Utrechtse studentenwereld legt belofte af: grensoverschrijdend gedrag moet stoppen

De intentieverklaring is een initiatief van Melanie Pieper, vorig jaar bestuurslid van studentenunie Vidius. Inmiddels steunen 58 studieverenigingen, studentenverenigingen, sportverenigingen, culturele verenigingen en hun koepels de verklaring.

Pieper overhandigde de verklaring vrijdag in de sociëteit van het Utrechtse Studenten Corps op het Janskerkhof aan de Utrechtse wethouder Klein van onderwijs. Dat gebeurt nadat alle organisaties het document ‘live’ ondertekend hadden.

“Hiermee hopen we dat meer studenten zich bewust worden van wat grensoverschrijdend gedrag is en wat de gevolgen ervan zijn”, zegt de UU-masterstudent Spatial Planning. “Maar het is ook een boodschap naar buiten dat de Utrechtse studentenwereld het thema heel serieus neemt.”

Waarom heb jij deze intentieverklaring bedacht?
“De directe aanleiding was het rapport van Amnesty International waaruit blijkt dat één op de tien vrouwen tijdens de studententijd is verkracht. Bovendien kwam uit het rapport naar voren dat veel studenten die dit overkomt, vaak niet weten hoe en waar ze hulp kunnen zoeken. Ik werd daarna door de gemeente benaderd met de vraag hoe dat zit in de Utrechtse studentenwereld.

“Toen besefte ik dat ik als bestuurslid van Vidius nog niets had gedaan met sociale veiligheid, terwijl dat thema bovenaan mijn prioriteitenlijstje stond toen ik begon. Door alle toestanden rondom corona had ik me vooral gericht op de zorgkaart voor studenten die we met Vidius hebben ontwikkeld. Maar dat kon geen excuus zijn.

“Ik ben toen gaan sparren met een oud-voorzitter van Orca. Die roeivereniging had onder meer al ervaring met het organiseren van een Week van de Veiligheid. Uiteindelijk is de intentieverklaring het resultaat.”

Waarom vind je dit zo’n belangrijk thema?
“Zelf heb ik helaas ook last gehad van vervelende seksuele ervaringen. Dat was niet binnen een studentenvereniging, maar ik wil heel graag voorkomen dat anderen moeten meemaken wat ik heb meegemaakt. Daarvoor wilde ik de contacten die Vidius heeft heel graag inzetten.”

Wat zegt het als een organisatie de intentieverklaring ondertekent?
“Dat betekent dat je je uiterste best zult doen om studenten in Utrecht een fijne tijd te bezorgen. Bij studenten die te maken krijgen met grensoverschrijdend gedrag, of het nu seksuele intimidatie, discriminatie, agressie of iets anders is, staat hun welzijn op het spel. Als vereniging wil je dat voorkomen.

“Met hun handtekening beloven verenigingen vijf punten op orde te hebben Ze beloven bijvoorbeeld minimaal een keer per jaar iets te organiseren waarmee ze onveilige en ongemakkelijke situaties bespreekbaar maken. Dat kan variëren van een speciale dag of week zijn of een jaarlijkse activiteit of bijeenkomst voor eerstejaars.

“Daarnaast moeten verenigingen een vertrouwens(contact)persoon hebben en moeten studenten weten hoe ze die kunnen vinden. Tenslotte moeten verenigingen een gedragscode hebben of verwijzen naar een gedragscode waarin duidelijk staat dat  grensoverschrijdend gedrag niet geaccepteerd wordt.”

Lees verder onder de foto

Melanie Pieper: 'Verenigingen kunnen niet voorkomen dat er iets mis gaat, maar ze kunnen wel hun leden bewuster maken.' Eigen foto.

Was dit dan zo hard nodig? Is het zo slecht geregeld binnen de Utrechtse studentenwereld?
“Nee, juist niet. Vergeleken met andere steden hebben verenigingen in Utrecht al veel aandacht voor dit thema en ook al veel gedaan. De universiteit biedt ze daar ook veel hulp bij.

“Maar het is goed als verenigingen van elkaar kunnen leren, en dat gebeurt nu ook omdat ze moeten nadenken en praten over wat ze met deze intentieverklaring willen doen. Zo zijn er verenigingen die wel een vertrouwenspersoon hebben, maar dat is dan een bestuurslid. Dat is niet handig, en daar komen ze nu achter. Roeivereniging Triton heeft naar aanleiding van onze verklaring de gedragscode verbeterd. Dat vind ik allemaal geweldig.

“Verenigingen kunnen niet voorkomen dat er iets mis gaat, maar ze kunnen er wel voor zorgen dat leden bewuster worden van wat ze doen en wat ze zeggen en dat slachtoffers zo nodig goed worden opgevangen. Daarvoor zijn niet heel ingewikkelde dingen nodig.”

Waarom hebben niet alle verenigingen ondertekend?
“Van sommige verenigingen heb ik eenvoudigweg niets gehoord. Ik weet niet wat dat betekent. Misschien hebben ze het niet gezien of is het aan hun aandacht ontsnapt. Maar ik hoop dat ze nog gaan aansluiten.

“Daarnaast zijn er verenigingen die zeggen het thema wel heel belangrijk te vinden, maar zichzelf niet te willen vastleggen, bijvoorbeeld op het organiseren van specifieke activiteiten. Daar heb ik wel begrip voor. Verenigingen krijgen al veel op hun bordje en stellen soms gewoon andere prioriteiten.

“Ik ben wel blij dat de meeste grote studentenverenigingen meedoen. Aanvankelijk hadden we bedacht dat we verenigingen een ‘akkoord’ wilde laten sluiten. Dat vonden de FUG-verenigingen (Federatie Utrechtse Gezelligheidsverenigingen, red.) wat te heftig. Die verenigingen moeten zich bijvoorbeeld als het gaat om de ontgroening al aan allerlei afspraken en codes houden en zitten niet te wachten op nieuwe verplichtingen. Maar toen we dat veranderden in ‘intentieverklaring’ en uitlegden wat we bedoelden, waren ze meteen heel enthousiast.”

Lees verder onder de foto:

President Kim van Dorp ondertekende namens de Studentenvereniging voor Internationale Betrekkingen  vrijdag bij het Corps de intentieverklaring. Zij was ook betrokken bij het opstellen van de verklaring.

Studentenvereniging Veritas had laatst al een eigen campagne onder de naam #thisishowwedoit over ongewenst gedrag in de studentenwereld. Is dat toeval?
“Dat weet ik eigenlijk niet. Ik werd erdoor verrast, maar was er heel blij mee. Het is alleen maar mooi als zoveel mogelijk studenten hierover praten. Hetzelfde geldt voor de campagne ‘Let’s Talk About Yes’ die Amnesty International nu in de studentensteden heeft. Voor mij is de bewustwording het allerbelangrijkst. Ik ken meerdere studenten die dezelfde slechte ervaringen hebben als ik, en dan is het op zijn minst prettig als je erover kunt praten en gehoord wordt.”

Hoe gaat het verder?
“Ik probeer nu de intentieverklaring ook in andere studentensteden te promoten. Daar kijken ze echt met bewondering naar wat we in Utrecht doen.

“Zelf zou ik het mooi vinden als er een soort keurmerk komt voor verenigingen. Daarmee zou je dan kunnen aantonen dat je je zaken op orde hebt als het gaat om het tegengaan van grensoverschrijdend gedrag. Maar dat is iets voor de lange termijn. Het moet eerst uit de verenigingen zelf komen en dat laten ze zien met deze verklaring.”