Studentenbladen bieden vrijplaats voor schrijftalent

In de aanloop naar de verkiezing van de nieuwe campuscolumnist portretteert DUB zes Utrechtse studententijdschriften. Ze zijn een vrijplaats voor schrijftalent, de maïzena van elke faculteit.

DUB sprak met zes hoofdredacteuren van de studies Filosofie, Economie, Biologie en Geschiedenis, het Utrecht Law College en het studentencollectief Kritische Studenten Utrecht. Waar schrijven zij over? Hoe verhouden zij zich tot hun opleiding en tot de universiteit? Met welke uitdagingen krijgen zij te maken?

Tijdschrift: De Filosoof
Opleiding: Wijsbegeerte
Uitgegeven door: departement Wijsbegeerte en studievereniging FUF
Oplage: 500
Opgericht: 2001
Verschijnt: 4 of 5 keer per jaar
Verspreiding: per post verstuurd naar alle studenten en staf van de faculteit Wijsbegeerte

Filosofie actueel maken
De Filosoof is geen verenigingsblaadje, benadrukt Francien Homan, hoofdredacteur en research master-studente: "Het is echt het tijdschrift van de studie Wijsbegeerte. We hebben veel contact met docenten en medestudenten, hun werk verschijnt naast elkaar in één tijdschrift."

Van De Filosoof verschijnen vier of vijf keer per jaar edities rond thema's als 'existentialisme' of 'hedendaagse politiek'. "Zo'n thema is een soort kapstok, het geeft elke editie een bepaalde eenheid". Vervolgens zorgt de vijfkoppige redactie ervoor dat elk nummer weer interessant is voor alle studenten en medewerkers van de drie studierichtingen binnen wijsbegeerte die de UU aanbiedt. "Wij proberen bij elk van die vakgebieden een onderwerp voor een artikel te vinden. Vervolgens kijken wij welke filosofen in Nederland geschikt zijn om een bepaald artikel te schrijven."

Schrijven voor een studentenblad als De Filosoof is een leerzame ervaring. Francien: "Je gaat zo op een andere manier om met filosofie. Het dwingt je creatief na te denken over onderwerpen en over manieren om de filosofie actueel te maken. Welke thema's spelen nu en hoe kunnen wij daar invulling aan geven? Waar willen mensen graag over lezen?"

Tijdschrift: Krantje Boord
Opleiding: Geen
Uitgegeven door: Kritische Studenten Utrecht (KSU)
Oplage: 1000
Opgericht: 2010
Verschijnt: 4 keer per jaar
Verspreiding: handmatige verspreiding

Alternatief voor het Ublad
Toen per januari 2010 de papieren versie van het Ublad (de voorloper van DUB) verdween, kwamen de leden van Kritische Studenten Utrecht direct met een antwoord. "We vonden het kwalijk dat studenten niet langer geïnformeerd werden over wat er binnen de Universiteit speelt, dus bedachten wij een alternatief", vertelt hoofdredactrice Sophia Beunder, die toen Biologie en Culturele Antropologie studeerde.

KSU omschrijft zich als 'een open collectief van studenten'. En dat geldt ook voor het verenigingsblad, het Krantje Boord. Sophia: "Per editie hebben we een andere redactiesamenstelling. Samen vergaderen wij over de inhoud, lezen we elkaars stukken en geven we elkaar één voor één feedback. Dat kost veel tijd, maar uiteindelijk is de krant wel het eindproduct van de hele groep."

De leden van KSU zetten zich in voor een rechtvaardige en democratische samenleving. Het Krantje Boord weerspiegelt dat. "In onze krant informeren wij studenten over onderwerpen die in studentenmedia onderbelicht blijven", legt Sophia uit. Zo kregen stakende schoonmakers van de UU vorig jaar veel aandacht. Tegelijkertijd verschuift de doelgroep van het Krantje Boord geleidelijk van studenten naar jongeren in het algemeen. "Voor ons is het ook belangrijk om even uit de wereld van de universiteit te stappen. Veel mensen hebben immers helemaal geen toegang tot de universiteit."

Tijdschrift: The ECU'nomist
Opleiding: Economie
Uitgegeven door: studievereniging ECU'92
Oplage: 500
Opgericht: 1992 (sinds 1994 Ecunomist)
Verschijnt: 4 keer per jaar
Verspreiding: handmatige verspreiding

Naamswijziging om klachten voor te zijn
Jarenlang ging het Engelstalige tijdschrift van de opleiding Economie door het leven als The Ecunomist. Tot vorig jaar, vertelt Thomas Huigen, derdejaars Economie en sinds dit studiejaar hoofdredacteur. "Toen we overstapten van A5 naar A4-formaat dacht het bestuur van onze studievereniging dat we teveel op het tijdschrift The Economist gingen lijken. Om klachten voor te zijn, hebben we onze naam toen veranderd in The ECU'nomist." Hij lacht. "We zijn toch een hartstikke klein blaadje!"

Met de formaatwijziging veranderende er meer."Onze oplage daalde van 1800 naar 500. Het bestuur van de studievereniging vertelde ons dat het internet de toekomst heeft." En dan stopten ook nog eens 4 van de 12 redactieleden; omdat zij afstudeerden of binnen de studievereniging een ander baantje vonden. Er kwamen 2 redacteurs voor terug. Voor Thomas was het reden voor een koerswijziging. "Tot voor kort plaatsten wij vooral opiniestukken van redacteurs. Vanaf dit jaar zijn we meer informatieve artikelen gaan schrijven, onder meer over stages en studieuitwisseling. Ook schrijven sinds dit jaar steeds twee docenten over hun eigen onderzoek." Met de koerswijziging hoopt Thomas dat het blad weer aansluiting vindt bij zijn medestudenten. "Veel studenten bleken onze opiniestukjes nietszeggend te vinden."

Tijdschrift: Aanzet
Opleiding: Geschiedenis
Uitgegeven door: studievereniging UHSK
Oplage: 500 tot 750
Opgericht: 1982
Verschijnt: 2 keer per jaar, plus een speciale editie (oplage 100 stuks) rond het jaarlijkse symposium van studievereniging UHSK
Verspreiding: handmatige verspreiding

Je scriptie publiceren
"Aanzet is hét podium voor de geschiedenisstudent aan de Universiteit Utrecht", zegt hoofdredacteur Paula Hendrikx stellig. Het Historisch Tijdschrift Aanzet is nauw verweven met de opleiding Geschiedenis. Niet alleen is studievereniging UHSK uitgever en schrijven studenten het blad vol; ook is er een zevenkoppige redactieraad met daarin docenten en hoogleraren die de kwaliteit van het tijdschrift in de gaten houden. Buiten Utrecht werkt de Aanzet-redactie samen met de website IsGeschiedenis, waar artikelen zijn terug te lezen. In het tweejaarlijkse 'Overleg Academische Historische Studenten Tijdschriften' wisselen de redacteurs ervaringen uit met collega-historici uit Amsterdam, Leiden, Groningen en Nijmegen.

Het leeuwendeel van de kopij in Aanzet bestaat uit scripties die Utrechtse studenten zelf insturen, of die de redactie na tips van docenten bereiken. En bij zo'n publicatie gaat de redactie niet over één nacht ijs. Geselecteerde scripties worden individueel met de auteur doorgesproken, de uiteindelijke artikelen uitvoerig geredigeerd. Tot slot beoordeelt de redactieraad de kwaliteit van het hele nummer. "We publiceren geen hele scripties, maar nieuwe en leesbare artikelen die ingaan op een bepaald deel uit de scriptie", licht Paula de minutieuze begeleiding toe. Nieuwe redacteurs doorlopen een al even strenge ballotage. "Kandidaten krijgen een sollicitatiegesprek en een redigeeropdracht, want we willen zeker weten dat iedereen in de redactie taalgevoel heeft en met ideeën komt die een tekst beter kan maken."

Tijdschrift: BioSCOPE
Opleiding: Biologie
Uitgegeven door: Departement Biologie en studievereniging UBV
Oplage: variërend van 550 tot 650
Opgericht: 2000
Verschijnt: maandelijks
Verspreiding: zo'n 50 abonnees ontvangen het blad per post ontvangen, plus handmatige verspreiding onder medewerkers en studenten.

'Vul je eigen Ark'
Het tijdschrift BioSCOPE van de opleiding Biologie is een professioneel blad. Via het departement Biologie krijgt hoofdredacteur Marloes Leeflang zelfs betaald voor haar werkzaamheden. Omdat het blad maandelijks verschijnt, steekt Marloes veel tijd in haar baantje. "Ik ben er zeker 5 tot 6 uur per week mee bezig. Als de deadline nadert, is dat wel 10 tot 12 uur." Marloes leidt een redactie van tien studenten. Een gevarieerde groep, vindt zij zelf. "Iedereen heeft zijn of haar favoriete onderwerpen. Sommigen studeren celbiologie, anderen gedrags- of evolutiebiologie; dat komt allemaal terug in de artikelen die wij publiceren."

Hoewel de laatste zes pagina's van het blad gereserveerd zijn voor studievereniging UBV, moet het blad ook interessant zijn voor docenten en hoogleraren. "We proberen zoveel mogelijk over biologische onderwerpen te schrijven: Bijvoorbeeld over artikelen uit wetenschappelijke tijdschriften, over de geschiedenis van de biologie en over beroemde biologen als Antoni van Leeuwenhoek en Gregor Mendel."

Ondertussen probeert hoofdredacteur Marloes het blad nog herkenbaarder te maken voor haar Utrechtse lezers. "Vorig jaar zijn we bijvoorbeeld begonnen met een column rond een tv-serie van bioloog David Attenborough. Daarin vertelde hij welke diersoorten hij van uitsterven wil redden. Die vraag leggen wij nu ook maandelijks aan onze eigen biologen voor: 'vul je eigen ark'."

Tijdschrift: Magazine OpRecht
Opleiding: Utrecht Law College
Uitgegeven door: studievereniging Sirius
Oplage: 300
Opgericht: rond 2005
Verschijnt: ongeveer 4 keer per jaar
Verspreiding: per post verstuurd naar Sirius-leden en een aantal advocatenkantoren

Schrijven over Syrië en vechtscheidingen
Een belangrijk deel van het budget van Magazine OpRecht komt uit advertentie-inkomsten. "Onze studievereniging onderhoudt goede contacten met een aantal Amsterdamse advocatenkantoren", vertelt hoofdredacteur Aydan Figaroa, "die plaatsen geregeld advertenties voor stages of business courses in ons blad".

Aydan schreef al een jaar voor OpRecht Magazine (dat tot een paar jaar terug de Sirius Times heette) toen hij begin dit academisch jaar hoofdredacteur werd. De artikelen in het blad plaatsen - in de woorden van Aydan - "actuele onderwerpen in het licht van de rechtsgeleerdheid". Onderwerpen lopen uiteen van Syrië en het internationaal recht tot bemiddeling bij vechtscheidingen. Het blad verschijnt eens per drie maanden, en dus is het aan de redactie de artikelen actueel te houden. Aydan: "Van de burgeroorlog in Syrië weet je dat het een maand later nog wel actueel is. Wanneer we dat minder zeker weten, proberen we het onderwerp wat algemener te maken. Ik heb bijvoorbeeld een stuk geschreven over de relatie tussen media en politiek, aan de hand van de scheiding van Diederik Samsom."