Wat er dit collegejaar anders is

Hoe lang heb je recht op een ov-kaart? Krijg je als masterstudent nog een basisbeurs? Wanneer moet je precies een langstudeerboete gaan betalen? Met het academisch jaar voor de deur zetten we de belangrijkste veranderingen op een rijtje.

Langstudeerboete – hij is er nu echt
Even gloorde er hoop en leek hij van het toneel te verdwijnen: de langstudeerboete. Toen CDA-voorman Sybrand van Haersma Buma tijdens een verkiezingsdebat tegen honderden Utrechtse studenten zei dat ook zijn partij niets meer zag in de langstudeerboete hoopte menig student dat de maatregel in een spoeddebat zou worden geschrapt. Maar de partijen werden het niet eens over het alternatief en het feest ging niet door.
Vanaf dit collegejaar moet je de boete van 3063 dus daadwerkelijk betalen als je meer dan één jaar langer over je bachelor of master doet. Hij wordt bij het wettelijke collegegeld van 1771 euro opgeteld. Ben je bijvoorbeeld vijfdejaars bachelorstudent aan de universiteit (of zesdejaars aan de hogeschool) en heb je komend studiejaar nog helemaal nodig om je diploma te halen, dan krijg je een acceptgiro van 4834 euro in de brievenbus.
De boete betaal je tegelijk met de rest van je collegegeld, in één keer, of in termijnen. Maar let op: studeer je in de loop van het collegejaar af, dan kun je het te veel betaalde collegegeld – én het te veel betaalde boetebedrag – terugvragen bij je hogeschool of universiteit. Wie na vier maanden klaar is, betaalt dus uiteindelijk ook maar voor vier maanden collegegeld en langstudeerboete.
Studenten die ziek worden of een handicap hebben, krijgen één extra uitloopjaar voordat ze een langstudeerboete krijgen. Deeltijdstudenten die buiten hun schuld langstudeerder worden, bijvoorbeeld door ziekte of doordat de opleiding ‘te lang’ duurt, kunnen bij hun hogeschool of universiteit aankloppen voor financiële steun.
OV-kaart – nog maar één uitloopjaar
Vlak voor de zomervakantie besloot de Tweede Kamer – dat wil zeggen: de partijen van het Lenteakkoord/de Kunduzcoalitie – om het ov-reisrecht met twee jaar in te korten. Studenten hadden tot voor kort zeven jaar lang recht op een week- of weekend-ov, maar dat is nu teruggebracht tot vijf jaar. Je mag nog maar één jaar uitlopen in je hele studie (bachelor én master samen), daarna raak je je ov-kaart kwijt. Studenten die een tweejarige master doen of geneeskunde studeren, behouden hem respectievelijk één en twee jaar langer. De nieuwe regel geldt voor alle studenten, ook voor degenen die al uitgelopen zijn. Wie zijn uitloopjaar op dit moment al heeft verbruikt en nog niet is afgestudeerd, mag zijn ov-studentenkaart nog tot 1 januari 2013 gebruiken.
Bijverdiengrens ondernemers afgeschaft in afstudeerjaar
Vlak voor de zomer regelde de Tweede Kamer dat de bijverdiengrens voor ondernemers in het kalenderjaar van hun afstuderen wordt afgeschaft (met terugwerkende kracht vanaf 2011). Mochten zij in de maanden na hun afstuderen zoveel verdienen dat ze eigenlijk boven de bijverdiengrens uitkomen, dan maakt dat niet uit: ze hoeven geen basisbeurs of ov-kaart terug te betalen. Voor de overige studiejaren blijft de bijverdiengrens (op de cent nauwkeurig 13.362,53 euro bruto in kalenderjaar 2012) gewoon gehandhaafd.
Harde knip tussen bachelor en master – echt bijna overal
Vanaf dit jaar moet je je bachelordiploma op zak hebben, voor je kunt beginnen aan een master. Wie nog een tentamen moet herkansen of denkt zijn bachelorscriptie volgende maand nog wel te kunnen inleveren, heeft pech en mag nog niet beginnen aan zijn mastervakken. Alleen voor studenten die buiten hun schuld om vertraging hebben opgelopen, kan een uitzondering worden gemaakt. De maatregel is ingevoerd zodat studenten beter gaan nadenken over de keuze van hun masterprogramma. Studenten in Tilburg, Wageningen en van de Vrije Universiteit hebben geluk: hun instellingen voeren de regel pas volgend jaar in.
Tweede studie afmaken tegen het lage collegegeldtarief: nog één jaar
Dit is het laatste jaar dat je gegarandeerd je tweede studie tegen het lage wettelijke collegegeld mag afmaken, wanneer je het diploma van je eerste opleiding al binnen hebt. Voorwaarde is wel dat je al aan de tweede opleiding begon terwijl je nog met de eerste bezig was. Deze afspraak werd in 2009 tussen de universiteiten en het ministerie van Onderwijs gemaakt. De instellingen krijgen geen geld meer van het ministerie voor tweede studies, daarom mogen ze er het (vaak veel) hogere collegegeld voor vragen. Om dubbelstudenten tegemoet te komen werd afgesproken dat zij in ieder geval nog drie jaar kregen waarin ze hun tweede studie mochten afmaken tegen het lage tarief. Wat er vanaf volgend jaar met de dubbelstudenten gebeurt, is niet duidelijk. De universiteiten gaan de situatie dit jaar evalueren met studentenorganisaties en het ministerie.
Voor studenten die twee opleidingen precies tegelijkertijd volgen, verandert er niets. Voor deze groep gelden de regels van een eerste studie en ze betalen ook maar één keer collegegeld. Ze moeten alleen oppassen voor de langstudeerboete.
Basisbeurs – so far so good
Hij is er nog, maar niemand weet voor hoe lang nog. Dit jaar in ieder geval nog, dus geniet ervan!