Utrechtse psychologiestudent brengt ambient-album uit

Student Neuropsychologie John Akerman Özguç - alias producer Aquinox - lanceerde eind 2016 zijn debuutalbum. Een kruising tussen elektronisch, filmmuziek en klassiek, waarbij hij zich in het productieproces liet beïnvloeden door de wetenschap.

Op zijn vijftiende gaat student John Akerman Özguç (nu 23) voor het eerst aan de slag als dj. Eerder vertelde hij in stadsmagazine indebuurt Utrecht dat hij een bijbaan neemt om muzieklessen te kunnen nemen - maar als hij toevalligerwijs een dj tegen het lijf loopt schort hij dat plan op: dan spaart hij voor een dj-set.

Juist vorig jaar, terwijl John naast zijn studieprogramma in de universiteitsraad zetelde, wist hij een ambient-album te produceren. Hij presenteerde Heliosphere afgelopen december in Het Muzieklokaal en in Tivoli - startte een succesvolle crowdfunding en toog als uitwisselingsstudent naar Canada. DUB legt verbinding via Skype.

Je lijkt niet stil te zitten.
“Het waren volle jaren. Mijn studie - een bestuursjaar bij Brainwave, de studievereniging voor Neuropsychologie, daarna de Universiteitsraad. Toen ik begon met studeren ben ik minder platen gaan draaien op feesten en meer gaan produceren. Naar de muziekschool ben ik nooit geweest, mijn muziekcarrière is een soort tweede studie. Ik heb veel uren gemaakt in de studio.

“Hier op de Universiteit van Victoria volg ik voor het eerst een echt muziekvak: Sound Design for Animation. Ik heb een mobiele studio met keyboard en samen met een groep van Emily Carr, University of Art, werk ik aan een project. Het is fijn me zo vol op muziek te kunnen storten.”

Wat voor muziek maak je?
“Eerst was ik vooral bezig met deep house, techno. Muziek voor de dansvloer - tot ik met een vriend in de studio zat en hij voorstelde iets rustigs te maken, chill-out. Net zo goed elektronische muziek, maar bedoeld om te relaxen.

“Het grootste verschil is dat deze muziek, noem het ambient, geen beat heeft. Housemuziek kent een vast ritme en een structuur waarbinnen je werkt: je bouwt intro, opbouw, climax en outro op de beat. Je kunt die beat als guidelines zien, maar ook als beperking en afleiding. Om mijn muzikaliteit te verkennen en te verleggen besloot ik een heel album zonder beat te maken: Heliosphere. Een paar tracks begonnen als housenummer. Die heb ik gestript en opnieuw geconstrueerd om er een ‘chill-out versie’ van te maken.”

Van house naar ambient dus. Hoe zou je Heliosphere typeren?
“Het is een soort kruising tussen filmmuziek en klassiek. Meditatief en rustgevend, er zitten Westerse elementen in, maar ook Aziatische en Zuid-Amerikaanse. Zo is het een soort fusie tussen verschillende stijlen geworden. De overvloeiing tussen licht en donker maakt het toch verhalend: als een soort muzikale wereldreis.

“Het is niet dat ik alles van tevoren uitdenk. Vaak freestyle ik een uur of anderhalf op mijn keyboard. De beste stukjes, waar ik goede melodische ideeën bij heb, pik ik eruit. Dan voeg ik steeds meer, vaak klassieke, instrumenten toe: de meeste nummers hebben veertig à vijftig instrumentlagen. Vaak zijn dat oorspronkelijk gesampelde instrumenten: violen, harpen, saxofoons. Al komt het ook voor dat ik een muzikant uitnodig in mijn studio om een sessie te doen.”

Eerder mailde je iets over de toonhoogte van je werk.
“Sinds enkele decennia wordt alle muziek in equal temperament in 440 hertz gestemd. Dat wil zeggen dat het net iets verschoven is over de octaven en noten heen om de muziek in alle 24 toonsoorten bespeelbaar te maken. Niet alle muzikanten spelen op dezelfde hoogte - zo blijft muziek voor iedereen bespeelbaar op elk instrument.

Het nadeel is dat het lichtelijk vals is. In de Pythagoriaanse stemming zijn enkele toonsoorten volledig zuiver - andere zijn erg vals: je moet selectief zijn in de toonsoorten die je gebruikt. Uit onderzoek naar muziektherapie bij psychotische patiënten is gebleken dat na achttien maanden enkel de Pythagoriaanse stemming een positieve invloed heeft op hun gemoed.

“Er moet nog veel onderzocht worden, maar de reguliere stemming lijkt minder positieve gevoelens op te wekken. In de hoop ook andere muzikanten te inspireren hun instrumenten te herstemmen en zo de hele muzikale wereld beter te maken, heb ik mijn muziek in Pythagoriaanse stemming opgenomen.”

Tweezijdig muzikant
John is goed op weg: deze week staat hij in Yoga International en zijn muziek wordt inmiddels over de wereld gebruikt op yogascholen. Ook verzorgt hij de muziek voor de documentaire More than a pipeline - over Nederlandse investeringen in de omstreden Dakota pijplijn, welke met veel geweld tegen indianen gepaard gaat. Een onderwerp waarmee hij zich in de U-raad regelmatig bezighield.

“Het is mooi met mijn werk de wereld relaxter te maken. Al zal ik met een remixalbum van Heliosphere, voor op de dansvloer, voorlopig terug naar mijn roots gaan.”

Zo komt zijn artiestennaam goed tot zijn recht: Aquinox, het etmaal waarop dag en nacht precies even lang zijn. Dat contrast moet hem, als tweezijdige muzikant, kenmerken.