Minder buitenlandse studenten? Hoe één artikel het nieuws kleurde

Het begon afgelopen vrijdag op de voorpagina van NRC Handelsblad. ‘Universiteit wil minder studenten’, stond er met grote letters. De onderkop luidde: “Er worden minder buitenlandse studenten geworven, blijkt uit een universitaire afspraak”.

In het stuk zelf staat, iets genuanceerder, dat de universiteiten de groei willen afremmen. Maar klopte dit nieuws? Het was afwachten tot maandagmiddag, toen universiteitenvereniging VSNU en de Vereniging Hogescholen hun plannen samen naar buiten brachten. En toen bleek het eigenlijk anders te liggen.

Gekleurde verslaggeving
Maar het NRC-artikel kleurde de verslaggeving van veel andere media. De NOS nam het nieuws op vrijdag al over en meldde vervolgens op maandag: ‘Universiteiten willen nog maar beperkt aantal plaatsen voor buitenlandse studenten’.

Ook de Volkskrant koos die interpretatie en schreef een artikel met de kop: ‘Hoe universiteiten en hogescholen van plan zijn de internationalisering van het onderwijs in te dammen’. Trouw deed ook zoiets: ‘Universiteiten willen een rem op de groei van het aantal buitenlandse studenten’, kopte de krant.

Maar dat staat niet in de internationaliseringsagenda die de universiteiten en hogescholen naar buiten brachten. Ze willen mee op handelsmissies en aantrekkelijker worden voor buitenlands talent. Wel willen de onderwijsinstellingen meer mogelijkheden krijgen om de toestroom in goede banen te leiden.

Voorbeeldje. Stel dat er heel veel buitenlandse studenten op een bepaalde opleiding afkomen, dan zou de universiteit een numerus fixus kunnen invoeren. Maar dan vallen er ook Nederlandse studenten buiten de boot. Dat wil die universiteit wellicht voorkomen door alléén een numerus fixus voor internationals te hanteren. Nu mag dat nog niet.

Snelle auto met goede remmen
“Een heel snelle auto heeft goede remmen nodig”, zegt woordvoerder Bart Pierik van universiteitenvereniging VSNU. “Zo is het ook met ons hoger onderwijs. Dat is van hoog niveau en we hebben grote ambities, maar we hebben wel de instrumenten nodig om te sturen. Hier en daar is dat opgevat als een beperking van het totale aantal internationale studenten.”

Maar daar gaat het dus niet om, zoals ook blijkt uit artikelen op de nieuwssites van universiteiten. Wageningen is tevreden over de hoeveel buitenlandse studenten die er studeren. Tilburg heeft voor een groeibeleid gekozen. Een woordvoerder van Groningen zegt: “We willen geen rem op internationalisering, maar we willen er wel bewust mee omgaan.”

De Erasmus Universiteit Rotterdam lijkt bij RTV Rijnmond te zeggen dat er minder studenten moeten komen. “De grenzen van de groei zijn bereikt”, wordt collegevoorzitter Kristel Baele geciteerd. Maar volgens een woordvoerder klopt het bericht niet helemaal. “Het verdient wel wat nuance. Wij vinden het belangrijk om internationaal talent aan te trekken. We willen de instroom vooral beter kunnen reguleren.”

Dus nee, universiteiten en hogescholen doen de deur niet dicht voor internationale studenten. Ze zijn ervan overtuigd dat het onderwijs en de samenleving beter worden van internationalisering. Ze opperen zelfs de mogelijkheid om nog veel meer buitenlandse studenten te werven. Maar dan zou de overheid wel met extra geld over de brug moeten komen.

Niet iedereen is overtuigd. NRC-journalist Maarten Huygen blijft bij zijn lezing: “Waarom vragen de universiteiten en hogescholen dan om de mogelijkheid van een studentenstop op Engelstalige opleidingen en hoger collegegeld voor niet-Europese studenten? Dat is toch om niets anders te doen dan de groei af te remmen? Niet om die groei te stoppen, maar dat heb ik ook niet geschreven.”