Zoek je een stereotype eerstejaarsstudent? Dan moet je niet bij deze vier zijn

Voor de eerstejaarsstudent die het ouderlijk nest verlaat, ligt de wereld aan zijn voeten. Dat betekent biertjes drinken in de stad, bij thuiskomst de frituur volgooien en de volgende dag uitbrakken tijdens college. Het studentenleven gaat om het benutten van de vrijheid die je thuis niet had en nooit meer zal krijgen als je vastzit aan een hypotheek, partner en/of kinderen. Dat de kilo’s harder toenemen dan de studiepunten is bijzaak. Toch?

Wie deze stereotypen over studenten bevestigd wil zien, moet niet bij UIT-groepje 244 zijn. Dit willekeurig gekozen groepje met vier vrouwelijke universiteitsstudenten wordt eerder gekenmerkt door een focus op de studie in plaats van bier. Het meest typerende is hun voorzichtigheid. Zo hebben Maud (18) en Sigrid (18), beiden student Sociale Geografie & Planologie, zich niet ingeschreven bij een studentenvereniging, omdat ze eerst willen proeven aan hun studie en dan pas willen ze besluiten of dat te combineren is met een vereniging.

Sigrid (18), student Sociale Geografie & Planologie

Het viertal heeft eenzelfde soort aarzeling op het gebied van bijbaantjes. Liever lenen ze in het begin van hun studie iets meer, dan dat zij zich over de kop werken. Anique (22), die eerder al een bachelor in Middelburg deed en nu Rechtsgeleerdheid gaat studeren zodat ze de advocatuur in kan, vertelt: “Natuurlijk moet je dat wat je leent terugbetalen als je klaar bent met studeren, maar mijn ouders zeiden: ‘Als je later een relatief goede baan hebt moet dat wel lukken’.” Het enige vlak waar het viertal geen voorzichtige verwachtingen over heeft zijn hun prestaties. Zo denkt Sigrid dat de universiteit makkelijker zal worden dan de middelbare school.

Ik heb niet het idee dat ik al student opeens meer vrijheid krijg

Toen de vader van Loeke (18), student Algemene Sociale Wetenschappen, in een Whatsappgroep met jeugdvrienden een foto deelde van zijn dochter op haar laatste middelbare schoolgala, resulteerde dat in een kamer in Utrecht. De dochter van een jeugdvriend ging naar het buitenland en dus kon Loeke haar kamer tijdelijk huren. Hoewel ze de sleutel al twee maanden heeft, is ze er nog niet veel geweest. Een weekje met een vriendinnetje en een week tijdens de UIT. Nu het collegejaar is begonnen, is ze verhuisd en gaat ze ervaren hoe het is om op zichzelf te wonen. Geen grote verandering op het gebied van vrijheid verwacht ze: “Ik heb thuis alle vrijheid gekregen die ik nodig had, dus ik heb niet het idee dat ik thuis minder kon doen dan ik zou willen en dat ik als student opeens meer vrijheid krijg.”
Loeke (18) student algemene sociale wetenschappen

Voor de Friese Sigrid is dat wel de voornaamste verandering die haar te wachten staat: “Ik verwacht een stuk meer vrijheid en verantwoordelijkheid. Als ik op stap ging dan vroeg mijn moeder altijd: ‘Hoe laat kom je thuis?’. Dat heb ik straks niet meer, dan mag ik het zelf weten. Maar ik denk dat die vrijheid ook wel lastig kan zijn. Je moet studeren, gezond eten, op je financiën letten en straks ook het huis schoonhouden.”

Ik vond de beslissing om naar Utrecht te verhuizen best spannend

“Het zijn dingen waar best wel wat tijd in gaat zitten”, beaamt Loeke. Maar alle vier verwachten ze dat die taken minder tijd kosten dan elke dag van hun ouderlijk huis naar college reizen. Voor de Friese Sigrid kost een enkele reis naar de UU drie uur en voor de andere drie kost een enkele reis twee uur. Zonder vertraging, benadrukt Loeke. “Als ik maar één uur hoorcollege heb dan vind ik dat echt te veel.” Zowel Anique als Maud kiezen niet voor een (typisch) studentenhuis. Zo gaat 18-jarige Maud samenwonen met haar vriend en heeft Anique gekozen voor een woonproject van het Leger des Heils. “Het is een project waarin jongeren ondersteund worden bij een laatste stap richting zelfstandigheid. Er wonen zes jongeren begeleid door, en tevens huisgenoot van, drie studenten. In Middelburg had ik alles voor mijzelf, dus dat ik nu de keuken deel met anderen wordt even wennen.”

Anique (22), student Rechtsgeleerdheid

Eén stereotype beeld dat Sigrid, Maud en Loeke wel bevestigen is dat eerstejaars studenten in het weekend naar huis gaan. Hoewel in het geval van Maud zonder vuile was omdat haar vriend en zij een wasmachine en droger hebben. De behoefte om naar huis te gaan komt ook helemaal niet voort uit zoiets praktisch als schone was. Doordat er al veel nieuw en onbekend is in het leven van de kersverse studenten, hebben ze de behoefte aan het vertrouwde thuis. Sigrid: “Ik vond de beslissing om naar Utrecht te verhuizen best spannend. Ik ga voor het eerst op kamers, woon in een nieuwe stad en begin met een nieuwe studie. Je houvast ontbreekt volledig, dan wil je soms naar huis.” Herkenbaar voor Anique die tijdens haar eerste studie ook regelmatig terug naar huis ging, maar nu wil ze het anders gaan aanpakken. “Utrecht moet mijn stad worden. Dat lukt niet als je de helft van de tijd nog thuis bent. Je bouwt sneller banden op als je ergens blijft.”

Ik denk dat de uni minder zwaar wordt dan de middelbare school

Utrecht tot hun plekje maken doet het viertal niet door zich aan te sluiten bij een gezelligheidsvereniging. “Nee”, klinkt het vier keer resoluut. Loeke houdt niet van de verplichtingen en koos daarom voor de studievereniging, Anique heeft in Middelburg al bij een vereniging gezeten en denkt daarnaast dat het leeftijdsverschil met de eerstejaars verenigingsleden te groot zal zijn, Sigrid kiest liever voor een vereniging “met een stukje inhoud” en Maud wil pas volgend jaar nadenken over verenigingen. “Ik heb nog niet naar een studentenvereniging gezocht. Als ik volgend jaar een beetje gewend ben dan wil ik misschien wel.”

Studeren wordt wennen, verwachten alle vier de studentes. De UU is bijvoorbeeld onpersoonlijker dan de middelbare school met vijfhonderd leerlingen in Friesland. Sigrid: “Daar kende ik bijna iedereen, terwijl ik op de universiteit nooit iedereen kan leren kennen.” Over of studeren zwaarder of lichter is dan ze gewend zijn is het viertal het niet eens. “Ik ben bang dat ik 40 uur aan mijn studie ga besteden”, vertelt Anique. “Voor rechten moet je veel lezen en ik ben een slome lezer.”

Haar kersverse medestudenten zien het optimistischer in. Geen van allen denken ze 40 uur nodig te hebben voor de studie. Oké de lettertjes in de studieboeken zijn kleiner dan op de middelbare school, maar het niveau van het Engels valt ze tot nu toe best mee. Daarbij is het makkelijker om over iets te leren wat je interesseert dan je met tegenzin te verdiepen in verplichte vakken op de middelbare school. Zo somt het drietal op.

Maud (18), student Sociale Geografie & Planologie

Sigrid: “Ik denk zelf dat het voor mij minder zwaar wordt dan de middelbare school. Ik heb in negen vakken examen gedaan. Dat is niet alleen meer dan gemiddeld, maar ik wilde ook het onderste uit de kan halen. Ik wilde alleen maar achten. Op de uni ben ik niet van plan meteen de lat heel hoog te leggen. Ik wil eerst kijken wat op mij afkomt en hoeveel moeite het kost. Ik kan ook heel tevreden zijn met een zeven als ik daar veel voor heb gedaan. Maar als ik zie dat ik er meer uit kan halen dan dat, dan zal ik dat wel doen. Daarnaast wordt het minder zwaar omdat ik elke dag twee uur onderweg was om op de middelbare school te komen en ik ook nog eens tien uur per week werkte. Dat heb ik nu allebei niet.”

Ook nog werken is te veel van het goede

Op jezelf wonen, studieboeken en misschien zo nu en dan de stad in: het kost allemaal geld. Hoeveel precies weet het viertal nog niet. Dat willen ze gaandeweg uitvinden, maar ze hebben allemaal wel een geschatte begroting gemaakt. Sigrid maakte daarbij gebruik van het Nibud die studenten voorrekent dat ze rekening moeten houden met ongeveer 200 euro aan boodschappen per maand, een kleine zestig euro aan studieboeken en bijna 150 euro aan ontspanning uitgaan en sport. Alleen Anique moet dat allemaal zelf betalen. Sigrid, Maud en Loeke krijgen een bijdrage van hun ouders. Bij Loeke betaalt zelfs haar opa mee. Toch is dat voor het drietal niet voldoende om alle kosten te dekken, dus zijn ze ook van plan te lenen. Anique doet dat op advies van haar ouders maximaal.

Alleen Maud is van plan de komende maanden ook te werken. Ze houdt haar baan in een outletcentrum in Roermond aan. De anderen vinden het niet meteen nodig om te werken. Anique twijfelt of het financieel nodig is en de Sigrid en Loeke willen zich eerst focussen op hun studie. Sigrid: “Ik heb bewust nog geen bijbaantje gezocht omdat er best wel veel op mij af gaat komen, dus om dan maar meteen vijftien uur te gaan werken is een beetje te veel van het goede”.