Verkiezingen EU: van jeugdwerkloosheid tot Erasmusbeurzen

Morgen zijn de verkiezingen voor het Europese Parlement. De strijd tegen jeugdwerkloosheid is een belangrijk thema voor studenten, net als de toekomst van de Erasmusbeurzen.

Europa beslist onder meer over milieu, landbouw, innovatie en gezamenlijke wetgeving. Er zijn genoeg redenen waarom mensen op 22 mei naar de stembus moeten gaan. Maar wie nu studeert, maakt zich waarschijnlijk ook zorgen over de hoge jeugdwerkloosheid. Daar willen alle kandidaten die we spreken iets aan doen.
Maatregelen op jeugdwerkloos tegen te gaan

“Iedereen die studeert, wil straks een baan”, zegt Maarten Smit, nummer drie van de VVD. “En banen zijn voor een groot deel afhankelijk van de vraag of we met onze buren handel kunnen drijven. Twee derde van onze economie is vervlochten met de buitenwereld.” Dus wil de VVD vooral de Europese vrijhandel versterken om banen te scheppen.
De PvdA wil de hoge jeugdwerkloosheid aanpakken met een Europees jeugdwerkgarantieplan. “Dat programma is er al”, zegt Michiel Emmelkamp, nummer vier op de lijst. “Ben je klaar met studeren of raak je werkloos, dan moet de lidstaat er binnen drie maanden voor zorgen dat je tijdelijk een baan krijgt of stage kunt lopen. Daar is zes miljard voor uitgetrokken, maar wij willen dat bedrag verhogen. Ook willen we de maximale leeftijd verhogen, van 25 naar 27 jaar, zodat meer jongeren hier gebruik van kunnen maken. Hoewel de jeugdwerkloosheid in landen als Spanje vele malen erger is, zitten in Nederland ook te veel jongeren thuis zonder baan.”
Het CDA vindt het eveneens een goed programma, “al moet er inderdaad meer budget voor komen”, zegt Sebastiaan den Bak, voormalige voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg en nummer 15 op de lijst. Het huidige geld gaat overigens naar landen waar de nood het hoogst is, legt hij uit, en niet naar Nederland. En dat vindt hij niet erg: “Als het met andere landen goed gaat, dan is dat ook goed voor ons. Het is kortetermijndenken om te zeggen: wij willen niet voor de Grieken of Italianen betalen. Want als daar een verloren generatie ontstaat, dan slaat dat terug op heel Europa. We zijn zo afhankelijk van elkaar geworden in die interne markt, dat we het moreel, maar ook economisch niet kunnen veroorloven dat er een hele generatie langs de kant staat.”
Prangende onderwijsvraagstukken

Een Europese oplossing voor de werkloosheid? Het probleem is juist door Europa veroorzaakt, stelt de SP. Kamerlid Jasper van Dijk, ooit fractiemedewerker in Brussel, hekelt de begrotingsnormen die Brussel aan de lidstaten oplegt: de EU dwingt tot harde bezuinigingen, waardoor ook het onderwijs in de knel komt. Sowieso vreest hij dat het onderwijs in de tentakels van Brussel verstrikt raakt. Hij ziet bijvoorbeeld niets in verdere harmonisatie van het onderwijs in Europa. “Dan krijg je al snel een race to the bottom. We moeten de kwaliteit van onderwijs in eigen hand houden.”
“De harmonisatie van het Europese onderwijs lijkt me juist heel goed”, reageert Bas Eickhout, lijsttrekker van GroenLinks. Volgens hem doet de SP aan bangmakerij. “Dankzij het bachelor-masterstelsel kun je nu makkelijker in het buitenland studeren. Maar dat heeft weinig te maken met de kwaliteit van het onderwijs. Het is ondenkbaar dat Brussel zich met het curriculum van opleidingen gaat bezighouden. Wel kun je bijvoorbeeld meer of minder geld besteden aan Erasmusbeurzen of landbouwsubsidies. Daarover gaat de politieke strijd in Europa.”
D66 profileert zich graag als de meest enthousiaste Europa-partij en wijst vooral op de keuzes die dit parlement moet maken voor de iets verdere toekomst: “Het komende parlement zal een start maken met het vormgeven van het volgende Erasmusprogramma en met het onderzoeksprogramma voor na 2020”, onderstreept Marietje Schaake, nummer drie op de lijst. “Het parlement zal zich uitspreken over ontwikkelingen op het gebied van open access en open data die tot nieuwe onderzoeksmogelijkheden kunnen leiden en zal zich inzetten om het auteursrecht in Europa te moderniseren.”
Sterker nog, D66 wil graag Europese ministers van bijvoorbeeld Buitenlandse Zaken en Economische Zaken, maar ook een Europese staatssecretaris van Onderwijs. Daar zetten anderen zich tegen af. De PvdA vindt dat bijvoorbeeld “geen inspirerend perspectief”.
Meer geld voor Erasmusbeurzen

Maar één ding staat voor alle Nederlandse kandidaten als een paal boven water: er zou meer geld mogen komen voor de populaire Erasmusbeurzen. En allemaal moedigen ze studenten aan om een tijdje in het buitenland te studeren. Daar leer je veel van, vinden ze. De kritiek dat studenten de zuidelijke zon belangrijker vinden dan het onderwijsprogramma relativeren ze. “Studenten moeten zich een nieuwe cultuur eigen maken en hun schouders eronder zetten om hun studiepunten te halen”, zegt bijvoorbeeld VVD’er Smit. “We hoeven heus niet boos te worden als studenten het daarnaast leuk vinden om in de zon te liggen en bier te drinken.”
En nog iets waar ze het allemaal over eens zijn: het is belangrijk dat zoveel mogelijk mensen morgen 22 mei gaan stemmen.