“Ren dan zo hard als je kan”
Een mix van studenten en medewerkers vulde dinsdagochtend de knalblauwe collegezaal in het Ruppertgebouw. Er was veel belangstelling voor het zeer actuele college over de aardbeving en de tsunami in Japan. Geofysicus Rinus Wortel spijkerde de kennis over aardbevingen bij en fysisch geograaf Piet Hoekstra vertelde alles over tsunami’s.
“En zo zag het er tijdens de aardbeving uit”, zegt Wortel. Er gaat een geschrokken ‘ohh’ door de zaal heen. De docent laat een grafiek zien die gemaakt is met een seismometer. Met deze meter worden de trillingen van de aarde gemeten. Het eerste plaatje laat een geordend beeld zien met groene, rode en blauwe lijntjes, met hier een daar een kleine uitschieter. De tweede grafiek laat de trillingen tijdens de aardbeving zien: een agressief beeld van rode lijnen, die alle kanten uitschieten.
Gecompliceerd
Wortel legt aan de hand van veel infographics uit, hoe een aardbeving ontstaat en hoe dat in Japan ging. Duidelijk legt hij uit wat er precies gebeurd is onder de grond en hoe gecompliceerd zo’n enorme aardbeving is. Zo laat hij verschillende figuren zien van de platen in de aardbodem. Door een breuk in de aardkost, is de aardbeving ontstaan. De kracht van de aardbeving was 9.0 op de schaal van Richter, die tot 12.0 gaat. Hierdoor is het hoofdeiland van Japan met 2,4 meter naar het oosten verschoven. Een kaart waarop de naschokken te zien zijn, staat vol met gekleurde stipjes. Tijdens het college wordt er niet ingegaan op de gevolgen van de ramp, zoals de problemen met de kerncentrale in Fukushima. Het gaat puur om de aardbeving.
Als Hoekstra aan het woord komt, vertelt hij eerst wat over de geschiedenis van Japan met tsunami’s. “Japan is eigenlijk heel erg goed voorbereid op tsunami’s”, zegt Hoekstra. Hij laat beelden zien van een recente, Japanse nieuwsuitzending, waarin de kijker goed geïnformeerd wordt over tsunami’s. Zo krijg je tips over plekken die je maar beter kan vermijden en staat er een balk die de hoogte van de golven laat zien. Maar helaas viel er deze keer weinig aan te doen, vluchten was al te laat. Een plaatje van een sullig waarschuwingsbord op het strand in Japan van een rennend poppetje die een grote golf probeert voor te blijven krijgt de lachers op de hand in de zaal.
rennen
Op een ander recent filmpje dat vanuit een helikopter gemaakt is, is de kracht te zien van de tsunami die onlangs de Japanse kust overspoelde. Je ziet de golf in een razend tempo het vaste land van Japan bereiken. Op de achtergrond hoor je een Japanner paniekerig praten. Daarna komt er een vanuit de lucht genomen foto in beeld. Het plaatje is per toeval geschoten in 2004, en laat het strand van Kalutara in Sri Lanka zien. Het zeewater trekt zich terug, waarna het water zich met een rotvaart op het land stort. Mocht je dus ooit aan het zonnebaden zijn,en je ziet het zeewater wegtrekken, maak dan dat je wegkomt. “Ren dan zo hard als je kan”, zegt Hoekstra.
MM