Utrechter wil liever geen studentenwoning in achtertuin

De laatste tijd laten Utrechtse bewoners zich horen om te voorkomen dat er meer studentenwoningen bij hen in de buurt komen.

Voorbeeld van zo'n effectieve buurtbewonersactie betreft de plaatsing van de spaceboxen. Deze wooncontainers werden in juni 2013 weggehaald uit De Uithof om elders geplaatst te worden. Het is nog altijd niet duidelijk waar ze  terecht zullen komen. Eerst hebben bewoners van de Lieflandlaan met succes protest aangetekend omdat ze vonden dat er al genoeg studentenwoningen in hun buurt staan. Daarna bleken ook de bewoners van Rijnsweerd protest aan te tekenen. Zij wisten de plaatsing van de spaceboxen tegen te houden via de rechter.

Angst voor overlast
Een ander voorbeeld waarbij buurtbewoners protesteerden tegen de komst van studenten, is op de Utrechtse Keizersstraat. Op 28 maart schreef het Algemeen Dagblad/Utrechts Nieuwsblad dat enkele buurtbewoners de komst van negen studenten in een woonhuis trachtten te voorkomen. Redenen voor dit aangetekende protest? Angst voor overlast en de nadelige gevolgen die het studentenhuis heeft voor de samenstelling van de buurt.

In diezelfde krant stond onlangs een verhaal over de wijk Welgelegen waar bewoners protest aantekenen tegen de komst van twee nieuwe studentenpanden in de wijk met bijna 450 studentenkamers. Ook hier klinkt de angst voor overlast en dat de studentenpopulatie te groot wordt. 

Studentenflat aan rand stad
De buurtbewoners zijn bang zijn voor de eventuele overlast van hun toekomstige jeugdige buren. Er zijn ook wel voorbeelden van Utrechtse studenten die daadwerkelijk overlast veroorzaken. Op de website verbeterdebuurt.nl meldt een kritische en anonieme buurtverbeteraar uit Wittevrouwen in 2013 zo’n overlastkwestie: “Vroeger had je hooguit op zaterdag herrieschoppers. Tegenwoordig hebben we iedere nacht last van ernstige overlast, gegooi met vuilniscontainers, gekots, geschreeuw, gegil en geplas tegen gevels van jonge studenten. Dit gaat de hele nacht door.”

Ook op DUB liet een bewoner zich onlangs kritisch uit op DUB over studentenoverlast. Hij pleitte voor een grote studentenflat aan de rand van de stad.

Ander leefritme
Harm de Jong, voorzitter van studentenunie VIDIUS  constateert dat Utrechters erkennen dat de woningnood een groot probleem onder studenten is. Maar dat als de studentenhuisvesting te dichtbij de buurt komt – bij wijze van spreken in de achtertuin – buurtbewoners in opstand komen.

“Ik begrijp de buurtbewoners en hun zorgen vaak goed”, zegt De Jong. “Het is natuurlijk zo dat studenten een ander leefritme hebben en dat dit soms botst met jonge gezinnen of ouderen.”

Meer studentenkamers
De vraag is alleen of het aantal klachten is toegenomen door meer luidruchtige studenten of dat het komt dat er meer studentenhuizen in de wijken zijn bijgekomen. De gemeente heeft immers het beleid om het aantal studentenkamers te doen toenemen. Dat je de buurtbewoners vaker hoort, komt denk ik doordat er steeds meer studentenwoningen worden gebouwd.” 

Ook Ingrid van der Aa, persvoorlichter bij de gemeente Utrecht, ziet wel een toename van klachten, maar niet direct gericht tegen studenteneenheden. Volgens Van der Aa komt dat omdat buurtbewoners in het algemeen meer moeite hebben met bepaalde ontwikkelingen en of plannen van de gemeente.

Strengere regels splitsing en omzetting
Wat de gemeente van de klachten ten aanzien van studenteneenheden vindt, blijft in het midden. Wel zegt Van der Aa dat Utrecht een studentenstad wil blijven, met voldoende studentwoningen. “De gemeente Utrecht heeft het haalbare Actieplan Studentenhuisvesting opgesteld. Doel is om binnen de Collegeperiode 4000 eenheden te realiseren.”

Toch nam de gemeente Utrecht ook de beslissing in 2011 om strengere regels te hanteren rondom woningsplitsing. Sinds 2012 is splitsing (een zelfstandige woning splitsen in meerdere woningen) in sommige delen van de stad verboden. Ook het omzetten van zelfstandige woningen naar studentenkamers is in een aantal gebieden lastiger is geworden. Waarom? Bij de splitsing van woningen vermeldt de gemeente: wegens toegenomen klachten uit de omgeving. Bij omzettingen: vanwege het centraal stellen van de “individuele beoordeling van de leefbaarheid van de buurt.”

Betrokkenheid en aanpassing
Of de protestacties van buurtbewoners veroorzaakt worden door de komst van meer studentenwoningen, of aan hun algemene en kritische houding. Het blijft gissen. Toch ligt er wel een taal van de gemeente om studenten en Utrechters harmonieus in één wijk te krijgen. De gemeente heeft daar een visie op. “Wij betrekken buurtbewoners zoveel mogelijk bij de plannen rondom een project. Op die manier nemen we ze meer mee in het proces”, zegt  van der Aa. “In onze ervaring neemt deze interactie veel vragen of zorgen weg.”

Harm de Jong van VIDIUS is het daar mee eens. “Zorgen van buurtbewoners over bouwprojecten van studenteneenheden proberen wij te verkleinen door met de wijkraad (bestaande uit een aantal bewoners) in gesprek te gaan. In Kanaleneiland gaf de buurt eerst aan dat ze best studenten in hun wijk wilden hebben, maar dat ze 250 studenten wel heel erg veel vonden. De bewoners waren al op zoek naar manieren om de plannen in zijn geheel tegen te houden of om de hoeveelheid studenten om laag te halen. Samen met de wijkraad hebben we een plan opgesteld om ervoor te zorgen dat die 250 studentenwoningen zo mooi mogelijk gemaakt worden en dat er ook extra voorzieningen worden gecreëerd waardoor de buurt er ook op vooruit gaat. Dan heb je het bijvoorbeeld over een veiligere fietseroversteekplaats. Of over horecagelegenheden.”

De oplossing is volgens De Jong dat er een goede wisselwerking tussen studenten en de wijk moet komen. “Niet alleen bewoners hoeven in te schikken. Ook studenten zijn verplicht om zich aan te passen aan de omgeving waarin ze wonen. Dat kan door echt even na te denken hoe een wijk verbeterd kan worden.”