‘Jongeren, word wakker, jullie worden bestolen’

Politieke jongerenorganisaties komen in opstand tegen het pensioenakkoord. Het akkoord besteelt onder andere studenten, zeggen zij. Maar studenten maken zich er zelf niet zo druk om.

‘Eerst de stufi-zorgen, pensioenen zijn voor later’
Het is duidelijk dat de politieke jongerenorganisaties het pensioenakkoord bedreigend vinden voor de toekomst van onder andere studenten. Maar zijn studenten er eigenlijk mee bezig?
Sociologiestudent Daan (21)
Lees je wel eens wat over het pensioenakkoord?
’Niet heel vaak, ik scan een artikel hooguit als ik het in de krant zie staan.’
Wat weet je er wel over?
‘Dat we nu nog niet kunnen zeggen hoe ons pensioen er over dertig jaar uitziet. De politiek die er op dat moment is, beslist pas over het pensioen waar ik mee te maken krijg.‘
Maak je je zorgen?
‘Nee. Ik houd me bezig met andere dingen, haha.’
Als je de boodschap van de politieke jongerenorganisaties hoort, maak je je dan meer zorgen?
‘Nee. Ik heb vertrouwen in de politiek en het systeem. De mensen die de beslissingen nemen hebben er hopelijk genoeg verstand van.’
Geschiedenisstudent Lisette (20)
Lees je wel eens wat over het pensioenakkoord?
‘Ja, maar ik vind het altijd zo ingewikkeld dat ik halverwege het bijltje erbij neergooi.’
Wat weet je er wel over?
‘Dat jongeren later langer moeten doorwerken om de spaarpot aan te vullen. En ook dat ik het er niet helemaal mee eens ben. Mijn vader is bijvoorbeeld bakker, dat is enorm zwaar werk. Daar kan hij echt niet heel lang meer mee doorgaan, dus hij zou niet tot zijn 67e kunnen werken. Ik denk dat een betere oplossing zou zijn dat je verplicht bent een bepaald aantal jaren in je leven te werken. Sommigen werken hard en verdienen ook na een tijdje rust.’
Maak je je zorgen?
‘Nee, ik denk namelijk dat er nog zo onwijs veel gaat veranderen de komende jaren, dat het over dertig jaar totaal anders is.‘
Als je de boodschap van de politieke jongerenorganisaties hoort, maak je je dan meer zorgen?
‘Nee. Ik vind het wel een goede actie, want anderen helpt het misschien wel bewuster te worden. Maar op mij heeft het niet zo die uitwerking, ik verdiep me daar niet in.’
Journalistiekstudente Anita
Lees je wel eens iets over het pensioenakkoord?
‘Ik heb me niet helemaal ingelezen, nee, het is niet echt mijn vakgebied.’
Wat weet je er wel over?
‘Dat we langer moeten blijven doorwerken.’
Maak je je zorgen?
‘Nou ja, ernstige zorgen niet, maar ik heb liever dat de leeftijd laag blijft. Ik ga liever vandaag met pensioen dan morgen, ik kan echt al helemaal uitkijken naar m’n oude dag. Maar ik weet er te weinig van om er iets stelligs over te vertellen. ‘
Als je de boodschap van de politieke jongerenorganisaties hoort, maak je je dan meer zorgen?
‘Nou, het maakt wel wat los, ja. Als ik het hoor stel ik mijn mening graag bij. Dan wil ik liever dat de pensioenleeftijd nu omhoog gaat, en niet pas over twintig jaar. Dat klinkt eerlijker.’
Lachend: ‘Eigenlijk heb ik het liever andersom, dat de pensioenleeftijd nu omhoog gaat en later juist weer naar beneden.’ Later: ‘Het schudt hopelijk wel wat wakker, zo’n actie. Persoonlijk ga ik me er niet meer zorgen om maken. Ik vertrouw erop dat het allemaal goed komt.’
Pedagogiekstudentes Annique en Anne-Marie
Lezen jullie wel eens iets over het pensioenakkoord?
‘Af en toe zien we een stukje in de krant, maar we lezen het nooit echt.’ Annique: ‘Ik volg het nieuws niet eens nauwkeurig, dus al helemaal niet het pensioenakkoord.’ Anne-marie: ‘Als ik weer zo’n envelop krijg, gooi ik hem gelijk in de prullenbak omdat ik de inhoud toch niet begrijp.’
Wat weten jullie er wel over?
‘Te weinig om er iets zinnigs over te zeggen, haha. Als we ons in geldzaken verdiepen, doen we dat liever in studiefinanciering en in onze toekomstige baankansen.’
Als je de boodschap van de politieke jongerenorganisaties hoort, maken jullie je dan meer zorgen?
Annique: ‘Jeetje zeg, het klinkt wel alsof we aan de anti-depressiva moeten...’ Beiden: Het maakt het wel helderder hoe het in elkaar steekt. Maar of we er ook meer over gaan lezen? Nee, dat niet. Dat doen we wel als we oud zijn.’

De politieke jongerenorganisaties hebben de handen ineen geslagen. Gezamenlijk protesteren de jongerenafdelingen van GroenLinks, D66, PvdA, VVD en de SGP met het Alternatief voor Vakbond tegen het pensioenakkoord. Ze vinden dat het pensioenakkoord nu schulden maakt waar de jongeren later voor moeten opdraaien. Met de actie PensioenOpStand willen de organisaties onder andere studenten bereiken. Ze hebben een manifest opgesteld dat jongeren kunnen ondertekenen. Studenten tonen tot nu toe weinig belangstelling. ‘Studentenverenigingen, sluit je bij ons aan’, roepen de activisten. Ze proberen de ogen van jongeren te openen: ‘Het akkoord steelt jullie salaris’.
DUB spreekt met enkele actievoerders. Het zijn Maarten Koning (25), die vorig jaar voorzitter was van de Jonge Democraten (JD); Bram Dirkx (21) voorzitter van de JOVD, de jongerenpartij van de VVD en Martin Pikaart (43), initiatiefnemer van PensioenOpStand, voorzitter van het Alternatief voor Vakbond en schrijver van onder andere ‘De Pensioenmythe’.
Bestolen
“Iedere jonge werknemer wordt bestolen”, zegt Koning. Hij is laaiend op de fondsen die beslissen over de pensioenuitkeringen. Ze maken volgens hem misbruik van het geld van jongeren. “De fondsen hebben nu geld nodig. Dus stelen ze het van de werkende jongere die elke maand betaalt voor een pensioen en die nog verder niet nadenkt over later. Maar straks zijn wij zeventig, is ons geld weg en moeten wij keihard doorwerken.” Pikaart voorspelt dat er een ramp dreigt voor de jongeren. Hij schetst een beeld: “Straks staan we hamburgers in de MacDonalds te bakken en leven we in lekkende bejaardenflatjes. Dat hele pensioenakkoord is daar bepalend voor.”
Vergrijzing + crisis = schuld
Pensioenakkoord, het klinkt misschien als een stoffig mysterie waar je je liever niet over buigt. Maar de jongerenpartijen zien dat anders. Koning en Dirkx constateren dat er nu heel veel ouderen met pensioen gaan. Die ouderen krijgen geld van de pensioenfondsen, daar hebben ze immers voor gewerkt. De fondsen halen dat geld normaal gesproken uit een grote spaarpot van bijvoorbeeld opgespaarde premies. Maar nu is er een probleempje. De premies waren een lange tijd relatief laag, de opbrengsten van de fondsen vallen door de crisis tegen en ook zijn er veel uitkeringen uitgegeven. Een blik in de spaarpot laat dus 250 miljard euro te weinig zien. Koning: “Oeps. Wat nu? Waar halen we het geld voor al die ouderen vandaan? En in plaats van de ouderen nu toch iets minder te geven, blijven de fondsen koppig binnenstromend geld uit de spaarpot grabbelen voor ouderen. Dat geld komt van de salarissen van de jongeren die nu werken, van ons dus. Eén vijfde van ons salaris belandt namelijk in de spaarpot. Dat is eigenlijk bestemd voor onszelf voor later, maar ja: nood breekt wet, denken de fondsen. Het salaris van jongeren gaat nu dus in rook op.” Voor de jongeren is het volgens de activisten onduidelijk waar zij later hun geld vandaan moeten halen. “De fondsen hopen dat de beurs het terugbetaalt, maar dat is gokken. Het zijn een stelletje gokverslaafden. En ze zetten ons geld ervoor in”, vindt Koning.
Actie
Maar wat kunnen we tegen deze pensioenproblemen doen? De jongerenpartijen willen de kloof tussen oud en jong verkleinen in een nieuw stelsel. Dirkx legt uit: “Om de rekening tussen ouderen en jongeren te verdelen, moet de pensioenleeftijd per direct naar 67 jaar. Niet pas in 2025, want dan is het al te laat.” Ook willen de jongerenorganisaties vrije verkiezingen voor de vakbonden, want op dit moment krijgen jongeren niet de kans in de vakbonden te komen. De vakbonden bestaan voor tweederde uit 45-plussers. “Die maken zich niet zo druk om de jongeren”, zegt Koning, "zij stellen de belangen van hun leden veilig."
PensioenOpStand
Om de stem van jongeren te laten horen, hebben de jongerenpartijen hun krachten gebundeld. Ze begonnen de actie PensioenOpStand waarin ze pleiten voor hun generatie. Op de website staat een manifest waar iedereen zijn handtekening kan zetten als protest. Al meer dan 6.700 mensen hebben getekend. Zelfs minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft ze uitgenodigd voor een gesprek. Ze waren daarna ook nog eens te gast bij een hoorzitting van de Tweede Kamer. Maar daarnaast willen ze ook jongeren bereiken. ‘Als ze zien dat zes verschillende jongerenorganisaties samenwerken zien ze misschien dat het echt om iets belangrijks gaat’, vindt Dirkx.