Blij met een onrechtvaardige baas

Dat werknemers zich prettig voelen als ze door hun baas goed en rechtvaardig behandeld worden, het lijkt een open deur. Toch gaat die stelling niet in alle gevallen op, ontdekte promovendus Philip Miles. “In sommige situaties reageren mensen juist positief op een onrechtvaardige behandeling.”

Hij gaf de hoofdstukken van zijn proefschrift provocerende titels zoals ‘Fair treatment sometimes is not good’ en ‘Please don’t be nice to me’. Maar Philip Miles waarschuwt dat organisaties wel genuanceerd met deze bevindingen om moeten gaan. “Het is niet mijn bedoeling dat chefs concluderen dat zij maar het best onaardig tegen hun ondergeschikten kunnen doen, want dat is absoluut niet wat ik beweer.”

REORGANISATIES

Aanleiding voor het onderzoek van Miles was de vraag wat een rechtvaardige behandeling doet met werknemers die te maken krijgen met problemen in de organisatie.  “Ik ging er uiteraard vanuit dat mensen juist in moeilijke tijden behoefte hebben aan een rechtvaardige behandeling. Er kan je van alles gebeuren, maar daar kun je mee omgaan als je maar weet dat men eerlijk tegen je is.”

In drie organisaties, waar hij onderzoek deed bij ongeveer 1250 medewerkers, vond Miles echter precies het omgekeerde. “Het ging om organisaties waar veel aan de hand was, reorganisaties, ontslagrondes, ruzie in de leiding, onbetaald overwerk, roosterwijzigingen zonder inspraak en ga zo maar door. Uit de ingevulde vragenlijsten bleek dat medewerkers zich juist prettiger voelden naarmate zij de situatie en het gedrag van hun baas als onrechtvaardiger ervoeren.”

PARADOXAAL

Miles verklaart deze paradoxale uitkomst door te wijzen op de neiging van veel mensen om de schuld van problemen bij zichzelf te zoeken. Als je vindt dat er niets is aan te merken op de gang van zaken in je organisatie en dat je chef je eerlijk en rechtvaardig behandelt, maar je voelt je toch niet happy, dan moet dat dus wel aan jezelf liggen. Het is niet prettig om dat te moeten constateren.”

Veel prettiger is wanneer je anderen, je baas, de organisatie de schuld kunt geven, vervolgt de promovendus die op dinsdag 28 september in Utrecht zijn proefschrift verdedigt. “Als je constateert dat dingen niet eerlijk en rechtvaardig verlopen, dan is wat je overkomt nog steeds niet leuk, maar je hoeft jezelf in ieder geval niets kwalijk te nemen."

ONDERSTEUNING

Niet toevallig zijn het juist de medewerkers met veel verantwoordelijkheidgevoel die bij een eerlijke en rechtvaardige gang van zaken de schuld van de problemen bij zichzelf zoeken en bijvoorbeeld vaker ziek worden, constateert Miles. “Maar nogmaals, de oplossing is dus niet om ze dan maar slecht te behandelen.

“Veel beter is als organisaties een bedrijfscultuur creëren waarin mensen de kans krijgen om op een positieve manier om te gaan met teleurstellingen. Dit kan bijvoorbeeld door ze de ondersteuning te geven die ze nodig hebben om hun doelen wel te bereiken en ze te helpen om een lerende houding aan te nemen, juist na teleurstellingen.”

EH

Advertentie