Deeltijdstudenten extra in de problemen
Het plan van staatssecretaris Zijlstra om deeltijdstudenten net zo snel een langstudeerboete te geven als voltijdstudenten stuit op veel onbegrip bij de universiteiten. VVD-kamerlid Anne-Wil Lucas wil uitleg van de bewindsman.
De staatssecretaris ontkent het wezen van een deeltijdopleiding, zegt Remi van Schaïk, universitair docent aan de Rijksuniversiteit Groningen en coördinator van de bachelor-deeltijdopleiding geschiedenis die vijf jaar duurt. “Studenten volgen die omdat ze werken of zorgtaken hebben, en dus niet voltijds kunnen studeren.” Toch geldt ook voor zijn studenten dat ze straks vanaf hun vijfde studiejaar 3000 euro extra collegegeld moeten betalen.
Staatssecretaris Zijlstra heeft naar de laatste studentenmonitor gekeken en geconcludeerd dat het studietempo tussen de vol- en deeltijdstudent niet significant verschilt, zegt beleidsadviseur onderwijs Anton van den Hoeven van de Universiteit Utrecht. De oorzaak kan bij het hbo liggen, denkt hij, omdat aan het hbo meer vrijstellingen voor vakken worden verleend dan aan de universiteit. “Hier wordt er zelden een vrijstelling gegeven.”
Omvang
De landelijke omvang van het probleem is moeilijk in te schatten. Universiteitenvereniging VSNU wil daarom nog niet reageren. Maar de Radboud Universiteit Nijmegen heeft de cijfers al op een rijtje. Collegevoorzitter Roelof de Wijkerslooth maakte donderdag tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer bekend dat momenteel 51 procent van de Nijmeegse deeltijdstudenten beboet zou worden. Als het kabinet zijn zin krijgt, zijn de universiteiten straks geen optie meer voor deeltijdstudenten, voorspelt De Wijkerslooth.
Bij de Universiteit Utrecht is het nog niet bekend hoeveel van de deeltijdstudenten geconfronteerd worden met de boete. Van den Hoeven: “Van de dertigduizend Utrechtse studenten volgen er 1366 een deeltijdopleiding. Van hen volgt 771 een bacheloropleiding en 556 een master. Hun aandeel is de afgelopen jaren afgenomen en de meesten volgen hun colleges samen met de voltijdstudenten. Alleen wie geen baan heeft, of andere verplichtingen, kan misschien even snel studeren als een voltijder, maar dat zal zeker niet iedereen lukken.”
De Utrechtse masteropleiding Fysiotherapiewetenschap, die uitsluitend in deeltijd wordt gegeven en over twee jaar staat geprogrammeerd, maakt zich volgens hem terecht zorgen. “De geringste uitloop kost de studenten daar straks veel geld en dit zijn studenten die vrijwel allemaal studeren naast het werk.”
De Vrije Universiteit noemt het merkwaardig dat deeltijdstudenten in het wetsvoorstel van de staatssecretaris even snel moeten studeren als voltijders terwijl hun onderwijsprogramma over meer jaren is uitgesmeerd. “Het zou de facto het einde van veel deeltijdopleidingen betekenen”, stelt een woordvoerder. “Wij kunnen ons voorstellen dat deze bepaling in het wetgevingstraject nog aangepast zal worden omdat dit erg onredelijk is.”
Uitzondering
Op 15 maart wordt de langstudeerregeling in de Tweede Kamer besproken. Van de regeringspartijen is ook VVD-kamerlid Anne-Wil Lucas bezorgd over de positie van deeltijdstudenten. “Die volgen natuurlijk niet voor niets een deeltijdopleiding. Ik heb daar inmiddels kritische vragen over gesteld aan de staatssecretaris. Voor ik nu ga zeggen dat er voor hen een uitzondering moet gelden, wacht ik eerst zijn uitleg af. Want we willen ook niet dat deeltijdstudies als sluiproute gaan dienen om de langstudeerboete te omzeilen. Maar nogmaals, ik maak me wel zorgen.”
De vijftig deeltijdstudenten geschiedenis in Groningen zijn door opleidingscoördinator Remi van Schaïk meteen op de hoogte gesteld van de dreigende maatregel. “Individuele studenten heb ik aangeboden om te kijken of ze hun opleiding wat kunnen versnellen, bijvoorbeeld door ook een college overdag te volgen. Maar dat lukt lang niet iedereen. Als dat wel kon, zou trouwens ook het voltijdonderwijs in de problemen komen.”
Hij ziet de toekomst van zijn deeltijdopleiding somber in: “Sinds studenten voor een tweede studie het hogere instellingscollegegeld moeten betalen, is de instroom hier gehalveerd. Andere jaren schreven zich vijftien tot twintig studenten in, afgelopen september zijn er maar tien begonnen. Komt de langstudeerregeling er door, dan is het hier echt einde oefening. Dan kunnen we alleen nog de zittende studenten fatsoenlijk naar hun diploma helpen. En de enkeling die onder de nieuwe regels nog bereid zou zijn om in deeltijd te studeren, kunnen we dan geen avondcolleges meer aanbieden.”
Hoger Onderwijs Persbureau