Wetenschap is toch haar ding
Loes Keijsers is pas 28 jaar, maar promoveerde in 2010 cum laude op haar proefschrift ‘Does your mother know’. Een onderzoek naar de ouder-kind relatie en de gevolgen die deze verhouding kan hebben op het ontwikkelen van crimineel gedrag bij het kind. Ze won op 12 april de J.C Ruigrok Award, voor onderzoekers die niet meer dan vier jaar geleden zijn gepromoveerd. Keijsers heeft niet altijd gedacht dat ze wetenschapper zou worden.
Uit het onderzoek van Keijsers, blijkt dat tieners met veel geheimen voor hun ouders, eerder het criminele pad op gaan. Keijsers: ‘Het gaat hier wel om ‘kleinere’ dingen, zoals een parfum stelen of muren bekladden. Als een kind tien jaar oud is, is er vaak nog niks aan de hand. Maar als ze dan langzaam de puberteit in gaan, krijgen jongeren soms criminele vrienden. Daar voelen ze zich dan tot aangetrokken. Rond de vijftien, zestien jaar hebben ze een piek, en na de middelbare school neemt het criminele gedrag vaak af’.
(foto Loes Keijsers: Martine Rozema)
‘Vroeger dachten we altijd: je moet veel aan je kind vragen en dan hou je de controle wel in handen. Dit onderzoek laat zien dat je al dat monitoren juist niet moet doen, het zorgt er voor dat je kind zich nog meer van je gaat afsluiten. Je moet ze juist positiever benaderen, en geen beschuldigende vragen stellen. Ook is het een goed teken, als een kind open is naar zijn ouders. Dat gaan ze pas doen, als je gezamenlijk tijd met elkaar doorbrengt als gezin en de privacy van je kind niet aantast’, zegt Keijsers.
Keijsers gaat na het behalen van haar vwo diploma, Biologie aan de Universiteit van Utrecht studeren. ‘Eén ding wist ik zeker toen ik op de middelbare school zat, ik wilde echt geen wetenschapper worden. Dat wereldje, dat leek me helemaal niks’, vertelt een lachende Keijsers in haar kantoor in het Langeveldgebouw in De Uithof. ‘Ik had een brede interesse, ik vond veel dingen leuk.’
Na het behalen van haar bachelor, begint ze aan een master Biologie met twee afstudeerrichtingen, gedrags biologie en wetenschapscommunicatie, aan de faculteit Bètawetenschappen. Tijdens haar onderzoeksmaster moet Keijsers twee stages voltooien. Eén daarvan is een stage bij het Utrechts Medisch Centrum. Ze gaat daar onderzoek doen naar agressie bij kinderen. ‘Het sociale aspect vond ik heel erg leuk, maar ik dacht nog steeds, ik word geen wetenschapper.’ Maar mensen kunnen van gedachten veranderen, en dat gebeurde ook bij Keijsers. Na een jaar in de praktijk te hebben gewerkt als wetenschapcommunicator, wil ze toch wetenschapper worden. ‘Ik wilde de diepte in.’
Te veel gebluftDaarom besluit ze te solliciteren naar een onderzoeksfunctie bij het ‘Research on Adolescent Development and Relationships Centre’ van de UU, een onderdeel van Sociale Wetenschappen. Ze wordt aangenomen en begint aan haar PhD onderzoek in oktober 2005. ‘Eén keer bij multivariatie statistiek kwam ik er niet meer uit. Ik snapte er niks van. Ik dacht bij mezelf: ik heb veel te veel gebluft. Bij biologie krijg je maar een klein beetje statistiek, dat is niks vergeleken bij dit. Het grappige is, is dat ik statistiek uiteindelijk heel erg leuk ben gaan vinden. Ik geef er nu zelfs les in.’
Normale gezinnen‘Als je aan een onderzoek begint, ga je eerst heel veel lezen en je volgt veel cursussen. Je gaat je dingen afvragen, gaat op zoek naar een relevante vraag’, zegt Keijsers. Voor haar onderzoek volgt ze driehonderd gezinnen, vijf jaar lang op een rij. Elk jaar moeten zij een vragenlijst invullen en is er een gesprek. ‘Ik maakte gebruik van ‘normale’ gezinnen, waar de situatie niet al te verstoord is. Zo moesten de ouders nog samen zijn, er waren geen grote problemen bij deze families. Ze functioneerde goed. Ik ben toen opzoek gegaan naar causale verbanden, wat komt er eerst, oorzaak en gevolg.’
Haar onderzoek brengt Keijsers ook buiten onze landsgrenzen. In de Verenigde Staten zijn ze op het gebied van Sociale Wetenschappen erg ver, er wordt heel veel onderzoek naar gedaan. Zo zit ze drie maanden in Pittsburgh bij een Amerikaanse onderzoeker en mag ze met zijn data werken. Ook bezoekt ze een Amerikaanse collega in New Orleans. ‘Ik bezocht ook een keer een seminar in Canada. Er kwam een vrouw op me af en ze vroeg: ‘Ben jij Loes Keijsers? Ik heb alles van je gelezen.’ Dat zijn erg leuke momenten, dat geeft wel een kick.’
Radio 538De populaire media hebben haar onderzoek ook opgepikt. In april mocht ze in precies één minuut uitleg geven over haar onderzoek bij BNR nieuwsradio. Ook wordt ze door radio 538 DJ Edwin Evers uitgehoord over geheimen bij mensen, en hoe dat nou allemaal in elkaar steekt. Keijsers vindt het fijn om buiten de wereld van de wetenschap te stappen met haar onderzoek. ‘Ik vind het belangrijk dat mensen buiten mijn vakgebied met mijn onderzoek in aanraking komen, ik werk daarom graag mee met verzoeken van de wat meer populairdere media. Zelfs bij radio 538 ging het goed, in het begin testen ze je een beetje uit, maar als je jezelf dan staande houdt, nemen ze je zeker serieus’
Op 1 juli krijgt Keijsers de J.C Ruigrok prijs officieel uitgereikt in het Hodshon Huis in Haarlem. De 12.000 euro die er aan verbonden zit, mag ze vrij besteden. Keijsers is nu bezig met een postdoc onderzoek, waar ze onderzoekt wat de juiste balans in het opvoeden van je kind is en hoe je zo crimineel gedrag kan tegengaan. Haar proefschift ‘Does your mother know?’ is online te downloaden.