UU-student Ali maakt kans op Echo Award: 'Ik had nooit verwacht te vluchten'

Vrijdag 29 september weet de uit Syrië gevluchte Ali Aljasem of hij de Echo Award heeft gewonnen. De prijs wordt uitgereikt aan drie succesvolle studenten met een niet-westerse achtergrond. Ali is voorgedragen door zijn docent Mario Fumerton, omdat Ali zich naast zijn studie inzet voor vluchtelingen in Nederland. Onlangs studeerde hij af op een onderzoek naar de vroege protesten tegen het Al-Assad regime op de Universiteit van Aleppo, waarbij hij gebruik maakt van zijn netwerk in Syrië en van zijn persoonlijke ervaringen.

Mijn interview met Ali vindt precies twee jaar na zijn aankomst in Nederland plaats. Hij vluchtte in 2015 samen met zijn acht maanden zwangere vrouw van Syrië naar Nederland. “Als je wordt beperkt door je keuzemogelijkheden word je soms gedwongen om een keus te maken omdat er geen andere opties zijn.”

Ali werkte in Aleppo voor Artsen Zonder Grenzen. Toen zijn werk als security officer steeds gevaarlijker werd, had hij geen andere keus dan te vluchten: “Ik had nooit gedacht dat ik dat zou doen. Ik vond het belangrijk om de Syrische bevolking bij te staan in haar pijn. Maar als tussenpersoon en vertaler tussen ngo’s en regering stond ik op de zwarte lijst van de regering. Op een geven moment liep alles dusdanig uit de hand dat ik moest vluchten.”

De reis naar Nederland duurde bijna twee weken. Hij en zijn vrouw liepen dagelijks lange afstanden. Op de dag dat zij aankwamen in Nederland, werd hem gevraagd of hij met Mark Rutte in gesprek wilde: “We kwamen net aan in een voormalige gevangenis in Haarlem en ik viel blijkbaar op omdat ik goed Engels sprak. Ik was erg moe vanwege de lange reis, maar ben het gesprek wel aangegaan. Hij vroeg me waarom ik mijn land had verlaten. Ik zei: ‘de regering is Syrië is de reden waarom ik daar ben vertrokken, jullie regering is de reden van mijn komst naar Nederland.’

De afgelopen twee jaar heeft de 28-jarige hard gewerkt om een nieuw leven in Nederland op te bouwen: “Ik vond een baan bij Artsen Zonder Grenzen als ideology officer en schreef me in voor de master Conflict Studies & Human Rights.” Ook richtte hij samen met anderen het platform From Utrecht, this is Aleppo op en het platform New Neighbours. “Dat was wel erg druk. Ik had een voltijd baan, deed een voltijd studie én had een voltijd gezin. Ik had letterlijk niet genoeg aan de 24 uur die er in een dag zitten. Na twee maanden kon ik gelukkig 20 uur per week gaan werken.”

From Utrecht, this is Aleppo is vooral gericht op solidariteit en bewustwording. De facebookgroep New Neighbours Utrecht is een interactief platform. Met ruim 3000 leden is de groep een groeiende gemeenschap. Van vluchtelingen, statushouders, uitwisselingsstudenten tot ieder ander die nieuw is in Utrecht: “New Neighbours is nu veel groter dan we in eerste instantie voor ogen hadden. Het is een enorme diverse, internationale groep geworden. Niet alleen Nederlanders en Syriërs maken nu deel uit van de groep, maar ook bijvoorbeeld Spanjaarden en Grieken.” Via de besloten facebookgroep werden aan het begin van de oprichting vooral posts gedeeld als er gezocht werd naar vervoer of wanneer iemand gratis meubels aanbood. Vandaag ligt de nadruk meer op het delen van activiteiten en het ontmoeten van nieuwe mensen.

Ali heeft hard gewerkt om zijn leven in Nederland vorm te geven: “Ik heb écht geluk gehad. De kansen die ik heb gekregen, hebben mijn nieuwe leven een succesvolle start gegeven. Ik voelde me enorm welkom in Nederland.” Hij weet goed wat hij in de toekomst wil. Zo wil hij zijn nieuwe kennis die hij met zijn master heeft opgedaan in de praktijk brengen en actief bijdragen aan de toekomst van Syrië: “Ik wil andere Syriërs laten zien dat er nog een leven is na het ontvluchten van je land. Verder vind ik het belangrijk dat we onderdeel zijn van de discussie over Syrische vraagstukken om vervolgens later, als de tijd rijp is, bij te kunnen dragen aan de wederopbouw van Syrië.”

De Echo Award speelt volgens Ali een stimulerende rol in de nieuwe levens van migranten. Sinds 2000 rijkt Echo, Expertisecentrum Diversiteitsbeleid de prijs uit. “Of het nu gaat om eerste, tweede, of derde generatie migranten is onbelangrijk. Elke generatie heeft haar eigen uitdagingen”, zegt Ali. “De Echo Award erkent deze uitdagingen en geeft jonge migranten van niet-westerse afkomst zelfbeschikking. De prijs maakt het harde werk van deze groep studenten zichtbaar.”

Ali Aljasem is één van de dertien finalisten van de Echo Award. Er worden drie winnaars uitgeroepen: één gaat naar een hbo-student, één naar een universitaire student en één krijgt de Bèta Techniek Award die naar een hbo- óf universitaire student gaat. Aanstaande vrijdag 29 september hoort Ali of hij de prijs heeft gewonnen.

Vorig jaar sleepte de Utrechtse farmaciestudent Maryam Lyousoufi de Echo Award in de wacht. Toen was ook de Utrechtse geneeskundestudent Saya Abdullah genomineerd.

**UPDATE 2 oktober 2017: Ali Aljasem is niet de winnaar van de Echo Award voor het wetenschappelijk onderwijs geworden. De winnaars van 2017 zijn Zunaica Phillips van de Haagse Hogeschool, Sulayman el Mathari van de Universiteit van Amsterdam en Khaled Tamimy van Amsterdam University College voor de Bèta Techniek Award.