Overwin je winterdip met deze vier tips

Veel onderzoek is er niet gedaan naar de winterdip, zegt universitair docent bij de opleiding pedagogiek en GZ-psycholoog Denise Bodden, maar toch is het duidelijk dat mensen zich somberder en lustelozer voelen als de dagen korter en kouder worden. De ervaring kan per persoon verschillen. Zo vertelt eerstejaars Spaans Marida dat ze nu meer moeite heeft haar bed uit te komen. Julia die tweedejaars Moleculair & Biophysical Lifesciences is, voelt zich de hele dag door slaperig en heeft net als Marida minder zin om iets met haar vrienden te ondernemen. 

Derdejaars Interdisciplinaire Sociale Wetenschappen Geert geeft aan veel minder energie te hebben in de winter waardoor hij ook minder plezier uit bijvoorbeeld sociale activiteiten haalt dan in andere jaargetijden. Giel, die net de bachelor Bestuurs- & Organisatiewetenschap heeft afgerond, vertelt hoe hij veel minder wandelt nu het winter is: ‘’Ik de zomer wandel ik elke dag of ga ik even buiten op een bankje lezen. Maar nu is het grauw en grijs en blijf ik toch liever binnen, hierdoor kom ik in een soort sleur en daar kan ik soms somber van worden.’’ Tweedejaars Psychologie Jesse merkt vooral dat het spontane eraf gaat. ‘’Omdat je door het slechte weer sneller binnen blijft, kom je ook minder snel iemand zomaar tegen. Juist dat spontane is belangrijk voor mij.’’

Winterdip of depressie?
Denise Bodden knikt ijverig ‘’ja’’ met haar hoofd als ze hoort waar deze studenten last van hebben. ‘’Dat is nou precies hoe je een dip omschrijft.” Bodden die zich voor haar werk bezighoudt met depressie en ook bijvoorbeeld angststoornissen, vindt het moeilijk om er het etiket winterdip op te plakken. Iedereen kan altijd een dip krijgen en ja sommige mensen hebben dat als de dagen korter worden. 

Een dip is gelukkig minder erg dan een depressie. Volgens Bodden zit het verschil in duur, intensiteit en impact. Een depressie houdt langer aan, met klachten die consistent zijn en minder snel verdwijnen. Bij een dip herstel je sneller en kun je vaak nog plezier ervaren, bijvoorbeeld als je ondanks sombere gevoelens toch afspreekt met vrienden. Bij een depressie is dat plezier meestal afwezig, en is de invloed op het dagelijks leven veel ingrijpender.

Foto: DUB

Zelf in actie
Het kan lastig zijn om te bepalen wat je tegen een winterdip kunt doen behalve hopen dat het verdwijnt als de lente aanbreekt. Bodden heeft een aantal tips hoe je met eenvoudige veranderingen in je dagelijks leven je stemming deze winter kan verbeteren.

1. Verander niet te veel aan je slaap- en eetpatroon 

In de winter heb je misschien de neiging om langer in bed te blijven liggen en later naar bed te gaan. Dat het laat licht wordt, kan het lastiger maken om op tijd op te staan en zorgt soms voor meer vermoeidheid, zelfs als je voldoende slaapt. Toch is het belangrijk om je vaste slaapritme aan te houden, zodat je energieniveau stabiel blijft.

Ook is het belangrijk om gebalanceerd te blijven eten. Misschien grijp je wat sneller naar een zak chips of chocola als je je wat somberder voelt in de winter. Nou hoef je niet een soort health freak te worden, dat is ook lastig met de feestdagen, maar een gezond dieet helpt voor je stemming.

2. Blijf leuke dingen plannen

Veel mensen denken dat lichttherapie of vitamine D dé oplossing is voor een winterdip. Hoewel biologische factoren meespelen, zijn activiteiten doen en sociale factoren net zo belangrijk. Somberheid kan ervoor zorgen dat je minder leuke dingen met anderen doet. Hierdoor krijg je minder positieve bekrachtiging van sociale activiteiten en dit werkt negatief op het beloningsysteem. 

Blijf daarom activiteiten ondernemen, hoe klein dan ook, waar je in de winter plezier uit haalt. Als je minder snel de neiging hebt om naar buiten te gaan omdat het slecht weer is, bedenk dan dingen die je leuk vindt om thuis in je eentje te doen. Misschien ontdek je wel een nieuwe hobby zoals schilderen of gitaar spelen. Natuurlijk kan je af en toe een serie bingewatchen, maar passieve activiteiten brengen je toch altijd minder gelukkige gevoelens dan je had gehoopt.

3. Blijf in beweging

Probeer te blijven sporten en in beweging te blijven. Sporten is sowieso goed voor je mentale gezondheid. Als je voetbalteam een winterstop heeft probeer dan tijdelijk een andere sport te vinden die je leuk vindt. Zo zorg je er ook voor dat je leuke activiteiten blijft doen zoals in tip twee staat. 

Ben je nou niet echt een sporter? Probeer dan in plaats van de bus te nemen toch te fietsen of maak een wandeling door de stad of de natuur. Dit hoeft echt niet meteen een boswandeling te zijn van twee uur, een wandelingetje van 10 minuutjes voldoet ook al. De frisse buitenlucht zal je goed doen en wellicht pak je nog wel wat gemiste zonnestralen mee. Ook weer goed om je vitamine D aan te vullen.

4. Neem genoeg rust

Stress speelt ook een belangrijke rol bij een dip. Ook als je al stress hebt door bijvoorbeeld een drukke tentamenperiode kan dit bijdragen aan de intensiteit van een dip. Probeer daarom genoeg rust  te nemen. Dit hoeft niet meteen in de vorm van een meditatie of mindfulness te zijn, een ontspanningsoefening kan ook ergens anders in zitten. Bijvoorbeeld door heel aandachtig naar muziek te luisteren, rustig een kop thee te drinken of even stil te staan bij wat je voelt. Of door een wandeling te maken en eens goed om je heen te kijken naar wat er allemaal om je heen gebeurt door bijvoorbeeld te zien hoe kaal de bomen zijn. Vaak slaan we rustmomenten over, door juist dit regelmatig te doen zorg je voor meer ontspanning en minder stress.

Als je toch hulp nodig hebt
Mochten deze tips nou niet werken dan ben je echt niet hopeloos verloren. Er zijn verschillende plekken waar je terecht kan op de universiteit als je je somber voelt, of deze gevoelens nou meer op een dip lijken of langdurig zijn. Je kunt bijvoorbeeld terecht bij de studentpsycholoog. Een wat meer laagdrempelige optie is bijvoorbeeld een site van caring universities: een platform waar tips worden gedeeld om met somberheidsklachten om te gaan.