Studenten ervaren geen armoede
Een week lang leven op boterhammen met pindakaas en halsreikend uitzien naar de 24ste van de maand. Het zijn bekende taferelen voor iedere student. Maar hoe arm voelt hij zich? DUB neemt een kijkje in de studentenportemonnee.
Studenten zijn arm. Dat zegt het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) die het gemiddelde inkomen van studenten vergelijkt met de twee definities voor armoede: onder de lage-inkomensgrens en onder het niet-veel-maar-toereikendcriterium. De lage inkomensgrens gaat uit van een vast koopkrachtbedrag dat in 2010 voor een alleenstaande 940 euro per maand was. Het niet-veel-maar-toereikendcriterium berust op de minimale uitgaven voor basisbehoeften plus de kosten voor sociale participatie: voor een alleenstaande onder de 65 is dat 1000 euro per maand.
Het Nibud heeft berekend dat studenten gemiddeld 770 euro per maand binnenkrijgen. Hieronder vallen studiebeurs, geld dat studenten van hun ouders krijgen, inkomsten uit bijbaantjes en toeslagen. Hoewel studenten volgens de criteria arm zijn, is het de vraag of studenten zich ook arm voelen. Komen zij gemakkelijk rond van hun inkomsten en hoeveel hebben ze te besteden in vergelijking met leeftijdsgenoten? Bijna de helft van de studenten (47 procent) gaf in het studentenonderzoek van het Nibud aan moeite te hebben om rond te komen. Van deze studenten komt 63 procent ook regelmatig geld tekort.
De gemiddelde uitwonende student krijgt en geeft uit per maand:
| Inkomsten | euro | Uitgaven | euro |
| Ouders | 191 | Huur | 341 incl. |
| Werk | 354 | Zorgverzekering | 130 |
| Studiefinanciering | 270 | Telefoon | 32 |
| Overig | 174 | Boodschappen | 152 |
| Zorgtoeslag | 68 |
De studenten die DUB sprak, waren eigenlijk allemaal vrij tevreden over hun financiële situatie, hoewel deze erg uiteen lopen. De één houdt per maand ongeveer 300 euro over na het betalen van de vaste lasten, de ander moet het doen met een schamele 50 euro. De geïnterviewden vonden het lastig in te schatten wat de financiële situatie is van leeftijdsgenoten.
Masterstudente Biology of Disease Mignon (maandinkomen 510 euro) zegt hierover na lang nadenken: “Ik heb het idee dat veel studenten elke maand quitte spelen en dat ik overhoud.” Inge, bachelorstudente sociologie met een maandinkomen van 910 euro, heeft op dit moment genoeg te besteden onder andere door een stagevergoeding die ze nu extra ontvangt. Maar ze heeft meer magere jaren gekend. “Ik heb een hele tijd gehad dat ik precies moest rondkomen van het geld dat ik had. Ik wilde niet bijlenen. Dan moet je echt gewoon heel goed opletten dat je niet alles voor het eind van de maand opmaakt. Toen voelde ik me wel een beetje arm, ik had het idee dat de meeste studenten het beter hadden dan ik.”
| Inkomsten | euro | Uitgaven | euro |
| Ouders | 250 | Huur | 320 incl. |
| Werk | 120 | Zorgverzekering | 20 |
| Stagevergoeding | 270 | Telefoon | 15 |
| Studiefinanciering | 270 | Boodschappen | 120 |
Inge geeft het meeste geld uit aan uitgaan.
Ze bezuinigt als eerste ook aan uitgaan. Is haar financiële situatie supererg, dan klopt ze aan bij haar ouders.
Eén op de 10 ouders draagt bij in de studiekosten van hun kind door middel van een vast bedrag per maand. 68 procent betaalt specifieke uitgavenposten, zoals collegeld of de zorgverzekering. Ook al onze geïnterviewden bleken op één of andere manier hulp te krijgen van hun ouders. Inge: “Als ik krap zit, zegt mijn moeder: hier neem maar drie flessen crèmespoeling mee.” Astrid, studente Maatschappelijke Opvoedingsvraagstukken, krijgt geen geld of ov-kaart van DUO. Ze is dan ook heel blij dat haar ouders kunnen bijdragen aan haar studie, door op dit moment haar kamer te betalen.
| Inkomsten | euro | Uitgaven | euro |
| Ouders betalen huur | 320 | boodschappen, sport, telefonie | 250 |
| Werk | 600 | ||
| Zorgtoeslag | 89 |
Astrid geeft het meeste geld uit aan drankjes in de stad.
Ze bezuinigt als eerste op duurdere dingen zoals concertkaartjes, festivals en ze staat weleens rood.
Armoede blues
Geld(gebrek) kan een enorme stressfactor zijn voor studenten. Tijdens een intake bij de studentenpsycholoog wordt specifiek gevraagd naar de financiële situatie van studenten, omdat het klachten van onrust of somberheid kan veroorzaken. Onze geïnterviewden liggen over het algemeen niet wakker van hun financiële situatie.
Joost, student Taal & Cultuurstudies met een maandinkomen van 770 euro, ervaart wel eens stress als hij te maken krijgt met echte grote onverwachte uitgaven. “Mijn laptop is het aan het begeven en ik probeer het aanschaffen van een nieuwe zo lang mogelijk uit te stellen. Dan is het wel een stressfactor, omdat ik me afvraag hoe lang hij het nog uithoudt.”
| Inkomsten | euro | Uitgaven | euro |
| Werk | 500 | Huur | 350 incl. |
| Studiefinanciering | 270 | Boodschappen | 120 |
| Telefoon | 20 | ||
| Volkskrant | 15 |
Joost geeft het meeste geld uit aan boeken. Bezuinigt als eerste op kleding en boodschappen. Joost eet bijna dagelijks met zijn huisgenoten en hoeft dus maar één keer in de week te koken en te betalen.
Mignon leent 200 euro in de maand bij en maakt zich niet druk over haar studieschuld. “Ik moest eerst wel even slikken en ik vroeg me af: ga ik dat echt doen in plaats van werken? Maar lenen tijdens je studie is toch wel erg aantrekkelijk, je krijgt heel lang om het terug te betalen. Daarom maak ik me er eigenlijk niet zoveel zorgen om, dat komt wel goed.”
Op de vraag of alle studenten arm zijn, komen hele afwisselende antwoorden. Inge denkt eerder dat alle studenten rijk zijn. Met studiefinanciering hoeft niemand echt heel arm te zijn omdt je geld kan leven tot een totaalinkomen van zo'n 950 euro. Ook Joost denkt er zo over. Astrid gelooft wel in een verschil tussen arm en rijk. Ze denkt aan haar medestudenten die per se op vrijdag naar huis willen en op maandag weer terug, omdat ze dan nog met hun week-ov gratis kunnen reizen. Zelf kijkt ze daar niet zo nauw naar. Als ze op zondag terug wil, vindt ze het niet erg een keertje te betalen. Rijke studenten hoeven volgens haar helemaal nergens op te letten.
Volgens Mignon zijn veel studenten wel arm, maar vaak komt dat door de keuzes die ze maken met het uitgeven van het geld. “Ik ga bijvoorbeeld niet veel uit in vergelijking met anderen. Als zij veel geld kwijt zijn aan uitgaan is dat hun eigen keuze.” Onder rijke studenten verstaat ze vooral mensen die veel geld van hun ouders krijgen. “Niet de mensen die tig baantjes hebben om alles rond te breien.”
| Inkomsten | euro | Uitgaven | euro |
| Ouders | 40 | Huur | 340 incl. |
| Lening | 200 | Sport | 30 |
| Studiefinanciering | 270 | Telefoon | 20 |
| Zorgtoeslag | 89 | Boodschappen | 80 |
Ze bezuinigt als eerste op uitgaan en boodschappen en kan de energie ook een maandje later betalen, omdat de studentenhuisrekening een buffer heeft.
Voordeel van veel geld
De voordelen van het hebben van meer geld, kunnen alle studenten zo wel opsommen. Voor Astrid is het voornaamste voordeel dat je meer kansen krijgt om door te studeren, zeker in deze tijd. Inge: “Je laat je denk ik ook wel tegenhouden als je veel moet lenen, er zijn een hoop mensen die daar makkelijker over denken omdat ze toch wel weten dat hun ouders bij kunnen springen”. Joost en Mignon denken vooral aan de extra tijd die je in je studie kunt stoppen als je niet hoeft te werken. Mignon: “Ik denk niet dat het hebben van veel geld een direct voordeel is voor je carrière. Ik heb toch wel het mooie idee dat het uiteindelijk om je kwaliteiten gaat. Maar meer tijd overhouden voor je studie als je niet hoeft te werken is wel fijn.”