Tips om (studenten) beter te (laten) studeren
“Een vast studieritme? Dat had ik niet en daarom ben ik ook gestopt”, verklaart voormalig eerstejaarsstudent Economics & Business Economics Berend. “Ik woonde in een nieuwe stad, mijn studentenvereniging kostte veel tijd en ik wist niet goed hoe ik het studeren aan moest pakken." Het verschil met de middelbare school was te groot, zegt hij. "Daar hadden we een app die elke dag liet zien wat ik af moest hebben. Toen ik op de universiteit kwam, voelde het alsof ik voor de leeuwen werd gegooid. Ik had geen overzicht in wat ik moest doen en miste de discipline en persoonlijke begeleiding."
Veel studenten zoals Berend kampen met het vinden van een goed studieritme. Tutor en docent Jet van der Zijden ziet dit ook regelmatig in het eerste jaar van haar opleiding Farmacie. “De één heeft moeite met plannen, de ander met het combineren van studie en sociale activiteiten en sommigen hebben onvoldoende motivatie of vertonen uitstelgedrag.” Het gaat vooral om eerstejaars die net van de middelbare school komen. "Die moeten zich aanpassen aan de universiteit en een nieuw studieritme ontwikkelen. Van de eerstejaars bij wie dit niet lukt, zie je dat ze vaker uitvallen."
Vier tips voor een beter studieritme
1. Maak een realistische en leuke PLANNING
Volgens Elma Zijderveld, die cursussen timemanagement aan UU-studenten geeft, kun je voor een goed studieritme bijna niet om een planning heen. “Stel je wordt wakker en je hebt niks gepland, dan kost het enorm veel wilskracht om aan de slag te gaan. Heb je een studieroutine dan kun je daarop terugvallen.” Eerstejaarsstudent literatuurwetenschappen Inge plant daarom elk weekend haar nieuwe studieweek in. “In het eerste blok probeerde ik net als op de middelbare alleen de twee weken voor de tentamens in te plannen. Dat eindigde in heel veel stress. Een oudere student raadde mij aan elke week vooruit te plannen en dat helpt enorm.”
Een realistische planning maken en die ook uitvoeren gaat niet vanzelf, zegt Zijderveld. “Voordat je überhaupt gaat plannen, moet je eerst eens bijhouden hoe je huidige tijdsbesteding eruitziet. Van daaruit kun je bedenken wat je belangrijk vindt en waar je je tijd aan wilt besteden. Probeer een realistische planning te maken waarin je elke week een dag studievrij hebt en de overige dagen zo’n twee dagdelen invult met studieactiviteiten. Plan daarnaast twee dagdelen reservetijd in zodat je flexibel bent en vergeet ook niet tijd te reserveren voor ontspanning en leuke activiteiten.” Tot slot is het belangrijk jezelf te monitoren. “Houd ik mij aan de planning? Is de planning realistisch genoeg? Door zulke vragen te beantwoorden, bouw je langzamerhand een goed studieritme op.”
2: Weet WAT je moet leren.
"Hoe concreter je plant, hoe groter de kans dat je daadwerkelijk aan de slag gaat," vervolgt Zijderveld. Om een overzicht te krijgen van wat je moet leren is het goed om in de cursushandleidingen te kijken, zegt ze. "Naast de voorgeschreven leerstof kun je daar ook lezen welke thema's er worden behandeld en hoe die samenhangen. De leerdoelen geven een goed beeld wat voor kennis de cursus vereist, en zeggen vaak al iets over het soort vragen waarop je wordt getoetst."
Weet je niet precies wat je moet studeren of hoe je moet studeren, dan zal het leren ook niet effectief en belonend zijn. De kans bestaat dat je gaat twijfelen aan je motivatie en afhaakt. "Je gaat dan liever iets doen waarvan je weet dat je het kunt, bijvoorbeeld het schoonmaken van je keuken." Ook Berends motivatie had te lijden onder het feit dat hij niet wist wat precies van hem werd verlangd. "Mijn studie was hartstikke leuk, maar omdat het voor mij zo onduidelijk was wat ik überhaupt moest doen, werkte dat niet motiverend. Ik kon niet zomaar aan de slag gaan met een opdracht en die vervolgens lekker afstrepen.
3. Weet HOE je moet leren.
Zodra je weet wat je moet leren of maken, is het belangrijk om ook een goede studiemethode toe te passen, zegt Zijderveld. "Wat doe je precies als je een aantal artikelen moet 'bestuderen'? Het is belangrijk jezelf te verdiepen in meerdere manieren van studeren, maar helaas wordt hier op de middelbare school en de universiteit weinig aandacht aan besteed. Veel studenten houden er daarom ineffectieve leermethoden op na." Niet weten hoe of wat je moet studeren kan leiden tot uitstelgedrag, ondervond Inge. "Aan het begin van mijn studie had ik nog weinig ervaring met het schrijven van papers en essays. Ik wist niet goed hoe ik dit aan moest pakken en hoeveel tijd het zou kosten. Tot een paar dagen voor de deadline kwam het er gewoon niet van, maar nu ben ik meer ervaren en plan ik het beter in.”
Zijderveld zegt dat voor veel studenten de leesstrategie een eerste verbeterpunt is. "Van een tekst meerdere keren doorlezen, leer je weinig. Het is beter om jezelf vragen te stellen over de tekst, nagaan wat belangrijk is en vervolgens momenten inplannen waarop je deze informatie kan herhalen.” Goed leren houdt ook in dat je de colleges optimaal benut. Dit kan door vooraf globaal de stof door te nemen. "Door voorkennis te activeren, kunnen je hersenen makkelijk nieuwe info plaatsen. Let daarnaast goed op waar de docent bij stil staat en wat je zelf nog niet snapt zodat je je naderhand hierin kan verdiepen."
4: Verspreid je LEERMOMENTEN
Een ineffectieve studiemethode heeft niet alleen zijn weerslag op je resultaten, zegt Zijderveld. "Het maakt ook dat je je de studiestof niet echt eigenmaakt, waardoor je later in je studie in de problemen komt omdat je de veronderstelde basiskennis niet beheerst."
Zodra je weet wát je moet doen en hóe je dat moet aanpakken, is gespreid leren een belangrijke stap om leren effectiever te maken en daardoor je studieritme te ontwikkelen. "Als je een week voor je tentamen begint met leren dan haal je het misschien net, maar na een jaar merk je dat je niet meer terug kan grijpen op de geleerde kennis. Dit komt omdat het langetermijngeheugen pas goed informatie opslaat als je deze met tussenpozen herhaalt."
TIPS voor de universiteit: help eerstejaars om student te worden
Ten opzichte van de middelbare school biedt de universiteit meer stof aan, maar vaak minder contacturen. Studeren vereist daarom veel zelfstandigheid, zegt Elma Zijderveld. "Bij contacturen wordt het leren gefaciliteerd en is de tijd van de student gereserveerd voor de studie. Weinig contacturen betekent veel thuis studeren, maar dan moet je hier wel het ritme voor hebben." Hoewel Berend zegt graag zelfstandig te studeren, had hij meer contacturen kunnen gebruiken. “Van de contacturen die ik had, bestond maar een deel uit werkcolleges. Ten opzichte van de middelbare mis je dan wel een aantal uren persoonlijke aandacht.”
Naast persoonlijke aandacht had de universiteit Berend ook kunnen helpen met betere informatieverstrekking. “Ik had geen idee waar ik informatie over de leerstof of het maakwerk vandaan moest halen, of met wie ik contact op kon nemen bij problemen. Het had kunnen helpen als ik een beter overzicht werd geboden wat ik wanneer af had moeten hebben.”
De ontwikkeling van een goed studieritme is ook geholpen met meer studiebegeleiding. In het nieuwe curriculum van de opleiding Farmacie worden daarom bijeenkomsten over effectief studeren georganiseerd. Jet van der Zijden: “Ook besteden we in het eerste vak van de eerstejaars tijd aan effectieve leerstrategieën.” Door leerstof te voorzien van extra structuur kunnen studenten zelf leerstrategieën ontwikkelen, stelt Zijderveld. "Door kleine tussentoetsen te geven, hebben studenten een extra stok achter de deur om te starten met leren. Het kan ook helpen om vragen mee te sturen met de leesstof, zodat studenten leren de kern uit een tekst halen. Na verloop van tijd verdwijnen zulke structuren en moet je ze zelf toepassen.”
Hulp nodig bij het studeren? De universiteit biedt verschillende trainingen aan via het Skills Lab en via Onderwijsadvies & Training. Een aantal van deze trainingen is voor eerste- en tweedejaars gratis te volgen met een voucher van het Skills Lab.
