Shell is 'evil' maar samenwerken is wel zinvol

De universiteit mag best samenwerken met 'evil' bedrijven als Shell, ING en BASF, zeiden studenten maandag tijdens een debat. “We moeten die bedrijven juist van binnenuit veranderen.”

Fraai is het niet dat de universiteit samenwerkt met klimaatschadelijke bedrijven als Shell. Rijmt dat wel met het duurzaamheidsbeleid van de Universiteit Utrecht? Toch vinden studenten dat er best partnerships mogen zijn met het energiebedrijf.

Want wie gaat het miljoenen kostende universitaire onderzoek naar de verduurzaming van de chemische industrie dán betalen? En waar moeten economiestudenten dan stage lopen als we ING, Rabobank en ABN AMRO op de zwarte lijst zetten omdat ze in foute dingen (fossiele brandstoffen, wapenindustrie) investeren?

Dit soort dillema’s kwamen maandagmiddag aan de orde bij een bijeenkomst die was georganiseerd door de U-raad. In aanwezigheid van rector Bert van der Zwaan gingen ruim vijftig studenten naar aanleiding van een aantal stellingen met elkaar in debat.

Al aan het begin van het debat ontstond verwarring. Want waar ligt de scheidslijn tussen “maatschappelijk verantwoorde organisaties” en “controversiële bedrijven”, waar in de stellingen alsmaar aan gerefereerd werd? En wat is dan precies die samenwerking tussen de UU en bedrijven als Shell? Wie betaalt wat? En in ruil voor wat? Die onduidelijkheid maakte het debat rommelig.

Van het anti-Shell-sfeertje, dat voorafgaand aan het debat te proeven was op Facebook, was maandag weinig te merken. Hoewel de aanwezige studenten een moreel zuivere koers van de universiteit verwachtten, zag het gros van hen wel in dat samenwerking met bedrijven als Shell en ING onvermijdelijk en zelfs zinvol is.

Dat bedrijven als Shell en ING studenten mogen werven tijdens de universitaire carrièredag, wat eerder nog tot kritische vragen in de U-raad leidde, werd dan ook door niemand als bezwaarlijk gezien. “De UU moet studenten niet stigmatiseren, studenten moeten zelf kiezen waar ze stage lopen en gaan werken”, vond een studente. “We moeten die bedrijven van binnenuit veranderen, het is daarom juist waardevol dat ze op de carrièredag staan”, zei een ander.

Kritiek op het wetenschappelijk onderzoek dat gedaan wordt met geld van Shell, was er ook nauwelijks. Dat onderzoek helpt Shell juist om sneller de duurzame transitie te maken, lichtte rector Bert van der Zwaan toe. Niemand die hem het vuur aan de schenen legde op dit punt.

Toen het ging om de vraag of een bestuurder van de UU een nevenfunctie of verleden bij een “controversieel” bedrijf mag hebben, kwamen de studenten meer uit hun hok. “Universitaire leiders moeten rolmodellen zijn”, zei een studente. “Waarom niet iemand kiezen met een verleden bij een duurzaam bedrijf?”, zei een ander, waarop iemand counterde dat een verleden bij een niet-duurzaam bedrijf je niet per se een slecht persoon maakt. “Je kunt bij zo’n bedrijf ook heel hard werken om het meer duurzaam te maken.”

Bij nevenfuncties ligt ook het risico van belangenverstrengeling op de loer, merkte een studente op. “Ik zou het geen goed idee vinden als een lid van het CvB een nevenfunctie bij bijvoorbeeld ING zou hebben. Want dan zou er misschien geen partnership met Triodos komen, terwijl die juist niet in wapens investeren, wat ING wel doet.”

Activisten protesteerden onlangs met een flash mob tegen de aanwezigheid van Shell bij de carrièredag van de Universiteit Utrecht. Bekijk hun actie in onderstaand filmpje:

(function(d, s, id) { var js, fjs = d.getElementsByTagName(s)[0]; if (d.getElementById(id)) return; js = d.createElement(s); js.id = id; js.src = "//connect.facebook.net/en_US/sdk.js#xfbml=1&version=v2.3"; fjs.parentNode.insertBefore(js, fjs);}(document, 'script', 'facebook-jssdk'));