Studenten en LinkedIn: Profileren, inspireren en tenen krommen

“Joepie!” Was Bente’s eerste reactie toen ze een stageplek aangeboden kreeg. De tweede: “Help, moet ik nu iets posten op LinkedIn?” 

Bentes vraag is niet onbegrijpelijk. Vroeger deelde je je cv alleen met je aankomende werkgever. Sinds de komst van LinkedIn is het een visitekaartje dat je voor de hele wereld uithangt. Dat behelst meer dan een opsomming van werkervaring en opleidingsniveau. Op je profiel is er ook de mogelijkheid om ervaringen, afgeronde trainingen en vak-gerelateerde nieuwsberichten te delen. Zo lijkt LinkedIn, net zoals Facebook vroeger was, steeds meer op een platform waarop mensen hun perfecte professionele identiteit kunnen samenstellen. 

Hoe belangrijk is het gebruik van LinkedIn eigenlijk? En mag je je eigen ervaringen daar een beetje oppoetsen? DUB sprak met vijf studenten over hun kijk op hét sociale mediakanaal voor volwassenen.

Is het belangrijk om je LinkedInprofiel up-to-date te houden? Waarom?
Bijna alle geïnterviewden knikken driftig bij het horen van deze vraag. Uitgezonderd Brian, masterstudent Natuurkunde die een PhD ambieert en een profiel op LinkedIn “niet nodig” vindt voor een academische carrière. “Voor sommige werkvelden lijkt LinkedIn me belangrijker dan anderen. Als freelance journalist bijvoorbeeld, is het misschien een handige manier om je te profileren en potentiële werkgevers aan te trekken. Maar ik wil gewoon direct solliciteren op een PhD in natuurkunde. Dan vind ik het niet nodig om vindbaar te zijn op het internet.

Ook Meike, die Linkedin verwijderd heeft omdat ze stress kreeg van de prestatiegerichte cultuur, schudt van nee. “Ik heb zelf een hbo-opleiding rechtsgeleerdheid gedaan en werk sinds kort als secretaresse op de universiteit. Ik ben nooit op zoek geweest naar een topbaan, want ik vind het belangrijker om naast mijn werk een leuk leven hebben. Ik ben blij met die instelling. Maar als ik op LinkedIn steeds iedereen grootse prestaties moet aanschouwen, ga ik alsnog aan mezelf twijfelen. 

De anderen vinden het gebruik van LinkedIn wel degelijk belangrijk. Jurriën, masterstudent Communicatiewetenschappen, vindt het zelfs leuk: “Dat zit hem in de persoonlijke connecties. Tijdens mijn stage waren er veel evenementen waar ik inspirerende mensen tegenkwam. Op LinkedIn heb ik het gevoel dat ik hen kan ‘verzamelen’. Door hun bijdragen blijf ik op de hoogte van wat er speelt binnen mijn werkveld.”

Merel, bachelorstudent Philosophy, Politics & Economics houdt haar account vooral bij om vindbaar te zijn voor anderen. Zichtbaarheid op LinkedIn gaat volgens haar verder dan alleen de werkvloer. “Als je iemands naam googelt, is diens LinkedIn-profiel ongeveer het eerste wat je tegenkomt. Een goed profiel is dus niet alleen handig voor potentiële werkgevers. Want ook als je ergens gaat hospiteren, kan het zijn dat mensen je LinkedIn profiel opzoeken.” Ze lacht. “Of bijvoorbeeld Bumble-matches met een goed speurvermogen.” 

Mag je dingen op LinkedIn mooier maken dan ze zijn?
Bente, bachelorstudent Engelse Taal & Cultuur: “Nou, je mag niet liegen. Maar ik vind wel dat je je best mag doen om dingen zo indrukwekkend mogelijk te verwoorden. Dat doen mensen in hun cv of op een sollicitatiegesprek ook.”

Merel: “En op andere sociale media. Instagram, bijvoorbeeld. Alleen gaat het nu niet om een cool sociaal leven, maar om academische prestaties.” 

Brian: “Ik vind het wel jammer dat het gebeurt. Vroeger werd je cv alleen bekeken door een potentiële werkgever. Maar omdat LinkedIn-profielen openbaar zijn, kunnen ze een standaard zetten met wie je je kan vergelijken. En als blijkt dat een profiel niet helemaal klopt, is dat natuurlijk zuur. “

Is zo’n onrealistische standaard een probleem?
Brian: “Op LinkedIn delen mensen hun hoge cijfers. Of de obstakels die ze hebben overwonnen om op een perfect eindpunt terecht te komen. Zelden delen mensen dat ze blij zijn met een zes. Of dat ze genoegen nemen met een baan die misschien niet super uitdagend is, maar wel leuk genoeg.” 

Merel: “Ja, als je er gevoelig voor bent werkt het wel een beetje perfectionisme in de hand.” 

Meike: “Eigenlijk zou er een Rianne Meijer van de LinkedInwereld moeten opstaan, haha.” (De influencer die op Instagram bekend staat om haar serie ‘Instagram vs Reality- red)

Doen jullie zelf ook mee aan het verfraaien van je ervaringen?
Jurriën (resoluut): “Nee, ik vind zelfverheerlijking verschrikkelijk.”

Merel: “Maar ik merk wel dat ik soms dingen doe met in mijn achterhoofd: jeetje, dit kan ik mooi op mijn LinkedIn profiel zetten.” 

Daar moet de rest om lachen. Jur bekent: “Ja oké. Laatst organiseerde ik een stage-evenement waarover niets werd gepost op LinkedIn. Toen baalde ik wel dat ik niets kon re-posten.”

Meike: “Als het niet op je LinkedIn staat, heb je het dan wel echt gedaan? Dat gevoel is een goed voorbeeld van waarom ik LinkedIn verwijderd heb. Ik wil dingen doen omdat ik ze wíl doen,  niet zodat ik aan andere mensen kan vertellen dat ik ze heb gedaan.” 

Bente: “Maar nu hebben we het meer over indruk willen maken op LinkedIn. Dat is iets anders dan dingen mooier laten lijken dan ze zijn.”

Ze zijn het er allemaal over eens: daar doen ze niet aan. Ze vinden regelmatig dat anderen overdrijven of opscheppen, maar zijn zelf voorzichtig met wat ze op het platform posten. Dat is vooral uit angst om op die mensen te lijken.

Brian: “Grappig dat we nu allemaal zeggen dat we het niet doen.” 

Aan de ene kant geven jullie aan dat je je ervaringen best een beetje mag oppoetsen. Tegelijk zijn jullie zelf bang om op te scheppen wanneer je dat doet. Waar ligt dan het verschil tussen jezelf goed verkopen en zelfverheerlijking?
Bente: “Weet ik niet. Vooral van mensen die ik ken vind ik het moeilijk om hun van academisch jargon doordrenkte, in motivational quotes gehulde berichten serieus te nemen. Omdat ik dan weet: jij bent niet zo.” 

Meike: “Maar dat is ook logisch, hè. Mensen zijn 3D; de LinkedIn persoonlijkheid is 2D. Van vrienden weet je dat ze soms onzeker zijn of dronken op een tafel staan te zingen. Maar bij vreemde mensen lijkt hun profiel hun volledige identiteit. Omdat je dan de rest niet ziet, zeg maar.”

Brian: “Maar toch geldt ook voor mensen die je niet kent: de grens tussen een glanzende professionele identiteit en cringe is dun.”

Jurriën: “Als ik wist waar die grens precies lag, dan zou ik wel vaker iets online durven zetten.”

Waar ligt die grens dan eigenlijk ?
Volgens Thijs Launspach, psycholoog en stressexpert, is het helemaal niet gek dat mensen zich aan bepaalde LinkedIn-berichten ergeren. Teksten als “Ik ben sprakeloos door alle positieve reacties op mijn essay” of “nooit had ik durven dromen dat ik hier had mogen staan” zijn volgens hem voorbeelden van “humble bragging”: opscheppen onder een doorzichtig sluier van valse bescheidenheid. Het is niet het opscheppen zelf, maar de onoprechtheid ervan, die irritatie opwekt. 

Verder is het volgens Paul Boselie, hoogleraar Bestuurs- & Organisatiewetenschap aan de UU, alleen maar logisch dat mensen zichzelf op LinkedIn zo goed mogelijk verkopen. “Dat doen werkgevers naar werknemers toe net zo goed. Of dat iets positiefs is, is natuurlijk een andere vraag. Maar als iedereen het doet, word je erin meegezogen.” 

Net zoals de studenten, benadrukt ook Boselie dat eerlijkheid het langst duurt wanneer je een passende baan wilt vinden.” Je kunt je ervaringen mooi opschrijven, zolang je maar bij de waarheid blijft.” 

Hoe belangrijk is het om jezelf te profileren op LinkedIn en regelmatig berichten te posten?
Boselie:“Je kunt constateren dat LinkedIn steeds meer wordt gebruikt door werkgevers om werknemers te werven. Mensen worden benaderd op basis van hun profiel en ervaringen. Het is dus handig om een overzicht van je werkervaring bij te houden. Maar ik betwijfel of werkgevers veel verder kijken dan werkervaring. Of ze ook letten op content, dus hoe vaak en wat voor berichten je op je profiel plaatst, dat weet ik niet.”

Heb je verder nog een tip voor studenten die zich geen raad weten met het volwassen social mediaplatform dat LinkedIn heet? 
Boselie: “Ja. Ik zie veel dat jongeren onrustig worden omdat ze zich constant vergelijken met de prestaties van anderen. Dat is zo op werkgebied, maar past in het bredere beeld van de perfectionismedrang van deze tijdsgeest. Ik zou willen dat jullie stopten met het onderling vergelijken. Als je advies wilt over je carrière of het bijhouden van je LinkedIn-profiel, dan is het beter om advies te vragen aan een volwassene die al langer in het werkveld zit.”