Hogere huren voor nieuwe studio’s en kleine appartementen in Utrecht

De wetswijziging waar de partijen over vallen is een aanpassing van het ‘woningwaarderingsstelsel’ (WWS). Kleine zelfstandige studio’s en appartementen tot 40 m2 krijgen meer huurpunten toebedeeld. En hoe hoger dit aantal punten, hoe meer huur er kan worden gevraagd. Het gaat om een experiment van vijf jaar in de regio’s Utrecht en Amsterdam, en beslaat nieuwbouwwoningen die opgeleverd worden tussen 2017 en 2021. De wetswijziging ging op 1 oktober in.

Omdat de aanpassing van Blok betrekking heeft op de regio’s Utrecht en Amsterdam, worden ook kleine nieuwbouwwoningen in bijvoorbeeld De Bilt, Nieuwegein en Bunnik duurder. Een lijst van de betreffende plekken vind je hier (pdf, pag. 9).

Door de maatregel van Blok kunnen de huurprijzen van deze woningen boven de sociale huurgrens van 710 euro uitkomen, waardoor het aanvragen van huursubsidie geen optie meer is. Ook kantoren die in deze periode omgebouwd worden tot woningen vallen onder de nieuwe regel. Deze nieuwbouwwoningen vallen dan in het zogenoemde 'middeldure huursegment'. Huurprijzen liggen in dit segment tussen de 710 en de 900 euro.

“Tot wel 150 euro duurder”
Studentenunie Vidius baalt van de ontwikkeling. "In Utrecht worden de komende jaren een aantal bouwprojecten opgeleverd die oorspronkelijk bedoeld waren voor studenten, maar door de wetswijziging onbetaalbaar worden", aldus voorzitter Thomas van Gemert. Hij noemt bijvoorbeeld de studentencampus op de Archimedeslaan. Ook worden er in 2017 en 2018 kleine zelfstandige studentenwoningen gebouwd in Leidsche Rijn en in het centrum van Overvecht. Van Gemert hoopt dat minister Blok het plan alsnog terugtrekt. 

"Gelukkig heeft de SSH aangegeven geen gebruik te maken van de wetswijziging en dus niet de huren te verhogen" aldus Van Gemert. De SSH begint in 2017 met de herontwikkeling van het KPN-terrein aan de Burgemeester Fockema Andrealaan.

Ook in Amsterdam zijn ze niet blij met Blok. “In Utrecht en Amsterdam wonen duizenden studenten in zelfstandige woonruimtes. Nieuwe zelfstandige woningen kunnen met deze wijziging nu tot wel 150 euro duurder worden”, aldus Henriëtte Hoogervorst, voorzitter van de Amsterdamse studentenorganisatie ASVA.

Of minister Blok zich kan vinden in de argumentatie van de studentenorganisaties is maar de vraag. In een overleg met Kamerleden zei hij dat er binnen de studentenhuisvesting te gericht gebouwd wordt op huursubsidie. Hij verhaalde ook over zijn vroegere studentenkamer van drie bij vier. "Met die gedeelde plee en douche, dat ik een heel logisch begin vond van mijn wooncarrière. Dergelijke kamertjes worden schaars, iedereen wil een eigen wc en douche en als je daar ook nog een eigen deur voor schroeft, krijg je huursubsidie.”   

Een rekensom
Minister Blok liet op 19 februari 2016 in een brief aan de Tweede Kamer (pdf) weten hoe hij het puntensysteem zou aanpassen: “De algemeen geldende puntenwaardering wordt thans berekend met de formule WOZ/oppervlakte/€120. Voor deze kleine nieuwbouwwoningen wil ik een formule hanteren van WOZ/oppervlakte/€50”, zo legde hij uit.  

Onderstaand rekenvoorbeeld komt uit de brief (pdf) die minister Blok op 2 juni 2016 stuurde naar onder meer de gemeente Utrecht en de Nederlandse woonbond:

Huisvestingsprobleem oplossen?
Volgens de minister hebben de wijzigingen in het WWS tot doel verhuurders te stimuleren om te investeren in kleine vrije-sector-huurwoningen. Ook zou het de ombouw van leegstaand vastgoed bevorderen. Volgens hem is in de regio’s Utrecht en Amsterdam de vraag naar betaalbare huurwoningen in de vrije sector het grootst. Blok hoopt met zijn oplossing een deel van het huisvestingsprobleem op te lossen.

De gemeente Utrecht kan zich echter niet vinden in de maatregel van minister Blok. Wethouder Paulus Jansen zegt in de Volkskrant dat er al genoeg kleine appartementen zijn. “Dat hoeft niet gestimuleerd. Integendeel: wij hebben nu al 7000 van die mini-appartementjes in de pijplijn, gewoon op het huidige huurprijsniveau. Beleggers staan in de rij. Als je de huur verhoogt, ben je gewoon de verhuurder aan het spekken.”

Terugdraaien?
Toch acht de wethouder de kans klein dat de maatregel wordt teruggedraaid. “De maatregel is aangekondigd dit voorjaar, en heeft via een ‘voorhangprocedure’ de instemming gekregen van een meerderheid in de Tweede Kamer”, zo schrijft Jansen in een brief (pdf) aan de Gemeenteraad.

Blok gooit naar eigen zeggen “niet alle huurbescherming overboord”, want de betreffende gemeentes kunnen een bovengrens voor de huren instellen. Wethouder Jansen geeft echter op zijn beurt aan dat dit op "lokaal niveau niet waterdicht te regelen is."