Drankverbod 18-min lastig voor Utrechtse verenigingen: ‘Alcohol verenigt’
Vanaf 1 januari wordt alle alcohol voor jongeren onder de 18 verboden. In Utrecht kan 2 procent van de studenten straks ook geen biertje meer krijgen in de kroeg of de vereniging. Hoe gaan de studenten en de verenigingen hiermee om?
Mocht je al geen sterke alcoholische dranken drinken onder de 18, na de jaarwisseling mag je als 18-minner ook geen bier of wijn meer nuttigen. Dat zadelt studentenverenigingen in Utrecht op met een probleem. Alleen het Utrechtse Studenten Corps niet: “We hebben geen 17-jarige leden”, zegt rector Willem van der Graaf. “Als je nog geen 18 bent, kun je geen lid worden.”
Marline van Hillen, vice-preses van U.V.S.V., had graag gezien dat het vorige bestuur dezelfde restrictie had ingevoerd. “We hebben 10 leden onder de 18. Het valt totaal niet te controleren of zij na de jaarwisseling niet meer zullen drinken. Daarvoor komen er te veel mensen op een borrel af, hebben we te veel verschillende tappers en worden er vaak kannen met bier door de jaarclubs gekocht. Als daar toevallig een minderjarige bij zit, ja, dan kunnen we daar niet zo veel aan doen.”
Hoe U.V.S.V hier vanaf 2014 mee omgaat, is nog niet bekend. Hillen: “We zijn pas net geïnstalleerd als bestuur. Het is heel goed mogelijk dat we volgend jaar geen minderjarigen meer toelaten, zoals bij het U.S.C.. Het is niet te doen om lid te zijn van een studentenvereniging en niet te drinken: alcohol verenigt!”
Tips van de LKvV voor studentenverenigingen
- Stel een alcoholovereenkomst op voor minderjarigen. Zo weet je zeker dat zij op de hoogte zijn van het verbod en weten ze wat de sancties zijn.
- Maak aan alle leden bekend wie er minderjarig is, zodat ze niet voor diegene alcohol gaan halen. Heel weinig leden zijn minderjarig en iedereen kent elkaar wel, dus dit is goed te onthouden.
- Hang een lijst met namen (en eventueel foto’s) van de minderjarigen achter de bar op.
- Bij betaalsystemen met persoonlijke passen is het makkelijk; met de passen van leden die nog geen 18 jaar zijn, mag geen alcohol worden gehaald.
‘Zo isoleer je jonge studenten’
De Landelijke Kamer voor Verenigingen (LKvV) heeft een advies voor studentenverenigingen over de nieuwe alocoholwet opgesteld. “Wij raden het verenigingen juist af om geen minderjarigen meer toe te laten”, vertelt Anne Kamp, preses van de LKvV. “We vinden dat iedereen in het hoger onderwijs lid moet kunnen worden van een studentenvereniging.”
Paul, student Natuur en Innovatie Management en lid van Orca, wordt in juli 2014 pas 18 en vindt het jammer dat sommige studentenverenigingen minderjarigen gaan buitensluiten. “Je isoleert de nieuwe studenten, terwijl zij net zoveel recht hebben op een studentenleven als oudere studenten.”
Het UMTC denkt er net zo over. “We zijn een open studentenvereniging waar iedereen lid kan worden”, zegt preses Wybe Ruiter. “Volgens mij is er dit jaar slechts één persoon jonger dan 18. Dat valt prima te controleren.”
Bij Veritas werken ze al jaren met betaalpassen die op naam staan. “Minderjarigen kunnen bij ons al geen sterke drank kopen”, vertelt preses Myrthe Bootsma. “Dit beleid is makkelijk door te voeren naar alle alcoholische dranken. Onze open feesten worden straks allemaal 18-plus, zodat minderjarigen die geen lid zijn van Veritas niet in aanraking met alcohol kunnen komen.”
Lotte is met haar 17 jaar het jongste lid van haar vereniging Biton. “Ik vind het wel vervelend dat ik straks de enige op de hele vereniging ben die niet mag drinken. Toch ben ik wel blij dat ik hier lid kon worden, in tegenstelling tot verenigingen die minderjarigen weigeren. Ik vind dat echt raar; als je gaat studeren, wil je ook het studentenleven in en dat word je dan onmogelijk gemaakt. Een vriendin van mij is een vroege leerling en is in september pas 17 geworden. Dat zou betekenen dat ze pas als derdejaars lid zou kunnen worden van een studentenvereniging!”
Nieuwe alcoholwet is een stap in de goede richting
Gedragswetenschapper bij Sociale Wetenschappen Ina Koning, heeft verschillende onderzoeken gedaan naar het alcoholgedrag van jongeren. “Ik vind het een goede zaak dat de leeftijdsgrens omhoog is gegaan, om twee redenen”, vertelt ze. “Ten eerste is het nu duidelijk dat 18 de leeftijd is waarop je mag drinken - of het nu bier of iets sterkers is. Daarnaast beginnen jongeren gemiddeld vier jaar voor de wettelijke leeftijd met drinken. De leeftijd wordt in de praktijk dus eigenlijk verhoogd van 12 naar 14.”
De hersenen groeien door tot iemand 23 is, zegt ze, voor die leeftijd is alcohol schadelijk. Met de formule van Koning zou de minimumleeftijd dus eigenlijk op 27 moeten liggen. “Dat is ook niet goed, want dan wordt het drinken van alcohol een taboe”, zegt ze. “De leeftijd van 16 jaar is nu de laagste leeftijd in Europa, als je die met twee jaar omhoog doet is dat wat minder extreem. Het is sowieso een kwestie van handhaving; als de wet goed gehandhaafd wordt, zal die ook goed werken.”
‘Natuurlijk blijf ik gewoon drinken’
Paul vindt de nieuwe wet sowieso “een beetje gelul. Ik ga nu om met 18-jarige studenten en drink 15 tot 20 bier per week. Dat ga ik straks niet veranderen, ik ben dan de enige die niet meer mag drinken! Ik heb tot mijn 16de niet gedronken, maar nu ik weet wat alcohol voor plezier geeft, zal ik me niet weer aan de wettelijke leeftijd gaan houden.”
Ook Lotte is niet van plan de vier maanden tot haar verjaardag te stoppen met drinken. “Natuurlijk ga ik wel stiekem drinken! Via andere mensen kan ik nog aan drank komen. Sowieso kun je nu ook als 15-jarige aan sigaretten komen, als je de mensen achter de kassa maar kent.”
Ina Koning begrijpt hen wel. “Er is altijd een groep die buiten de boot valt, ook als je een overgangsregeling invoert. Ik hoop dat er in de praktijk soepel wordt omgegaan met mensen die nu 16 of 17 zijn, want de wetsverandering is meer gericht op de nieuwe lichting jongeren.”
Betalen, pannenkoek!
Wat de consequenties zijn voor een overtreding van de drank en horecawet, verschilt per gemeente. De gemeente Utrecht gaat de volgende straffen opleggen bij gebruik van alcohol onder de 18:
- Drinken van alcohol als minderjarige: 45 euro boete
- Verkopen van alcohol aan minderjarige: 1360 euro
- Verkopen van alcohol aan een minderjarige door een groot bedrijf (meer dan 50 werknemers) : 2720 euro.
- Tweede keer verkopen van alcohol aan minderjarige: De boete kan 50 procent hoger worden dan de vorige keer.
De gemeente gaat geen happy hours, piekuren of meters bier verbieden, maar drukt wel op het hart dat het onverantwoord schenken van alcohol echt verboden is. Iemand die dronken is alsnog alcohol geven, is dan ook wettelijk verboden. Het beleid wat betreft schenktijden is nog niet bekend.