Oversteeklichten Heidelberglaan moeten in oktober zijn aangepast
“Een beetje verwarrend.” Zo noemt student Donna de verkeerssituatie op de Heidelberglaan. “Verstandelijk wéét je wel dat er geen trams rijden, dat is pas nog in het nieuws geweest. Maar toch kijk ik bij het oversteken tien keer naar links en naar rechts en focus me niet alleen op bussen, maar ook op trams.” Ze wijst naar de weg. “Dat komt omdat die trambaan er al ligt. En het is ook onoverzichtelijk door al die verbouwingen die er zijn geweest.” Ze lacht. ‘Ik studeer hier al drie jaar, dus ik heb ze állemaal meegemaakt.”
Je denkt dat er een tram aankomt, maar dat is dus niet zo
In 2011 is de aanleg van de tram- en busbaan op de Heidelberglaan begonnen, vorig jaar is-ie opgeleverd. En hoewel er hier en daar nog werkzaamheden zijn, is de tram begonnen aan de eerste proefritten in de nacht. Overdag is daar niets van te merken, hoewel verkeersborden bij de oversteekplaatsen de tram al noemen en de oranje oplichtende verkeerslichten op de voetgangersoversteekplaatsen welluidend rinkelen en waarschuwen voor een aanstormende tram.
“Best irritant”, vindt student Daniëlle. “Je denkt dat er een tram aankomt, maar dat is dus niet zo. En het duur súperlang voordat je over kan steken.” Met als gevolg: Daniëlle steekt over terwijl de verkeerslichten nog waarschuwend knipperen. Student Johnno herkent dat. “Stoplichten? Daar luister ik niet altijd naar. We steken eigenlijk allemaal wel over terwijl het alarmlicht nog rinkelt, want je staat echt voor niks te wachten.”
Ik ben het gewend dat mensen zomaar oversteken
Een buschauffeur die anoniem wil blijven, klaagt over al die drommen studenten die ‘zonder fatsoenlijk te kijken’ zomaar oversteken. “Levensgevaarlijk.” Waar het volgens hem door komt? “Die alarmlichten maken nog geluid en lichten nog op, als de bus allang voorbij is. Daardoor hebben mensen het gevoel dat ze te lang moeten wachten, en dan steken ze dus zomaar over.”
Dat baart hem zorgen, want: als voetgangers de alarmlichten niet meer serieus nemen, dan wordt het “één grote chaos” op de Heidelberglaan. “Ik ben het gewend dat mensen zomaar oversteken, maar het is echt geen pretje als je het weer ziet gebeuren vanachter je stuur. Ik hoop dat het een kwestie van wennen is, dat het wel weer wat veiliger gaat worden. Want ik besef ook wel: verandering kost gewoon tijd. Dus ik wacht geduldig af. Het zal al wel helpen dat er bussen worden vervangen door trams.
“Die Heidelberglaan is zo’n druk punt voor ons”, zegt een andere buschauffeur, die naar eigen zeggen bijna elke dag over de Heidelberglaan rijdt. In tegenstelling tot zijn collega vreest hij dat die drukte niet zal afnemen als er trams gaan rijden. “Voetgangers hebben naast bussen en fietsers, straks nog een extra voertuig waar ze op moeten letten.”
De chauffeur pleit ervoor om de verkeerslichten aan te passen aan de bussen zolang de trams nog niet rijden. “Verkeerslichten zijn inderdaad al voorbereid op de tram – met een voertuiglengte van 70 meter”, laat U-OV in een schriftelijke reactie weten. “Om die reden blijven ze mogelijk iets langer rood.”
Het is lastig om verkeer met behulp van verkeerslichten vlot en veilig te verwerken
Matthijs Keuning van de gemeente Utrecht beaamt dat de Heidelberglaan een “bijzonder complex traject is”, met dadelijk veel trams, bussen en verkeer met ontheffing zoals taxi’s en ambulances. “Bovendien stoppen bussen in beide richtingen op verschillende plaatsen. Dit maakt het lastig om verkeer met behulp van verkeerslichten vlot en veilig te verwerken”, zegt Keuning. “Door de korte afstand tussen de verkeerslichten én de hoge intensiteit van bussen, voetgangers en fietsers is het niet altijd mogelijk om alle stromen altijd ‘groen’ te geven, dus soms is even wachten onvermijdelijk.”
Keuning benadrukt dat bij de bepaling van de zogeheten ontruimingstijd rekening is gehouden met langzame voetgangers. De ontruimingstijd is de tijd die een voetganger nodig heeft om over te steken. Stel dat een voetganger op krukken net voor het knipperen van het waarschuwingslicht is begonnen aan de oversteek, dan haalt deze nog veilig de overkant. “Er is dus altijd een periode dat het licht voor de bus op rood staat én het waarschuwingslicht knippert.” Er is gekozen voor knipperende alarmlichten in plaats van de traditionele groen-oranje-rood-variant, vanwege de ‘hoge attentiewaarde’.
De gemeente Utrecht en U-OV zijn het systeem aan het verbeteren – ‘fijn-afstemming’ met een duur woord. Volgens Keuning is deze afstelling in oktober gereed.
Onze chauffeurs maken nu zoveel mogelijk gebruik van andere wegen
Een andere zorg van weggebruikers op en rondom De Uithof: kan de ambulance er nog wel langs? De Heidelberglaan is na de verbouwing aan weerszijden smaller geworden en heeft een vluchtheuvel tussen de rijbanen gekregen waardoor inhalen niet mogelijk is. “Het is wel mogelijk voor ambulances om via de Heidelberglaan te rijden, maar het is wel smal", stelt een woordvoerder van de Regionale Ambulancevoorziening Utrecht, dat verantwoordelijk is voor het ambulancevervoer in de provincie Utrecht. “Onze chauffeurs maken nu zoveel mogelijk gebruik van andere wegen om op de spoedeisende hulp van het UMC te komen.” Als straks de tram gaat rijden, wordt verwacht dat de ambulances alleen nog maar bij de Heidelberglaan komen als er incidenten op of dichtbij de trambaan zijn.
De tram gaat, zo zeggen provincie en gemeente Utrecht, rijden in de zomer van 2019 tussen station Vaartsche Rijn en De Uithof. Wel moet voor die tijd nog het een en ander worden aangepast aan de spoorconstructie bij station Vaartsche Rijn. Deze werkzaamheden zouden in oktober beginnen, maar zijn uitgesteld tot de jaarwisseling, staat in een brief van 12 september van het college van Burgemeester & Wethouders aan de gemeenteraad. B&W verwacht dat deze werkzaamheden niet zullen zorgen voor verdere vertraging en dat de tram in juli gaat rijden. De tram gaat met “85 procent zekerheid” in december 2019 rijden tussen het Centraal Station Utrecht en De Uithof. In oktober kijkt de gemeente of deze veronderstelling bijgesteld moet worden.