18 NWO-beurzen voor Utrechters

Van de in totaal 159 door het NWO aan jonge onderzoekers toegekende beurzen, gaan er achttien naar wetenschappers die hun onderzoek aan de UU willen doen.

Van de in totaal 965 aanvragen voor een Veni-subsidie, werden er 159 gehonoreerd. Die onderzoekers krijgen ieder 250.000 euro om gedurende drie jaar een onderzoeksvoorstel uit te werken. De Veni-subsidie is bedoeld voor gepromoveerde wetenschappers die aan het begin van hun carrière staan.

Dertien Utrechters kregen al in augustus te horen dat ze een NWO-subsidie kregen. Vandaag werd dat aantal in totaal achttien (update: het zijn er negentien). De achttien onderzoekers geven aan dat ze hun onderzoek willen doen aan de UU. Overigens zijn de wetenschappers vrij om na hun toekenning elders hun onderzoek te doen.

Dit zijn de 18 Utrechtse Veni’s:

 

Wat vertellen oude broeikasrivieren?
Dr. H.A. Abels (m) 1980, Universiteit Utrecht - Aardwetenschappen
Opwarming van de aarde verandert de temperatuur en neerslag op land. In klei- en zandarchieven van 53 miljoen jaar oud in Noord-Amerika ligt informatie opgeslagen over klimaatveranderingen tijdens korte extreem warme periodes. In dit onderzoek wordt uitgeplozen wat er precies gebeurde.

 

De psychologische gevolgen van onbewust gedrag
Dr. M.A. (Marieke) Adriaanse (v) 1983, Universiteit Utrecht – Klinische en Gezondheidspsychologie
Veel gedrag ontstaat onbewust, waardoor we niet weten waarom we dit gedrag uitvoeren. De onderzoekers bestuderen de emotionele gevolgen van deze ontbrekende verklaring en de pogingen die mensen doen om hun onbewuste gedrag achteraf te verklaren.

 

Hoe bacteriën worden vernietigd
Dr. J. (Jovanka) Bestebroer (v) UMC Utrecht - Celbiologie
Bacteriën worden door cellen van het immuunsysteem herkend, opgenomen en opgeruimd. De onderzoekers gaan analyseren hoe bacteriën in de cel gezien worden om een betere vernietiging op te wekken. Ook zullen ze kijken hoe bacteriën dit proces kunnen ontwijken.

 

Bewustzijn en ons brein
Dr. ir. J.W. (Jan) Brascamp (m) - Cognitive Neuroscience
Hoe ontstaat bewuste waarneming uit hersenenprocessen? Hier gebruiken hersenwetenschappers visuele illusies waarvan de waarneming varieert: dezelfde afbeelding lijkt steeds iets anders. De onderzoekers meten welke hersenactiviteit met die veranderende waarneming gepaard gaat, om te ontdekken hoe hersenprocessen bewuste waarneming bepalen.

 

Varen en financieren
Dr. C.J. (Christiaan) van Bochove (m) Universiteit Utrecht – Sociale en Economische Geschiedenis
Economie en samenleving kunnen niet zonder betalingsverkeer. In pre-industrieel Nederland waren er echter geen moderne banken. Dit onderzoek laat zien hoe schippers het betalingsverkeer tussen steden organiseerden. De vele waterwegen en sterke organisatie van personen- en goederenvervoer maakten dit mogelijk.

 

Beyond New Jerusalem
Dr. S. (Stefan) Couperus (m) Universiteit Utrecht - Geschiedenis
Na hun vernietiging door bommen, werden Rotterdam, Coventry en Le Havre naoorlogse iconen van welvaart en wederopbouw. Deze steden herrezen na 1945 naar de ideaalbeelden van planners, althans dat is de heersende opvatting. Dit onderzoek laat daarentegen zien dat al ruim voor 1945 een systematische omgang met veranderende stedelijke ruimte bestond. Bommen en planners waren daarbij geen doorslaggevende factoren.

 

De watertoren van Azië
Dr. W.W. (Walter) Immerzeel (m) Universiteit Utrecht - Fysische Geografie
De bergketens van Azië en het Tibetaanse plateau zijn een bron van water voor miljoenen mensen. Door klimaatverandering vermindert de sneeuwbedekking, worden de gletsjers kleiner, maar gaat het ook meer regenen. Dit heeft grote gevolgen voor het watervoorzienend vermogen van deze 'watertoren'. Dit onderzoek brengt deze veranderingen op verschillende schaalniveaus in kaart.

 

Oorzaken en gevolgen van negatief interetnisch contact
Dr. E. (Eva) Jaspers, (v) Universiteit Utrecht - Sociologie
Wanneer verschillende groepen samenleven, vinden er altijd ook vervelende ontmoetingen plaats tussen de leden van die verschillende groepen. Dit project onderzoekt wie er meer kans loopt op dergelijke negatieve interetnische ervaringen en wat de consequenties zijn voor houdingen naar de andere groep. Bovendien wordt onderzocht of het effect van negatieve ervaringen afhankelijk is van de (diversiteit van de) context waarin deze plaatsvinden.

 

Worden oudere lezers slordige lezers?
Dr. A.W. (Arnout) Koornneef (m) Universiteit Utrecht - Taalkunde
Als 65-plussers een tekst lezen, springen hun ogen vaker heen en weer dan die van jongere lezers. Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen waarom oudere lezers deze leesstrategie gebruiken en wat voor invloed dit heeft op tekstbegrip. De resultaten kunnen gebruikt worden om teksten te optimaliseren voor onze vergrijzende bevolking.

 

Dag-nachtritmes in het hart
Dr. L.W. (Linda) van Laake (v) UMC Utrecht - Cardiologie
De werking van hart en bloedvaten wisselt sterk gedurende de dag-nachtcyclus. Zelfs losse hartspiercellen in een kweekschaaltje behouden een 24-uursritme. De onderzoekers gebruiken stamcellen om te analyseren hoe dag-nachtritmes zich ontwikkelen in hartspiercellen en het herstel na een hartinfarct beïnvloeden.

 

Een gevaarlijk enzym ontmaskerd
Dr. C. (Coen) Maas (m) UMC Utrecht - Laboratorium voor Klinische Chemie en Haematologie
Het bloedenzym Factor XII veroorzaakt enerzijds de vorming van propjes die bloedvaten verstoppen en anderzijds ontstekingen. Door twee verschillend functionerende varianten van Factor XII te onderscheiden en te remmen, hopen de onderzoekers de ziektes die deze varianten veroorzaken te voorkomen.

 

Shedding light on cancer: to guide and to treat
Dr. S. (Sabrina) Oliveira (v) Universiteit Utrecht – Biologie
Photodynamic therapy uses light to activate certain drugs to treat cancer. The challenges are to target these drugs specifically to cancer cells and to apply the light in the right place at the right time. This research will develop new targeted drug-conjugates that can be imaged to guide the therapy.

 

Bruggenbouwen tussen statistiek en inhoudelijk onderzoek
Dr. A.G.J. (Rens) van de Schoot (m) Universiteit Utrecht - Methode & Statistiek 
Na een schokkende ervaring kan posttraumatische stress optreden. De onderzoekers bouwen een statistisch model om individuele ontwikkeling van deze slachtoffers over de tijd te modelleren. Hierbij zal zoveel mogelijk voorkennis worden meegenomen zodat de methode uitermate geschikt is voor kleine datasets.

 

Beeldgestuurde behandeling van kanker
Dr. P. (Peter) Seevinck (m) UMC Utrecht – Image Sciences Institute
De onderzoeker gaat een MRI-methode ontwikkelen waarmee kleine medische instrumenten snel en nauwkeurig afgebeeld kunnen worden. Omdat ook tumoren goed zichtbaar zijn op MRI, kunnen artsen de tumoren vervolgens beeldgestuurd lokaal behandelen met behulp van die kleine instrumenten, zonder te hoeven snijden.

 

Kort en klein
Dr. I. (Ingmar) Swart (m) Universiteit Utrecht - Debye Instituut 
Veel processen in de wereld van atomen en moleculen spelen zich af op zeer korte tijdschaal. De onderzoekers gaan een microscoop bouwen waarmee tegelijkertijd het zeer kleine als het zeer snelle kan worden bestudeerd.

 

Het universum: je weet niet wat je ziet!
Dr. W (Wessel) Valkenburg (m) Universiteit Utrecht - ITF
Het universum dijt uit, en we menen te weten met welke snelheid. Maar omdat veel materie in het universum onzichtbaar is, is de vraag hoe stellig we kunnen zeggen wat die snelheid is. Dit onderzoek achterhaalt hoe stellig dan wel.

 

Motivatie voor de maatschappij gemeten
Dr. W.V. (Wouter) Vandenabeele (m) Universiteit Utrecht - Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO)
Werknemers in de publieke sector halen een belangrijk deel van hun arbeidsmotivatie uit de bijdrage die ze leveren aan de maatschappij. Deze studie onderzoekt hoe dit op een objectieve manier gemeten en vergeleken kan worden tussen verschillende sectoren en landen.

 

Hoe leren tweetalige peuters grammatica?
Dr. J. (Josje) Verhagen (v) Universiteit Utrecht – Pedagogische Wetenschappen
Kinderen die tweetalig opgroeien, moeten twee grammatica's leren. In dit project wordt bij heel jonge kinderen onderzocht hoe dit gebeurt. Leren tweetalige kinderen op dezelfde manier grammatica als eentalige kinderen of op een heel andere manier?

 

Genen die aanpassing aan hitte controleren door bladbeweging
Dr. M. (Martijn) van Zanten (m) Universiteit Utrecht - Moleculaire Planten Fysiologie
De modelplant Arabidopsis thaliana is verspreid over het noordelijk halfrond. Individuele populaties zijn sterk aangepast aan de lokale temperatuur en controleren hitte effecten door het aanpassen van de bladstand. In dit project worden genen gekarakteriseerd die deze variatie verklaren.

 

De complete lijst Veni’s staat op de site van het NWO.

 

Update: Na melding van de 18 Veni's attendeerde hoogleraar Frans Verstraten ons er op dat er nog een negentiende Veni is voor Utrecht. Jan Brascamp promoveerde in Utrecht, deed daarna met een Rubicon-beurs twee jaar onderzoek in de VS, en is inmiddels weer in dienst bij de Universiteit Utrecht.

Advertentie