Studentenstress en corona: ‘Wees mild voor jezelf’

De mentale gesteldheid van studenten hield de gemoederen ook lang voor de coronacrisis al bezig. Studentenbonden waarschuwden steevast voor toenemende klachten, maar de statistieken toonden geen stijging in het aantal psychische ongezonde jongeren. Gooit de coronacrisis ook hierbij roet in het eten?

Dat lijkt vooralsnog mee te vallen, zegt Jeanette van Rees, studentenpsycholoog aan de Universiteit Utrecht en voorzitter van de sectie studentenpsychologen van het Nederlands Instituut van Psychologen. “Wij hebben hetzelfde aantal aanmeldingen als voor de crisis. Van collega’s in de rest van het land heb ik ook nog niet gehoord dat ze overspoeld worden. Het is gewoon zoals het altijd is.”

Maar ook weer niet helemaal ‘gewoon’. Het coronavirus heeft de samenleving in zijn greep en is voorlopig nog niet weg. Dat studenten zich niet massaal melden bij de psycholoog, hoeft dan ook niet te betekenen dat de crisis hen volledig koud laat.

Gelukkig kunnen zij ook op veel andere plekken terecht, weet Van Rees. “De studieadviseurs en studentendecanen zijn ook nog steeds bereikbaar. En de meeste instellingen hebben inmiddels een speciaal coronameldpunt waar studenten vragen kunnen stellen.”

Klein netwerk
Maar hoe vergaat het studenten dan die het ook voor de crisis al iets moeilijker hadden? “Dat wisselt”, zegt Van Rees. “Ze hebben natuurlijk al klachten of angsten, en daar komt deze crisis nu bij. Er zijn wel veel studenten die het virus benoemen, maar we zien niet opeens een grote groep met een extreme angst voor ziekte.”

Studenten praten eerder over het gebrek aan sociale interactie. “Ze zijn nu volledig op zichzelf teruggeworpen en missen hun vrienden en familie. Voor internationals die in Nederland zijn gebleven, is dat vaak nog lastiger. Zij hebben een kleiner netwerk en geen ouders in de buurt.”

Omgekeerd vinden sommige studenten het juist heel fijn dat het op sociaal gebied nu allemaal even wat minder mag, vervolgt ze. “Dat ze voor het eerst even niks moeten en thuis kunnen blijven, geeft hun enorm veel rust.”

Tips en adviezen
Al lijkt niet iedereen het rustig aan te doen. Wie de sociale media bijhoudt, zou zomaar kunnen denken dat quarantaine het beste in mensen naar boven haalt. Daar lijkt het alsof heel Nederland massaal aan het bakken, knutselen, schrijven en hardlopen is geslagen. 

“Ja, dat is wat je ziet”, beaamt Van Rees. “Het regent tips en adviezen. Iedereen lijkt enorm productief en topfit. Maar geloof me, er zijn ook heel veel mensen die denken: het gaat nu even iets minder goed met me. En die gevoelens mogen er ook zijn. We zitten nou eenmaal in een overmachtssituatie, er zullen sowieso dingen mislopen.”

Even helemaal niets
Wat kunnen we dan wel doen? “Mild zijn voor jezelf”, stelt Van Rees. “Dat geldt voor studenten, maar ook voor alle andere thuiszitters. Je doet wat je kan, maar je mag af en toe ook denken: ik heb vandaag wat minder zin. Dan komt er maar even niets uit je handen. Het is wat het is, en soms is het gewoon balen.”

Studenten moeten het volgen van online onderwijs volgens haar ook niet onderschatten. “Al dat inbellen en videochatten is veel intensiever. Je mist de interactie met je medestudenten en docenten en je kunt niet zomaar spontaan een vraag stellen.” Ook praktische problemen leveren soms extra stress op. “Dan moet je net een online college volgen maar doet het internet het niet in je studentenhuis.”

Toch nog een laatste tip: “Probeer je dag te structureren met zowel studietijd als vrije tijd”, stelt Van Rees voor. “En nogmaals: accepteer dat dit geen normale situatie is. Je eisen mogen omlaag. En als je internetprovider een storing heeft, dan kun je sowieso even helemaal niets.”