Bert van der Zwaan volgt Hans Stoof op als rector

Biogeoloog Bert van der Zwaan wordt volgend jaar de nieuwe Utrechtse rector-magnificus. De huidige decaan van de faculteit Geowetenschappen neemt op 1 mei 2011 het stokje over van Hans Stoof die per april van dat jaar met emeritaat gaat. De nieuwe rector is door de Raad van Toezicht zoals gebruikelijk benoemd voor een periode van vier jaar.Bert van der Zwaan (1952) studeerde geologie aan de VU en in Utrecht. Hij is paleontoloog van origine, maar ontwikkelde al snel een sterke belangstelling voor onderzoek op het grensvlak van de biologie en de geologie. In 2004 stond hij aan de basis van de oprichting van het Darwincentrum voor Biogeologie.In een interview met het Ublad zei hij in 2007: ‘Voor het onderzoek naar de biosfeer is een kruising tussen een aardwetenschapper en een bioloog perfect. Biologen weten veel van het systeem, maar missen het idee van lange tijdschalen. Aardwetenschappers weten alles van rampspoed en al het moois uit het verleden, maar passen dat niet toe op de toekomst van het biologische systeem.'DUURZAAMHEIDAl sinds de jaren negentig staat de ontwikkeling van het milieu- en klimaatsysteem centraal in zijn onderzoek en zijn inspanningen hebben er dan ook in niet geringe mate toe bijgedragen dat ‘Duurzaamheid’ naast ‘Life Sciences’ een centrale plaats is gaan innemen in het profiel van de Universiteit Utrecht.Van der Zwaan initieerde en leidde tal van grootschalige wetenschappelijke programma’s en was sterk betrokken bij de voorbereiding voor het FES programma Kennis voor Klimaat. Hij is tevens coördinator van het Utrechtse focusprogramma Aarde en Duurzaamheid. In 2009 werd onder zijn voorzitterschap het Utrecht Centrum voor Aarde en Duurzaamheid opgericht, een samenwerkingsverband van de Universiteit Utrecht met TNO, KNMI en onderzoeksinstellingen Deltares en KWR (Kiwa Water Research).HONDERD MILJOENEind vorig jaar boekte hij een van zijn grootste successen door een door hem geleid samenwerkingsverband van bedrijven en universiteiten - waaronder de UU – op het gebied van klimaat erkend te krijgen als Europese Kennis- en Innovatiegemeenschap. Dat betekent dat ‘Brussel’ de komende vier jaar honderd miljoen euro zal bijdragen aan het onderzoek van de partners.  In het Ublad toonde de nieuwe rector zich content met dit succes: ‘Het is de eerste keer dat bedrijven, overheden en wetenschappelijke experts samenwerken in een grootschalig initiatief voor innovatie op het gebied van de klimaatverandering. We zijn buitengewoon verheugd dat we geselecteerd zijn voor dit uitermate belangrijke initiatief dat een volgende generatie ondernemers en technici zal voorzien van innovatief gereedschap en dat ook een nieuwe manier van denken en praktijk in gang zal zetten.”LINTEN KNIPPENOok in 2007 werd Van der Zwaan al getipt als kanshebber voor het rectoraat. Toen kreeg Hans Stoof echter tot veler verrassing de voorkeur. Dat de nieuwe rector zich ook zeer intensief met onderwijsvernieuwing zal gaan bezig houden maakte hij zowel in het interview uit 2007 duidelijk als in zijn reactie op de site van DUB op de plannen van de commissie Veerman.In 2007 zei hij onder meer: ‘Mijn schatting is dat zestig procent van onze studenten niet geïnteresseerd is in echt academisch onderwijs. Zij komen alleen voor een diploma. Daar is niets mis mee, maar de vraag is of je ze dan nog moet lastig vallen met abstracte academische hoogstandjes. Ik ben persoonlijk een groot voorstander van differentiatie. De vraag is alleen hoe je dat organiseert.’Eerder dat jaar had hij studenten in een scherp opiniestuk al gewaarschuwd dat hard werken op een universiteit onvermijdelijk is.Van der Zwaan zal waarschijnlijk even moeten slikken bij de gedachte aan de vele plichtplegingen die hem te wachten staan. Op de vraag hoe hij over een eventuele benoeming tot rector dacht, antwoordde hij in 2007: ‘Het rectoraat is denk ik leuk, mits het over de inhoud gaat. Ik ben niet zo geschikt om linten door te knippen. Jaarlijks Sinterklaas ontvangen op het bordes van het Academiegebouw? Sorry, maar dat is in dit leven niet mijn absolute topambitie.’EHfoto: Pieter van Dorp