UU-docent: schaf grensrechters af

De agressie tegen grensrechters op de voetbalvelden beleefde afgelopen weekeinde een triest dieptepunt. Economisch geograaf Ton van Rietbergen denkt dat voetbalwedstrijden beter zonder grensrechters gespeeld kunnen worden. 

Van Rietbergen stelde de afgelopen maanden via ingezonden brieven in verschillende media (pdf) voor de grensrechters in het jeugd- en amateurvoetbal af te schaffen. Hij beseft dat zijn oproep door de doodslag op de grensrechter in Almere sinds afgelopen weekeinde een zeer droeve context heeft gekregen. “Maar mijn pleidooi is al ouder. Het verminderen van het geweld is ook niet de belangrijkste reden waarom ik denk dat we niet langer grensrechters moeten inzetten. Al is het waarschijnlijk wel zo dat vooral beslissingen van grensrechters het bloed doen koken op en rond de velden. Meer dan die van scheidsrechters.”

De Utrechtse docent-onderzoeker, zelf een betrokken voetbalvader bij het Utrechtse Hercules, noemt het nut van een grensrechter bij voetbalwedstrijden zeer twijfelachtig. Hij wordt gesterkt in die gedachte door ervaringen in België en Duitsland waar wedstrijden zonder grensrechters worden afgewerkt. “Je kunt beslissingen vaak heel goed aan de spelers zelf overlaten. Die voelen zelf wel aan of een bal uit was of niet. Dat komt de sportiviteit ten goede. Daarnaast blijkt altijd weer dat de buitenspelpositie uitermate moeilijk te beoordelen is. Daar is ook wetenschappelijk bewijs van. Van mij mag die hele buitenspelregel worden afgeschaft, maar ook als je hem in stand houdt kun je de vraag stellen wat de meerwaarde is van een grensrechter. Hij kan het toch nooit echt goed doen.”

Van Rietbergen denkt bovendien dat de voetbalclubs een dienst wordt bewezen als er geen grensrechters meer nodig zijn. Hij constateert dat veel ouders nu met tegenzin de vlag in de hand nemen en vervolgens vinden dat ze daarmee weer hebben voldaan aan hun verplichtingen tegenover de vereniging van hun kinderen. “Als die ouders die nu urenlang langs het veld staan zich op andere manieren gaan inzetten voor hun club, opent dat een enorm potentieel voor de voetbalverenigingen. Die hebben nu de grootste moeite om mensen te vinden die op het secretariaat willen zitten of thee gaan brengen naar de kleedkamers.”

Van Rietbergen weet dat een commissie van de KNVB de rol van de grensrechter tegen het licht houdt. Maar de besluitvorming bij de bond gaat hem lang niet snel genoeg. Hoewel mensen zijn opvattingen over de grensrechter vaak delen, moet hij erkennen dat zijn verhaal ook op weerstand stuit. “Mensen vinden dat de grensrechter erbij hoort. Het is een traditie. Alleen met grensrechters is het ‘echt’.”

Op de suggestie dat het afschaffen van de grensrechter op dit moment ook gezien zou kunnen worden als capituleren voor onaangepast gedrag, zegt Van Rietbergen: “Natuurlijk moet je die agressie tegengaan. Dat mag niet en dat kan niet. Maar dat is een ander punt. Mij gaat het er vooral om dat we de productiviteit van mensen slim inzetten. En dat doen we niet door ouders elke week te laten vlaggen.”