Studenten met liefde voor klassieke muziek kunnen terecht bij het jarige USKO

Het Utrechtse Studenten Koor en Orkest viert dit jaar haar 70-jarig bestaan met onder meer een concert in TivoliVredenburg. DUB nam een kijkje bij één van de open repetities van het koor. “Ik moet nog uitvinden of ik bas of tenor ben.”

Het is donderdagavond kwart voor 8 en de eerste studenten druppelen de zaal van Parnassos binnen. Om 8 uur staat de zaal ramvol. Het is een verassende mix van studenten op deze open koorrepetitie. Man, vrouw, de één op slippers, de ander in een net overhemd. Een jongen met een petje, een meisje met knalroze haar. De vaste leden begroeten elkaar enthousiast na de vakantie. Twee USKO-bestuurleden in blauw met geel bedrukte shirtjes verwelkomen de nieuwelingen en voorzien hen van de nodige informatie. Een jongen deelt zwarte boekjes met bladmuziek uit en de dirigent leunt tegen de zwarte vleugel in het midden van de ruimte.
Al bijna 70 jaar is het Utrechtse Studenten Koor en Orkest (USKO) een plek voor Utrechtse studenten met een passie voor klassieke muziek. Op 5 oktober 1945, vlak na de Tweede Wereldoorlog werd het USKO opgericht door toenmalig dirigent Hans Brandt Buys. De muziekvereniging had als doel een gevoel van eenheid en saamhorigheid te creëren onder muziekliefhebbende studenten.
Iedere student kon, ongeacht religie of politieke voorkeur, terecht bij het USKO. Het muziekgezelschap was het eerste in zijn soort en de populariteit van de vereniging groeide dan ook met de jaren. In 1986 bereikte het ledenaantal een piek van 452. Nu de vereniging haar lustrumjaar ingaat, telt het USKO 150 leden en heeft daarnaast een actieve reünistenvereniging: R’usko.
Bijzonder aan het USKO is dat het zowel uit een koor als orkest bestaat. Het is uitzonderlijk dat deze twee tot dezelfde vereniging behoren en daarmee onderscheidt het USKO zich van andere muziekgezelschappen. De wekelijkse repetities van koor en orkest zijn gescheiden, maar er zijn gezamenlijke repetitiedagen voor de concerten.
De repetities worden – na een korte onderbreking- sinds 1 september weer gehouden bij Parnassos op de Kruisstraat. Het orkest repeteert op woensdag- en het koor op donderdagavond. Voor het koor worden geen audities gehouden, voor het orkest wel. Minke Reijneveld, bestuurslid voor het jaar 2014-2015 licht toe: “Vanuit onze oorsprong willen we een vrije en toegankelijke vereniging blijven, waar iedereen zich bij aan kan sluiten. Om deze reden zijn er geen repetities voor het koor. Omdat het orkest meer restricties heeft, zoals een maximum per instrumentgroep, zijn we hier genoodzaakt wel audities te houden. Ook is het voor de kwaliteit van het orkest noodzakelijk dat er al een bepaald niveau beheerst wordt in het bespelen van een instrument. Zingen is makkelijker aan te leren.”
Een taal leren terwijl je zingt
De studenten staan ingedeeld op stemsoort: tenor, bas, alt en sopraan. Er wordt begonnen met ademhalings- en stemoefeningen. “Haal adem alsof je door een rietje zuigt”.  Daarna worden de zwarte boekjes opengeslagen. Ik sla de eerste bladzijde open: “Appendix II. Pronunciation guide for the Slavonic Transliteration”. Dit is duidelijk geen kinderspel.
Er is piano begeleiding tijdens de repetitie. Eerst zingen de verschillende stemgroepen en daarna zingt het hele koor samen. Op die momenten wordt de zaal gevuld met een mooi, galmend geluid. En dat galmen is ook precies de bedoeling volgens dirigent Gilles.
In de pauze vertellen twee jongens die hier voor het eerst zijn wat hun eerste indruk is. Nic (19, student Life Sciences): “Pfoe, we werden wel meteen voor de leeuwen gegooid. Ik heb geen ervaring, dus vond het behoorlijk pittig. Een basisles voor de nieuwkomers zou fijn zijn. Ik ben nog aan het uitproberen of ik bas of tenor ben, maar ik vind het wel erg leuk om te doen!” Thijs (19 jaar, Natuurwetenschap): “Mee eens! Als je nog nooit zangles hebt gehad is het wel wennen zo’n repetitie. Ik moet echt focussen op de melodie. Ik word wel lid, dan heb ik nog genoeg tijd om het te leren”.
Extra feestelijk programma voor het lustrum
Elk  jaar voert het USKO drie muziekprogramma’s uit. Vanaf de oprichting in 1945 wordt de traditie in stand gehouden om in een driejarige cyclus de grootste werken van Bach ten gehore te brengen. Er is jaarlijks één Bach-programma van die cyclus, een ouder klassiek programma en een moderner klassiek programma.
Er wordt achtereenvolgens voor ieder programma gerepeteerd, waarna dit wordt afgesloten met een concert. Dit alles gebeurt onder begeleiding van vaste dirigent Gilles Michels: “Dit wordt alweer mijn zevende seizoen bij het USKO en ik heb het nog steeds erg naar mijn zin. Er gaat best veel tijd zitten in mijn baan als dirigent. Naast de repetities gaan er nog behoorlijk wat uren zitten in zaken voorbereiden en regelen. Maar ik krijg er erg veel enthousiasme voor terug!”
Net een gewone vereniging
Dat het USKO niet zo veel verschilt van de andere studentenverenigingen die Utrecht telt, wordt duidelijk door de hoeveelheid activiteiten er buiten de repetities om georganiseerd worden. Voorbeelden hiervan zijn het introductieweekend, het gala, het jaarlijkse kamp in januari, de buitenland tournee en de ouderdag. Van een ontgroening is echter geen sprake en alle activiteiten zijn geheel vrijblijvend. De vereniging heeft een vast bestuur, dat geassisteerd wordt door verschillende commissies. Ter ere van het 70-jarig bestaan in 2015 is er dit jaar de extra Lustrumcommissie (Luco) opgericht.
Concerten in het lustrumjaar
Minke: “We pakken met al onze activiteiten net wat groter uit dan normaal en alles krijgt een feestelijk randje. Er komt een extra ledenweekend naast het traditionele kamp en de jaarlijkse tournee zal nog grootser en verder weg zijn. Helaas moet de bestemming nog even geheim blijven. Ook mogen we dit jaar de Hohe Messe van Bach uitvoeren in De Grote Kerk van Naarden en geven we een concert in TivoliVredenburg.”
Stella (26 jaar, student Humanistiek) begint al aan haar zesde USKO-jaar en noemt zich het fossiel van het koor. “De goede sfeer en het sociale aspect zorgen ervoor dat ik lid blijf. Het is zo’n gezellige groep, ik heb hier hele hechte vriendschappen gevormd. Toen ik lid werd in 2009 was het ook een lustrumjaar, dus na dit jaar is het voor mij wel mooi geweest hoor, ha ha.”
De goede sfeer waar Stella het over heeft is duidelijk voelbaar. Zowel tijdens de repetitie, als in de pauze en daarna aan de bar. Van het ietwat stoffige imago dat over klassieke muziek kan heersen is weinig te merken. In de pauze wordt limonade en water gedronken, maar na de repetitie gaat het koor gewoon aan het bier. De volgende dag hoeft er toch niet gezongen te worden.
Open repetities
Ook interesse in een van de open repetities? Op woensdag 10 september is er nog een open repetitie voor het orkest en op donderdag 11 september nog een voor het koor. De repetities zijn van 20 tot 22.30 uur.