SSH voert jongerencontract in: oneindig huren is verleden tijd

Het jongerencontract geldt alleen voor de regio Utrecht, waaronder de steden Utrecht, Zeist en Amersfoort en staat los van het campuscontract. De SSH biedt drie ‘smaken’ woningen aan: kamers, die allemaal verhuurd worden met een campuscontract en zo alleen bedoeld zijn voor studenten, kleine zelfstandige woningen mét campuscontract en kleine zelfstandige woningen zónder campuscontract. Voor deze laatste groep geldt het nieuwe jongerencontract.

Van deze woningen zijn er zo’n 750 in Utrecht te vinden. Ze zijn betaalbaar en hebben vaak een gewilde ligging nabij het centrum, onder meer aan de Nobelstraat, Kloksteeg, Korte Jufferstraat, Keizerstraat, Kariboestraat en de Krommerijn.

De SSH mag van deze woningen van de gemeente zelf toewijzen aan nieuwe huurders, omdat de woningen enkel bedoeld zijn als ‘doorstroomwoningen’ voor mensen die net klaar zijn met hun studie. Om in zo’n woning terecht te komen moet je al bij de SSH huren en een flinke wachttijd (denk aan een jaar of acht) opgebouwd hebben. Van het doorstromen komt echter weinig terecht, stelt de SSH. De woningmarkt zit compleet op slot, dus blijven mensen zo lang mogelijk in de kleine woningen zitten.

Mensen die zo al tientallen jaren huren en een leeftijd van 45 jaar hebben, zijn geen uitzondering, vertelt SSH-woordvoerder Koen Seignette. “Ik kwam er laatst een tegen die zijn veertigste jaar als huurder in ging, met een woning van 25 vierkante meter. Dan kun je nagaan hoe oud zo iemand ongeveer is.”

Lopende contracten
Op vraag van de gemeente huisvest de SSH ook statushouders en jongeren die doorstromen uit een maatschappelijke opvang. Omdat die groep ook lang bleef zitten in de woningen, is voor hen het jongerencontract twee jaar terug al ingevoerd. Wettelijk gezien zijn jongerencontracten al mogelijk vanaf juni 2016. In die wet is ook de maximumleeftijd van 27 jaar opgenomen, waar de SSH niet van kan afwijken. Op moment van tekenen van het jongerencontract moet iemand straks tussen de 18 en 27 jaar oud zijn.

Vanaf juni mag je onder het jongerencontract maximaal vijf jaar in een SSH-woning blijven. Foto: SSH

De lopende contracten van huurders worden gerespecteerd, dus alleen nieuwe huurders moeten aan de leeftijdseisen voldoen en mogen maximaal vijf jaar blijven zitten. “Wanneer huurders na die vijf jaar een andere woning moeten betrekken, hebben ze meer wachttijd opgebouwd bij WoningNet en hebben ze meer kans op vervolghuisvesting”, aldus Seignette.

Druppel op de gloeiende plaat
Hoewel de SSH het beleid invoert ten behoeve van de doorstroom op de woningmarkt, en om zo over een paar jaar ook weer kleine zelfstandige woningen aan te kunnen bieden aan mensen die nu nog studeren, schiet het beleid voor veel studenten en net-afgestudeerden in het verkeerde keelgat. Ze hebben het gevoel de dupe te worden van de nieuwe regels, en zitten al met de handen in het haar over woonmogelijkheden. Leuk, dat beleid om doorstroom te garanderen, maar doorstromen naar waar?

De nood is zo hoog dat studenten die in een woning met campuscontract wonen, overwegen zichzelf in te schrijven voor een opleiding zonder dat ze de intentie hebben het onderwijs te volgen. Met het bewijs van inschrijving kunnen ze weer langer blijven wonen, en collegegeld betalen is vaak goedkoper dan verhuizen. Ook een 28-jarige alumna taalwetenschap overwoog dit: “Ik woonde in een zelfstandige woning met campuscontract en zocht na mijn afstuderen naar een andere woonruimte. Voor sociale huur verdiende ik te veel, maar daar had ik überhaupt ook niet genoeg wachttijd voor, maar voor particuliere huur had ik te weinig inkomen. Ondertussen naderde het einde van mijn campuscontract, dus overwoog ik onder andere om me in te schrijven voor een master. Op het laatste moment heb ik echter alsnog, met dom geluk, een woning gevonden.”

De SSH heeft deze signalen ook opgevangen. “We gaan nog nadenken wat we daar mee moeten. Maar dit is ook gevolg van het feit dat de markt op slot zit; een extra argument vóór het jongerencontract.”

Een 28-jarige scheikunde-alumnus vist met het nieuwe beleid ook achter het net. Vanwege zijn afstuderen moet hij binnenkort uit zijn woning met campuscontract. “Zolang ik nog geen werk heb, is sociale huur eigenlijk mijn enige optie. Zelfs met meer dan elf jaar wachttijd bij WoningNet kom ik niet hoog genoeg om iets te krijgen, ook al mag ik wel steeds op de bezichtigingen komen dus sta ik wel in de top vijftien. En een woning van de SSH kan nu ook niet meer, want voor het nieuwe jongerencontract ben ik te oud.”

Vertrouwensbreuk
De invoering van het jongerencontract doet sommige huurders denken aan het ‘geforceerde’ en omstreden invoeren van het campuscontract in 2010. Ook huurderskoepel BoKS stond op haar achterste benen toen de SSH eind vorig jaar repte over het invoeren van een jongerencontract. De SSH overwoog toen nog om contracten van huidige huurders, eventueel met juridische stappen, om te zetten in jongerencontracten. Dat zou betekenen dat huidige huurders uit hun woning zouden worden gezet. In het verslag van de bewonersavond op 26 november, is nu te lezen dat de SSH het idee van de baan heeft geveegd na grote bezwaren van huurderskoepel BoKS.

Naamplaatjes en brievenbussen bij een studentenhuis in het centrum. Foto: DUB

Alsnog is er een vertrouwensbreuk ontstaan, vertelt Saskia Brakenhoff. Ze is 29 en woont nu anderhalf jaar aan de Keizerstraat in één van de woningen waar het jongerencontract ingevoerd wordt. “De SSH belooft van alles maar er gebeurt niets met onze zorgen. De SSH zegt bijvoorbeeld:  ‘Voor jou als huidige huurder verandert er nu niets.’ Het woordje nu brengt veel onrust met zich mee, na de overweging om ons uit onze woningen te zetten. BoKS is de enige die voor ons opkomt. Als ik nu uit mijn appartementje zou moeten, dan kan ik met tien jaar wachttijd bij WoningNet nog geen bezemkast krijgen.”

Uit je woning: en nu?
Als je afgestudeerd bent en in een kamer of woning met campuscontract woont, zal de SSH bij hun controleronde in januari een bericht sturen dat je twaalf maanden de tijd hebt om een nieuwe woonruimte te vinden vanaf het moment van controle. Bovendien mag je in die situatie met voorrang meeloten voor een van de 550 éénkamerstudio’s in City Campus Max, gelegen in Transwijk. Die woningen worden verhuurd door Jebber, SSH’s dochteronderneming gericht op starters. Seignette: “Uit Max verhuizen ongeveer 200 mensen per jaar, dus heb je een redelijke kans.” In Max geldt geen jongerencontract en kun je wonen voor onbepaalde tijd. Als je vanwege het jongerencontract moet vertrekken, krijg je vooralsnog geen voorrang voor zo’n studio in Max. “Maar dat gaat ook pas spelen in juni 2025”, aldus Seignette.

Als je je woning uit moet, is een urgentieverklaring voor sociale huur aanvragen in de meeste gevallen geen optie. Als het helemaal niet lukt om een nieuwe woning te vinden, zullen mensen noodgedwongen moeten gaan zoeken buiten de stad. Jeffrey Koppelaar, gemeenteraadslid voor Student & Starter, vindt dat een kwalijke zaak: “Iedereen die in Utrecht wil wonen verdient hier een plekje. Het idee achter het jongerencontract is mooi en ik snap het beleid gezien de doelgroep van de SSH, maar wij zijn geen fan van zulke contracten. In de praktijk komt het er vaak op neer dat de jongeren die straks na vijf jaar uit hun woning moeten, nog geen huis kunnen kopen en ook niet genoeg inkomen hebben voor huren in de vrije sector. Dan ben je dus aangewezen op sociale huur, maar om daar iets te krijgen heb je op zijn minst tien tot twaalf jaar wachttijd nodig en dat hebben veel mensen niet. Dan zit er nog maar één ding op: meeloten met lotingwoningen, maar die zijn er ook niet veel en de kans dat je iets krijgt is klein.”

Wat dan een oplossing zou zijn? “Bouwen! Maar dat gaat ook niet over één nacht ijs. Een andere oplossing zou zijn om ‘friends-woningen’ aan te bieden. Nu zijn veel woningen alleen beschikbaar voor stelletjes – maximaal twee personen. Vanaf drie personen heb je een vergunning nodig, behalve voor gezinnen. En die vergunning is moeilijk te krijgen, dan moet je aan een hele lijst eisen voldoen. Als je die grens verschuift en zorgt dat drie vrienden ook een woning kunnen huren, zou dat al een hoop schelen.”

Over één ding lijkt iedereen het eens te zijn: meer woningen bouwen, en snel een beetje.