Student en politiek: 'Polarisering is een kwaal van deze tijd'

Woensdag gaat Nederland naar de stembus. DUB sprak vijf studenten over hun politieke keuze. Waar kijken ze naar voor ze een vakje rood kleuren? “Ik hou van de Nederlandse polderpolitiek: die stimuleert ons om samen te werken.”

‘Bij partijen die een bepaalde groep uitsluiten haak ik meteen af’
 

Summastudent Myrthe Frissen (26) is een zwevende kiezer. Ze heeft zich nog onvoldoende verdiept in de partijprogramma’s. Haar hete hangijzers zijn zorg en sociale inclusie.

"Toen ik de stemwijzer invulde, kwam ik uit op de Partij voor de Dieren en GroenLinks. Ik denk dat die laatste het wordt. De PVV was de allerlaatste optie: bij partijen die een bepaalde groep uitsluiten, haak ik meteen af.

“Voor mij is sociale inclusie in de maatschappij heel belangrijk. Ik heb net mijn coschappen afgerond in de psychiatrie. Wat ik daar leerde, is dat een rode lijn bij veel psychiatrische klachten sociaal isolement is. Als mensen buiten de boot vallen, heeft dit automatisch een effect op hun gezondheid en hun maatschappelijke positie. In mijn directe omgeving ken ik mensen die ziek zijn, of anderszins zorg nodig hebben. Ze zijn op zoek naar een manier om weer onderdeel te worden van de maatschappij, maar dit is vreselijk moeilijk: er is weinig steun voor mensen die buiten het systeem vallen.

“Ik zal altijd stemmen, al is het maar als tegengeluid. Maar ik voel me niet erg vertegenwoordigd door de politiek. Er wordt veel gepraat, er worden veel protocollen opgesteld, maar ik heb niet het idee dat ze werkelijk weten wat er speelt. Ik en mijn studiegenoten hebben bijvoorbeeld veel ideeën over hoe het beter zou kunnen in de zorg, maar in de medische wereld staan we onderaan de voedselketen. Daardoor wordt onze stem niet erg serieus genomen. Ik denk dat ik er beter aan doe om energie in mijn directe omgeving te steken - bijvoorbeeld door mijn zusje mee te nemen naar de bioscoop - dan dat ik me bezig hou met politiek op nationaal niveau.

“Voor mezelf maak ik me geen zorgen - maar voor het collectief wel. Ik nam Trump niet serieus, nam Brexit niet serieus en ik neem Wilders nog steeds niet serieus – maar wat betekent dat nog na alles wat er gebeurd is?”

‘Misschien niet op deze wereld - maar sowieso in het hiernamaals - zal alles uiteindelijk goed komen’
 

De stem van geschiedenisstudent Jan Joost Valster (23) gaat naar de ChristenUnie. Belangrijk tijdens deze verkiezing vindt hij de visies op thema’s als onvoltooid en ongeboren leven.

“Ik ben christelijk, en actief lid van de PKN. Ik ga op de ChristenUnie stemmen. Dat is een gewoonteding: sinds ik stemrecht heb, heb ik nog nooit anders gestemd. Toch doe ik het altijd weer met volle overtuiging - het is de partij waar ik me het meest in kan vinden.

“Waar ik vooral waarde aan hecht, is hoe deze partij omgaat met ethische kwesties: de bescherming van leven, zowel het ongeboren leven, als het onvoltooide leven. De partij laat binnen die kwesties de christelijke visie leidend zijn. Daarnaast streeft ze naar een inclusievere samenleving waarin iedereen de mogelijkheid krijgt om iets bij te dragen en te participeren. Volgens mij is dat belangrijk: als ik naar het nieuws kijk, krijg ik het idee dat een grote groep mensen zich niet gehoord voelt door de politiek, volgens mij verklaart dat de populariteit van de PVV.

“Ik kan me niet vinden in de anti-islam, anti-buitenlanderretoriek van de PVV. Wilders wil een koranverbod Dat zou het einde betekenen van vrijheid van godsdienst. Ik voel me daardoor niet persoonlijk bedreigd: ik heb niet het gevoel dat het christendom onder het bewind van Wilders onder druk zou komen te staan. Maar het is makkelijk om me voor te stellen wat het zou betekenen als mijn eigen religie in zijn bestaansrecht wel bedreigd zou worden. Wilders zegt in zijn verkiezingsprogramma: ‘verbied de koran en sluit de moskeeën’. Dat is makkelijk te vertalen naar: ‘verbied de bijbel en sluit de kerken’. Daardoor voel ik wel een vage verwantschap met de moslims.

“Ontwikkelingen als Brexit, het presidentschap van Trump en de polariserende toon van het debat stemmen me niet erg positief. Ik heb echter wel vertrouwen in de toekomst, omdat ik geloof dat er daarboven iemand meekijkt die alles in de hand heeft. Misschien niet op deze wereld - maar sowieso in het hiernamaals - zal alles uiteindelijk goed komen.

‘Polarisering is een kwaal van deze tijd: alles wordt zwart-wit gemaakt’
 

Hij twijfelt tussen GroenLinks en D66 maar helt iets meer naar de laatste partij. Mujtaba Al Hadi (24), student Farmacie maakt zich het meest druk over de polarisering in de maatschappij.

“Een man als Pechtold is heel genuanceerd en een type politicus die populisten als Geert Wilders goed kan weren. Aan de andere kant vind ik het enthousiasme en het idealisme van een man als Jesse Klaver ook wel aantrekkelijk. Beide partijen zijn bereid om te regeren, en hebben de afgelopen kabinetsperiode veel gedoogsteun gegeven. Dat vind ik belangrijk: dat je als partij bereid bent om verantwoordelijkheid te nemen. Verder kan ik mezelf goed terugvinden in de standpunten van beide partijen. Als ik toch moet kiezen wordt het waarschijnlijk D66.

“Polarisering is een kwaal van deze tijd: alles wordt zwart-wit gemaakt. Daarom hou ik van de Nederlandse polderpolitiek: die stimuleert ons om samen te werken. Dat is volgens mij een van de oplossingen voor de polarisering: dat je verschillende partijen en daarmee verschillende lagen van de bevolking laat samenwerken. Het tweepartijensysteem zoals we het in Amerika zien, leidt naar mijn mening tot verdeeldheid.

“Als moslim en Nederlander voel ik me niet bedreigd door de opkomst van de PVV. Om de simpele reden dat ik intellectueel niet overtuigd ben van wat de PVV te vertellen heeft. Verder ken ik de PVV-stemmer. Omdat ik veel in kleine dorpen heb gewoond, weet ik hoe het werkt: mensen voelen onvrede over werkloosheid, voelen zich niet begrepen door de politiek en proberen dit te projecteren op buitenlanders of op de islam. Natuurlijk zijn er problemen met bepaalde bevolkingsgroepen en met de integratie, maar dit is niet te herleiden naar religie maar tot de sociale klasse waarin mensen zich bevinden. Ik voel me niet bedreigd, maar kan me wel zorgen maken over de extremen: over de veiligheid van onschuldige mensen en familieleden.

“Nog een reden dat ik niet bang ben, is omdat ik vaak het gesprek aanga met PVV-stemmers. Die gesprekken beginnen met een hoop oordelen over de islam. Maar als je goed doorvraagt en luistert, dan merk je heel vaak dat er andere dingen achter zitten. Dat ze zich niet begrepen voelen, slecht geïnformeerd zijn en een oplossing zien in een populist die hun woede wil kanaliseren.”

‘Ik zou graag willen dat we naar een meer gender neutraal Nederland toe bewegen’
 

De stem van Tijmen Evers (21) gaat naar GroenLinks. De geschiedenisstudent houdt deze verkiezingen vooral de rechten van homo’s en transgenders in de gaten en de milieuproblematiek.

“Ik zit in het laatste jaar van mijn bachelor. Volgend jaar wil ik een master gaan doen, en twijfel nog tussen Cultuurgeschiedenis of Politiek & Maatschappij. Ik wil graag de politieke kant op: stagelopen bij een politieke partij of een ministerie. Ik ambieer een toekomst in de politiek – omdat ik graag iets wil veranderen in de wereld. Ik word er moe van dat mensen al zo lang wegkijken voor milieuproblemen. Ook wil ik opkomen voor homo – en transgenderrechten.

“Op identiteitsbewijzen moet nog steeds staan welk geslacht je bent, en openbare wc’s worden ook nog ingedeeld op sekse. Dit soort genderonderwerpen gaan me aan het hart. Ik zou graag willen dat we naar een meer genderneutraal Nederland toe bewegen. Discriminatie en geweld tegen homo’s is iets waar ik me zorgen over maak. Ik denk dat de politiek kan helpen om dit soort zaken meer te integreren in de verschillende lagen van onderwijs: op de middelbare school wordt hier te weinig mee gedaan. Het onbekende is altijd eng, daarom moeten zaken als homo – en transseksualiteit meer besproken worden zodat het normaler wordt. Ook vind ik dat er strenger opgetreden moet worden tegen discriminatie. Ik ben voor de vrijheid van meningsuiting, maar ik vind absoluut niet dat je mensen moet kunnen beledigen.

“Ik maak me geen zorgen over de opkomst van partijen als de PVV. Ik zie namelijk genoeg mensen om me heen met een andere mindset: er zijn er veel die juist progressief zijn en geloven in de tolerantie. Ik ken een jongen die PVV stemt en op de universiteit zit. Ik doe altijd pogingen om hem op andere gedachten te brengen. Hij is net als ik homo. Ik probeer hem eraan te herinneren dat moslims net zo gediscrimineerd worden als homo’s: ze zijn anders en worden daarom in een hoek gezet.”

‘Het enige doemscenario dat ik heb, is overexploitatie van de wereld - dat is iets onomkeerbaars’
 

Jente Fabriek (22) studeert Culturele Antropologie en stemt GroenLinks. Haar grootste zorg van het moment is de milieuproblematiek.

“Momenteel woon ik een paar maanden in San Diego, waar ik voor mijn bachelorscriptie onderzoek doe naar het burgerschap van Mexicaanse immigranten. Ik kijk naar de beweegredenen van burgerinitiatieven: zo heb ik contact met een beweging die zich de border angels noemt. Ze zorgen ervoor dat er water in de woestijn is voor mensen die de grens oversteken, en ze leren immigranten omgaan met lokale autoriteiten.

“Wat ik tot nu toe geleerd heb, is vooral dat je geluk moet hebben met waar je op deze wereld geboren wordt. Omdat ik blank ben, word ik hier heel anders behandeld. Wie getint is, wordt overal tussenuit gepikt. Wat ik ook merk is dat het presidentschap van Trump ervoor heeft gezorgd dat mensen een tegengeluid willen creëren. Je wordt je hier ook bewust van je vooroordelen: dat die in ieder mens leven, ook in mezelf. Maar omdat iedereen hier opener naar elkaar is dan in Nederland, is het makkelijker om die vooroordelen te ontstijgen. Voordat ik hierheen kwam, had ik veel vooroordelen over de Verenigde Staten: dat het een onpersoonlijke massacultuur zou zijn. Maar dat blijkt helemaal niet het geval.

“Ik ben onderdeel van Hellingproef, dat is het jonge wetenschappelijke bureau van GroenLinks. We organiseren debatten en lezingen over politiek- wetenschappelijke onderwerpen. Ik maak me over het algemeen geen grote zorgen over de toekomst. Het enige doemscenario dat ik heb is overexploitatie van de wereld, omdat dat iets onomkeerbaars is.

“Ik heb het hier druk, maar probeer wel de Volkskrant en de peilingen bij te houden. Wat ik soms jammer vind aan de politiek is dat er veel gepraat wordt, maar je weinig concrete acties ziet. Je merkt zelden dat het iets voor het individu doet. Dat zie je hier bij de ‘civic powerment’ wel. Ik vind dat de politiek meer mag aansluiten op de mensen. Dat die tastbaarder gemaakt wordt. Veel mensen willen zich niet in politiek verdiepen omdat het een bepaald saai en activistisch karakter heeft; dat is jammer.”