Studenten maken documentaires over de ideale universiteit

Acht UU-studenten spraken dit voorjaar met bestuurders, wetenschappers en studenten over de perfecte universiteit. De interviews zijn nu te bekijken op Youtube.

Hoe ziet jouw ideale universiteit er uit? Met die vraag en een videocamera gingen acht studenten van het honoursprogramma van de faculteit Geesteswetenschappen dit voorjaar op pad. In de UB in de binnenstad interviewden ze studenten, en ze gingen het land in om wetenschappers en bestuurders van diverse universiteiten aan de kaak te voelen.

Deze zomer werd het resultaat op Youtube gepubliceerd. Twee documentaires - één met interviews met studenten, de ander met academici - staan nu online. Veel interviews gaan onder meer over de vraag hoeveel vrijheid studenten moeten hebben, en wat de taak is van de wetenschappelijke opleiding. Vrije academische ontplooing (bildung) of voorbereiding op de arbeidsmarkt?

Er valt veel op te merken aan de documentaires. Het camerawerk is niet al te best, de montage had wat vlotter gemogen en het is soms lastig om een rode draad in de gesprekken te ontwaren. Toch zijn de gesprekken de moeite waard als de toekomst van het hoger onderwijs je aan het hart gaat.

Bijzonder is dat de studenten voormalig UvA-bestuursvoorzitter Louise Gunning voor de camera kregen. "Op de dag van het interview was Gunning als kop van jut net twee weken opgestapt", vertelt geschiedenisstudent David van Oeveren, die betrokken is bij het honoursproject. "Het was wel bijzonder dat we haar konden spreken op dat moment."

Gunning zegt in de documentaire dat het haar utopie is dat de universiteit alle studenten omvormt tot "competente rebellen", maar dat dat in de praktijk nog niet lukt. Geschiedenisstudent Wouter Johan van Leeuwen, ook deelnemer aan het honoursproject, merkte dat door de vraagstelling de geïnterviewden minder politiek-correcte antwoorden gaven. "We vroegen ze naar hun utopie: dat maakt het een stuk makkelijker om vrijer te spreken."

De studenten spraken ook met Rob van der Vaart, decaan van van het University College Utrecht (UCU). Een van de belangrijkste dingen voor de universiteiten is de verbondenheid van onderwijs en onderzoek, zegt  Van der Vaart in de documentaire. "Dus geen onderzoeksgroepen die geen studenten zien, en geen studenten die geen onderzoekers zijn."

Bij de interviews met studenten kwam het thema autonomie sterk naar voren. "Veel geïnterviewde studenten zeggen meer vrijheid te willen", zegt Wouter. "Vrijheid om hun vakkenprogramma helemaal zelf samen te stellen. Ook vinden ze dat de universiteit minder schools moet zijn."

En de utopische universiteit van filmers David en Wouter zelf? David: "Ik wil meer en intensiever contact met docenten. En meer keuzevrijheid: de vakkenpaketten bij Geesteswetenschappen moeten weg." Wouter: "Van mij mag het minder schools worden. Al die tussentoetsen tussendoor..."

De documentaire met studenteninterviews (11 minuten) is hier te bekijken. De interviews met wetenschappers en bestuurders (41 minuten) vind je hier. De studenten interviewden Dymph van den Boom (UvA), Job Cohen (Leiden), Louise Gunning-Schepers (UvA), Karel Luyben (TU Delft), Remco Raben (UU), Carel Stolker (Leiden) en Rob van der Vaart (UU).