Oproep: ervaar je betutteling op de uni?

“Mijn collega’s gaven me een complimentje over de salade die ik als lunch had meegenomen. Tot het iemand opviel dat er stukjes vlees in zaten. Dat kon toch niet, werd mij te kennen gegeven. Plots werd ik in de verdediging gedrukt.”

“Als roker word ik, ook gewoon in mijn bijzijn, weggezet als een minderwaardig persoon in allerlei opzicht. Ik word zelfs uitgescholden als ik sta te roken.”

“Ik had het eindelijk voor elkaar om die droomreis naar Afrika te maken. Vol enthousiasme wilde ik erover vertellen. De enige reactie die ik kreeg, was of ik mij niet schaamde om met het vliegtuig te reizen.”

Dit zijn enkele voorbeelden van verhalen van medewerkers en studenten die DUB de laatste maanden DUB in de wandelgangen hoorde. Deze mensen zijn zich op hun werkplek of in de collegebanken ongemakkelijk gaan voelen. Ze durven niet meer vrijuit te praten en hebben het idee dat ze hun woorden op een goudschaaltje moeten leggen. “Kan ik op de universiteit nog wel zeggen dat bij mij thuis een Zwarte Piet is langsgekomen?”

Geen vlees eten
De universiteit heeft in het strategisch plan staan dat het Utrechtse onderzoek moet bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke problemen. Wat is dan de taak van de wetenschapper? Neem de klimaatdiscussie, moet de onderzoeker laten zien welke ontwikkelingen er op dit gebieder zijn en welke gevolgen dat heeft voor de samenleving of moet de onderzoeker naar aanleiding van het onderzoek ook expliciet met oplossingen komen en met adviezen voor burgers om hun gedrag te veranderen? Denk bijvoorbeeld aan de oproep geen vlees te eten om de CO2 terug te dringen. Ook bij andere onderzoeksterreinen zijn die discussies zichtbaar. Moet de wetenschapper laten zien wat het effect van ongezond eten is of aangeven hoe je de burger ertoe kan aanzetten om minder vet te eten om overgewicht te voorkomen.

De universiteiten hebben de reputatie een links bolwerk te zijn die zich profileren op het gebied van duurzaamheid of diversiteit. In hoeverre is hier sprake van objectief onderzoek met volop academische vrijheid? Mag je als Utrechtse wetenschapper het belang van duurzaamheid relativeren en een pleidooi houden voor fossiele brandstoffen? En als je onderzoek doet naar immigratie, mag je dan vooral de schadelijke kanten te benadrukken?

Minder vaak met de auto
Het is niet vreemd dat de universiteit in de praktijk wil waarmaken wat de onderzoekers in hun wetenschappelijke artikelen uitdragen. De universiteit wil het goede voorbeeld geven. “Wij willen een duurzame bedrijfsvoering”, zei collegevoorzitter Anton Pijpers in zijn nieuwjaarstoespraak. “En we willen ook goed leiderschap en een duurzaam personeelsbeleid met aandacht voor genderdiversiteit.” Dus sprak de collegevoorzitter de universitaire gemeenschap aan op het vlieggedrag en vroeg hij mensen minder vaak met de auto naar het werk te komen. In besturen en commissie moeten meer vrouwen komen. Daarnaast zijn er universitaire diensten waar een lunch met vlees in de ban is gedaan, start er een programma om medewerkers meer te laten bewegen en wordt er gewezen op het gevaar van problematisch alcoholgebruik.

Veilige plek
Maandag hees de universiteit de regenboogvlag als protest tegen de Nashville verklaring. Wat zou de universiteit doen met een hoogleraar als die op de VU die de verklaring heeft ondertekend? Op de universiteit wordt tolerantie van alle medewerkers en studenten verwacht. Dat betekent ook dat je mensen niet mag beledigen. De universiteit wil een ‘veilige plek’ zijn waar je je woorden zorgvuldig kies zodat niemand (hij/zij/hen/wit/zwart) daar aanstoot aan kan nemen.

De vraag is wel in hoeverre je als universiteit een bepaalde leefstijl of een kijk op de wereld kunt opdringen. Wordt dat niet betuttelend? Of is het goed dat de universiteit hierin het voortouw neemt?

Geen hoge werkdruk
UU’ers zijn betrokken bij hun omgeving. Kijk naar initiatieven als Green Office dat met veel vrijwilligers werkt of een project als Incluusion waarbij docenten vrijblijvend vluchtelingstudenten ondersteunen. Maar ook hier is de vraag in hoeverre je collega’s of medestudenten mag aanspreken op handelingen of uitspraken waar je het niet mee eens bent. Bijvoorbeeld als zij in jouw ogen ongezond of niet duurzaam handelen. Of wanneer een docent beweert dat hij vindt dat er op de universiteit helemaal geen sprake is van een te hoge werkdruk. En een student of docent die van huis uit gelovig is, durft die daar nog wel voor uit te komen?

Oproep
DUB wil graag weten hoe studenten en medewerkers de sfeer op de universiteit ervaren. Heb je het gevoel dat je jezelf kan zijn? Word je aangesproken op je gedrag? Heb je daar voorbeelden van? Of vind je juist dat een moderne instelling als een universiteit kan eisen dat studenten en medewerkers een voorbeeldfunctie vervullen. De bijdragen worden door de redactie verwerkt in een artikel. De wens om niet met naam en toenaam genoemd te worden, zal worden gerespecteerd.

Stuur jouw bijdrage naar dubredactie@uu.nl