snijden typische onderwerpen aan, zoals de vraag waar de drang om almaar te presteren vandaan komt. Maar ook onderwerpen die vooral voor hun generatie herkenbaar zijn, zoals de aflevering over TikTok en therapie, zogenoemde therapy speech, waarbij het drietal onderzoekt of deze aandacht voor mentaal welzijn op sociale media voor meer inzicht of juist meer desinformatie zorgt.  

Het drietal spreekt voor de verschillende onderwerpen met andere jongeren en deskundigen en lezen zich in de onderwerpen in, wat ook voor andere perspectieven zorgt. Wieke: “Onze eerste aflevering ging over de keuze tussen voltijd of parttime werken. Het beeld is toch dat voltijd werken de norm is en dat parttime werken lui of niet ambitieus is. Denk aan de 'deeltijdprinsesjes'. Toen we ons beter hadden ingelezen, kwamen we erachter dat bijna 40 procent van de 25- tot 35-jarigen parttime werkt. Blijkbaar is voltijd werken toch niet zo de norm en het hoeft ook niet meteen te betekenen dat je niet ambitieus bent als je parttime werkt. Door het in de podcast te benoemen, kunnen we misschien ook jongeren helpen om een keuze te maken.”

Vrijheid
Alle mogelijkheden geven jongeren de vrijheid om hun leven zo in te richten zoals zijzelf willen, maar de keerzijde is dat het voor keuzestress en onzekerheid zorgt, zeggen de twee. Wieke: “Veel mensen om mij heen weten niet goed wat ze met hun leven moeten. Ze hebben last van prestatiedruk, depressie, paniekaanvallen of burn-out. Ik schrik er ook van als ik zie hoeveel van mijn vrienden hiermee kampen.”

In de discussie over studentenwelzijn wordt er vooral óver ze gepraat, zeggen Puck en Wieke en daarom wilden ze een podcast door studenten, waarin ook andere studenten aan het woord komen. Juist ook omdat niet iedereen even goed begrijpt waar ze tegenaanlopen. “We wilden ook kijken naar hoe het komt dat we deze keuzestress zo ervaren en hoe dit in de tijdsgeest past”, zegt Puck. Bepaalde aspecten zijn voor de huidige generatie studenten anders dan voor voorgaande, weten ze. Er was het leenstelsel, studenten moeten sneller afstuderen, een deel heeft tijdens de coronapandemie gestudeerd, er is woningkrapte en het is de eerste generatie die opgroeit met sociale media.

Vergelijken met anderen
Hoe groot die invloed is op hun generatie, en vooral op de mentale gezondheid, wordt nog weleens onderschat, denken Puck en Wieke. Puck: “Je kunt jezelf de hele tijd met iedereen vergelijken en zo word je ook de hele tijd geconfronteerd met de verschillende levens die je zóu kunnen leiden.”

Wieke: “Je ziet vriendinnen dingen doen, die je eigenlijk ook wilt doen. De een gaat bijvoorbeeld stage lopen in Mali, de ander koopt haar eerste huis. Dan denk je: daarvoor zou ik allemaal kunnen kiezen. Het is een zoektocht naar wat het beste bij je past, maar het is wel beangstigend, want als je het ene pad inslaat, doe je een andere deur dicht.”

Eigen tempo
Met de podcast willen ze deze twijfel bespreekbaar maken en ze hopen ook dat het voor erkenning zorgt. Puck: “Als je even niet goed weet wat je moet doen, is het fijn om te horen dat anderen met dezelfde dingen rondlopen. Het is ook heel begrijpelijk dat ze zich zo voelen en dat gevoel is ook oké. Van onze generatie wordt nog weleens gezegd dat we de zwakkere generatie zijn en dat we niks meer aankunnen, omdat we meer psychische problemen hebben. Ik vind het heel erg als ze dat zeggen, dat maakt het nog erger.”

Wieke: “Ik hoop ook dat we een aantal twintigers kunnen helpen door ze gerust te stellen dat er allemaal verschillende paden te bewandelen zijn en dat je kan kiezen in welk tempo en op welk moment je dat doet.”