Waarom klassieke hoorcolleges moeten blijven
Het klassieke hoorcollege is een fossiele onderwijsvorm, zeggen mensen die zeggen het te weten. Dus weg ermee. Maar studenten denken daar heel anders over. Tien redenen waarom UU-studenten graag een hoorcollege oude stijl bezoeken.
1 Kennismaking stof
Voor veel studenten is het hoorcollege de eerste keer dat ze in aanraking komen met de lesstof. Merve, eerstejaars Rechtsgeleerdheid: “Ik wacht het hoorcollege af omdat ik dan weet wat moet leren. Ook snap ik dan beter wat ik in het studieboek lees.” Informaticastudent Joeri heeft het college nodig om zich in de stof te gaan verdiepen: “Als er geen hoorcollege was, dan zou ik mijn collegedictaten niet openslaan”. Martijn studeert Wis- en Natuurkunde en legt uit waarom het voor bèta’s belangrijk is hoorcolleges te volgen: “Je komt erachter wat je wel en niet begrijpt, zodat je specifieker weet waar je op door moet vragen in de werkcolleges.”
2 De plek om vragen te stellen
Een hoorcollege is de perfecte plek om vragen te stellen, aldus alle studenten die ik spreek. De meeste van hen doen dat zelf gek genoeg zelden. Veel te spannend. “Ik houd er niet van om in een volle collegezaal een vraag te stellen”, bekent studente Pedagogische Wetenschappen Lisanne. “Toch vind ik het goed dat deze mogelijkheid er is, omdat dit iets is wat studenten moeten leren. Ook ik.” Gelukkig worden er door de koene studenten die hun mond wel opentrekken, vaak iets gevraagd wat onder meerdere studenten leeft, zo analyseert student Mike die zelf af en toe iets vraagt. Als het je niet lukt door middel van deze freeriders tactiek een antwoord te vergaren, heeft Merve de oplossing: “Ik loop achteraf even langs de hoogleraar, dan heb ik ten minste niet al die blikken op me!”
Met de juiste docent kan een hoorcollege de aanwezige studenten inspireren. Vierdejaars Wis- en Natuurkunde Jori: “Hoorcolleges worden meestal gegeven door mensen die heel veel verstand van hun vak hebben. Met hun passie en deskundigheid kunnen ze de interesse van studenten wekken. Dit is anders dan bij werkcolleges, waar vaak derdejaars les geven.” Ook kunnen hoorcolleges de betrokkenheid van studenten bij hun opleiding vergroten gewoon omdat het een contactmoment is met een inspirerende docent. Iris, studente Psychologie: “Hoorcolleges geven me het gevoel dat ik met de stof bezig ben. Anders sla je aan het eind van het blok je boek voor de eerste keer open om eens te kijken waar het over gaat.”
Het is mooi om geïnspireerd te raken door een college, maar – laten we eerlijk zijn – uiteindelijk gaat het erom dat je je tentamen haalt. Een hoorcollege verschaft daar de juiste leidraad voor, daar zijn de studenten het over eens. “Je weet waar de docent heen wil met het vak, en dus waar je op moet focussen voor het tentamen”, vertelt masterstudent Marvin. Lisanne beaamt dit: “Ik studeer vanuit de hoorcolleges, niet vanuit mijn boeken.” Zie je door de boeken het bos niet meer, dan is een hoorcollege bijwonen dé oplossing. Psychologiestudente Iris: “De hoorcolleges geven de rode draad van het vak weer. En daardoor weet je wat je moet leren.” Een makkelijke manier om hoofd- van bijzaken te (laten) scheiden dus.
Ook fijn aan een hoorcollege: je kan lekker bijkletsen. In de pauze of gewoon tijdens het college. Psychologiestudente Jolijn ziet dit bij haar colleges vaak gebeuren: “Dan komen ze met een hele groep, het is echt een meeting-plek voor sommige studenten.” Het zijn juist deze ontmoetingsmogelijkheden die het studeren aantrekkelijk maken, aldus vierdejaars Wis- en Natuurkunde Jori. “Je studententijd moet leuk zijn. Als je in je eentje naar een weblecture zit te kijken, lukt dat niet.” Ook een studente die samen met een vriendin naar een hoorcollege snelt, roept direct dat het ‘gewoon gezellig’ is, zo’n hoorcollege.
Gezelligheid is echter niet het enige voordeel van de gezamenlijke colleges, ook op onderwijsgebied hebben studenten veel aan elkaar: Jori: “Je kan sparren met medestudenten, elkaar dingen uitleggen. Bij anderen nagaan wie wat snapte.” Judith is net begonnen aan de master Informatica en voegt hieraan toe: “Tijdens het hoorcollege ontmoet je anderen met wie je opdrachten samen kan doen en samen kan studeren. Als je nog niemand kent van de studie, is dat handig.”
Docenten kunnen hoorcolleges extra body geven door de stof te duiden met extra informatie. Aanvullende voorbeelden zijn bijvoorbeeld belangrijke lokkertjes. Judith: “Docenten moeten niet alleen de literatuur herhalen, die kan ik zelf ook lezen.” De voorbeelden moeten aansprekend zijn, bijvoorbeeld doordat ze uit de praktijk komen. Vierdejaars Lisanne heeft nog een criterium: “Een hoorcollege moet passen bij de belevingswereld van studenten. Docenten moeten niet alleen over hun eigen onderzoek vertellen maar voorbeelden zoeken die aansluiten bij de beleving van studenten.” Ook heeft het hoorcollege als functie om duiding te geven en de literatuur in een groter geheel te plaatsen: “Dictaten zijn vaak erg compact. Het helpt als de docent het in de context plaatst en duidelijke voorbeelden geeft”, aldus Marvin.
Een goed hoorcollege is een college met ruimte voor interactie. De meeste studenten zijn het hier over eens, al durft lang niet iedereen zich in de discussies te mengen (zie punt 2). “Door te discussiëren over verschillen van inzichten, kom je op nieuwe ideeën”, aldus student Engels Mike. Noor studeert Cultuurgeschiedenis en vindt hoorcolleges met stemkastjes een goed idee, om te zorgen dat studenten hun aandacht erbij houden. “Een hoorcollege heeft levendigheid nodig.”
Tegenstrijdig met punt 8 maar toch: bij hoorcolleges kan je lekker onderuitzakken. Waar interactie door de meeste studenten gewenst wordt, is het ook wel eens fijn gewoon te absorberen. Noor doet de master Cultuurgeschiedenis: “Je hoeft niet heel actief mee te doen, in tegenstelling tot bij werkcolleges. Het is bij een hoorcollege niet erg als je niet alles tot op de letter gelezen hebt.” Aanwezig zijn is vaak al genoeg om wat aan een hoorcollege te hebben, aldus verschillende studenten. Lisanne: ““Het is goed om het een keer gehoord te hebben, je pikt er toch wat van op.” Oftewel, een simpele manier om met weinig inspanning toch betrokken te blijven bij je vak (zie punt 3).
Studenten die naar een hoorcollege komen, verwachten wél wat leuks van de docent. Ze zijn niet helemaal hun bed uit gerold om naar een monotoon, langdradig verhaal te luisteren. In deze is een hoorcollege een soort theater: de studenten willen vermaakt worden. Hierbij telt alles mee. Noor: “Het stemgeluid van de docent bepaalt of een college goed of slecht is.” Zesdejaars Farmacie Rens beaamt dit: “Een docent moet de stof wel leuk brengen, niet droog voorlezen van de slides.” Studenten moet lekker kunnen zitten en luisteren, al dan niet met een ontbijtje erbij. Jori: “’Het is prettig om iemand over de stof te horen praten.”