Cohen kan eindelijk spreken zonder interrupties

Na de kritiek van zijn eigen partijvoorzitter zei Job Cohen gewoon door te gaan met het roeien tegen de stroom in. Wat dat betekent was dinsdagavond in de Nicolaïkerk te zien, waar de PvdA-leider op uitnodiging van studentenvereniging SIB een lezing hield. Onderwerp van gesprek: de eurocrisis.
Wat doe je als je grootste probleem het geven van scherpe ad hoc-antwoorden in een gehaaide politieke arena is? Juist, je geeft een lezing waarin je een uur lang ongestoord aan het woord mag zijn. Het is een begrijpelijke keuze van Job Cohen, en niet geheel zonder succes: de goed gevulde kerk hing aan zijn lippen. Echt lastig maakten de aanwezige studenten het hem niet.
Het was een lezing volgens het boekje, wat vooral opviel door het gebruik van opzichtige metaforen. Er kwam een olifant in een porseleinkast langs, en het toonbeeld van leiderschap was volgens Cohen de recent overleden Steve Jobs. Die bracht ons de iPad, een product waarvan “mensen pas weten dat ze het willen als het ze getoond wordt.” Een goede politicus verkoopt zijn boodschap zoals Jobs de iPad, wilde Cohen maar zeggen.
Europa heeft een iPad nodig
Om de eurocrisis tegen te gaan is er “een bindend verhaal nodig”, hield Cohen zijn toehoorders dan ook voor, “een iPad.” Het nadeel van uitgeschreven lezingen is dat zulke grapjes slecht overkomen, er werd slechts besmuikt gelachen om de analogie van Cohen. Het voordeel is dat je de getallen makkelijk op een rijtje kan hebben: zestig miljard, dat is tienduizend euro per huishouden. Wel zo makkelijk als je niet zo sterk bent in het oplepelen van economische cijfers.
Hoe uit de crisis te komen? Cohen: “We hebben een effectieve brandgang nodig. Als het noodfonds maar groot genoeg is, is de kans kleiner dat je het daadwerkelijk nodig hebt.” En om in de toekomst dezelfde problemen te voorkomen “moet er een speciale eurocommissaris voor begroting komen, met de macht om écht in te grijpen.”

De vragenstellers uit de zaal waren kritisch op het verhaal van Cohen, al bleven die scherpe randjes goed verborgen onder een mantel van beleefdheid. “Hoe ziet u dat voor zich, die sancties?”, vroeg een meisje naar aanleiding van Cohens pleidooi voor een eurocommissaris die begrotingsdiscipline moet bijbrengen. Cohen vergeleek het met gemeenten in Nederland: als die het echt te bont maken, komen ze onder toezicht van het Rijk te staan.
Kleine stapjes
Maar is dat geen verkapt pleidooi voor een federaal Europa, vroeg een volgende vragensteller zich af. Maar een politieke unie is niet wat Cohen wil: “Europa komt alleen verder met kleine stappen, anders gaat het volk morren. Daarom ben ik voor een eurocommissaris, maar niet voor een federaal Europa. Dat gaat het nooit redden, het zou contraproductief zijn dat te willen.”
Tot echte vergezichten over Europa wilde Cohen niet komen. Er konden nu “kleine stapjes” genomen worden, “door de crisis afgedwongen”. Een politieke iPad heeft hij daarmee nog niet in handen, iets dat hij zich zelf ook realiseerde: “Het verschil met Apple is dat er bij de eurocrisis een probleem moet worden opgelost. Dat kost veel geld en het is niet tastbaar.”