Studenten moeten op eenzelfde niveau academisch Engels beheersen

Een masteropleiding in het Engels is geen probleem. Voorwaarde is wel dat docenten werken aan hun accent en alle studenten het Engels op hetzelfde academische niveau beheersen.

Om studenten voor te bereiden op een internationale arbeidsmarkt wil de universiteit zo veel mogelijk masteropleidingen in het Engels aanbieden. Studenten moeten hierop in de bachelorfase al worden voorbereid; daar zullen steeds meer vakken in het derde jaar in het Engels worden aangeboden. Studenten uit de Universiteitsraad staan sceptisch tegenover dit plan en vragen het universiteitsbestuur nu om de taalvaardigheid van niet-Engelstalige docenten te toetsen (zie kader 1)

Docenten moeten werken aan hun accent
Twee bachelor- en twee masterstudenten die met DUB in gesprek gingen over het Engelstalige onderwijs dat zij aan de UU volgen, hebben geen bezwaren tegen het programma in een andere taal. Toch kan er nog wel het een en ander beter. Het Engelse accent van docenten bijvoorbeeld en de Engelse taalvaardigheid van studenten. Dit om op een volwaardige manier met elkaar te kunnen discussiëren in college. 

Matthijs zit aan het eind van de bachelor Game Technology en vindt het niveau van het Engels van zijn docenten “vaak goed; dat wil zeggen, ze beheersen de taal en de stof. Waar het stremt is het feit dat docenten die geen native speaker zijn, vaak met zware accenten spreken waardoor het voor sommige studenten moeilijker is de aandacht bij het college te houden.”

De taalbeheersing van het Engels loopt bij studenten te veel uiteen
Volgens Reshmi, masterstudent LLM European Law en Nederlands Privaatrecht,  ligt het probleem meer bij de verschillen in het niveau waarop studenten het Engels beheersen. “Voor 2013 werd er niet veel gedaan om het niveau hoog te houden. Er werd van uitgegaan dat iedere student een goede beheersing heeft van het Engels. Achteraf bleek dit niet zo te zijn. Wanneer je in samenwerkingsverband niet goed kunt communiceren door een taalbarrière is dat heel frustrerend.”

Ook Gideon, Research Master Bestuurskunde, herkent dit probleem. “Ik kan me niet herinneren dat we ooit iets van een cursus aangeboden hebben gekregen of dat op een andere manier aandacht is besteed aan het niveau van Engels van mij en mijn medestudenten.” Hij ziet in de groepen zowel bij het spreken als bij het schrijven niveauverschillen.

Engelse schrijfvaardigheid is een struikelblok
Het volgen van colleges valt voor de meeste studenten mee. Waar studenten vaker tegen de lamp lopen is het maken van de opdrachten in het Engels. Gideon vertelt dat het academisch schrijven in het Engels voor hem het grootste obstakel was. “Mijn niveau is redelijk hoog, maar academisch schrijven in het Engels gaat verder dan simpelweg vertalen wat je anders in het Nederlands zou hebben gezegd. Dat was lastiger dan ik gedacht had.”

Chayenne die nu haar bachelor Geowetenschappen afrondt, meent dat de oplossing voor dit probleem eerder in de studie ligt. Zij heeft zelf het laatste jaar alleen maar vakken in het Engels gehad en heeft dan ook het idee dat zij wel klaar is voor een Engelstalige master.

“Wanneer er in de beginjaren extra begeleiding is voor studenten die moeite hebben met het Engels, bevordert dat hun prestaties in de rest van de studie. Op dit moment wordt dit niet gedaan en gaat men ervan uit dat het Engels snel opgepikt wordt. Dit heeft als gevolg dat iedereen na een aantal jaren wel Engels begrijpt, maar dat bij het spreken en schrijven ervan nog problemen optreden wat een serieuze zaak is bij presentaties en het schrijven van verslagen.”

Liever onderwijs in het Nederlands?
Als ze het in het Nederlands had kunnen doen, had Chayenne hier toch niet voor gekozen. “Ik denk dat in elke branch internationale vaktermen worden gebruikt, die heel anders zijn in het Nederlands, wat het integreren in de internationale maatschappij heel moeilijk maakt. Het is beter om deze termen gewoon vanaf het begin aan te leren.”

Ook Gideon zou niet willen switchen naar het Nederlands. “In de meeste gevallen is de stof Engelstalig, relevante wetenschappelijke artikelen zijn in vrijwel alle gevallen in het Engels. Het zou dan meer werk zijn om alles te vertalen.”

Meer studenten uit het buitenland
Een belangrijke reden voor de universiteit om de masters Engelstalig te maken, is het aantrekken van meer buitenlandse studenten. Reshmi steunt dit idee. “Er is op de arbeidsmarkt steeds meer internationale samenwerking en als je tijdens je studie al leert samenwerken met buitenlandse studenten, vormt dit een goede voorbereiding,” meent zij.

Volgens Gideon zijn de Engelse masters een voorwaarde om buitenlandse studenten te onderwijzen, maar niet de verandering die de buitenlandse studenten en masse naar Utrecht gaat lokken. “Mijn indruk is, zeker als ik kijk naar mijn master die toch al langere tijd Engelstalig is, dat het aantrekken van internationale studenten meer te maken heeft met het niveau van het programma en de docenten die daaraan verbonden zijn, dan met de taal.”

Taaltesten voor studenten, cursus Engels voor docenten
Voor alle masters waar nog geen taaltest is, zou deze moeten komen. Toen Gideon en Reshmi aan hun master begonnen, was er geen taaltest voor het Engels. “Studenten die zich nu willen aanmelden voor een Engelstalige master moeten wel zo'n test afleggen, goed initiatief!” meent Reshmi.

Zowel Chayenne als Matthijs menen dat de universiteit toch wat meer moet investeren in het niveau van het Engels van docenten. “Zodra een studie of een vak in het Engels gegeven gaat worden, moeten naar mijn mening de Nederlandse professoren en met name de oudere docenten, een cursus Engels krijgen. Het niveau van het onderwijs gaat hierdoor ook omhoog en het is makkelijker voor de studenten om goed Engels op te pikken, als de professoren niet om de haverklap fouten maken”, meent Chayenne. Matthijs ziet graag dat de docenten die geen native speaker zijn, in elk geval hun uitspraak verbeteren, zodat dit het volgen van de colleges makkelijker maakt.

Engelse kwalificatie voor docenten

Studenten van de Universiteitsraad staan sceptisch tegenover het plan van het College van Bestuur om vrijwel alle masterprogramma’s Engelstalig te maken. Zij vrezen voor een verslechtering van de onderwijskwaliteit doordat de taalvaardigheid van docenten en studenten te wensen over laat.

Zij worden hierin gedeeltelijk ondersteund door een onderzoek van Stichting OER uit 2013. Daarin staat onder meer dat 76 procent van de ondervraagde bachelorstudenten aan de UU het onderwijs in het Nederlands wil volgen. Een kleine 13 procent vindt zijn schrijfvaardigheid in het Engels niet toereikend genoeg en 11 procent vindt zijn spreekvaardigheid niet goed genoeg.

Over de taalvaardigheid van de niet-Engelse docent zegt 55 procent van de bachelorstudenten dat de docent voldoende Engelse vaardigheden bezit om de cursusstof over te brengen. Een minderheid (17 procent) vindt de Engelse vaardigheden van docenten onvoldoende.

De Universiteitsraad vraagt nu aan het College van Bestuur om het Engels van docenten te toetsen en ze cursussen aan te bieden om hun Engels op te krikken. Deze nota wordt besproken in de onderwijscommissie van dinsdag 9 juni.

Cursus Academisch Engels

In een andere nota vraagt het College van Bestuur de Universiteitsraad in te stemmen met plannen om masteropleidingen internationaler te maken. Eén van de opties die faculteiten hun studenten kunnen aanbieden zijn cursussen Academisch Engels. Buitenlandse studenten kunnen een cursus Nederlands volgen. Ook deze nota wordt besproken in de vergadering van de onderwijscommissie van dinsdag 9 juni.