Een gracht in De Uithof voor duurzaam watergebruik

Duurzaamheid heet tegenwoordig sustainability. Tijdens de Sustainability Battle die vrijdag door de Utrechte universiteit en hogeschool werd georganiseerd, ging het zowel over bewustwording als over economie. “Het geldargument is ook belangrijk.”“Dit is niet voor hippies”, zeggen de hogeschoolstudenten Ivo (Werktuigbouwkunde) en Jochem (Mediatechniek). Ze doen mee aan de Sustainability Battle, een gezamenlijk initiatief van de Universiteit Utrecht (UU) en de Hogeschool Utrecht (HU). Zes teams van zes à zeven studenten moeten binnen een dag met ideeën komen om De Uithof meer duurzaam te maken. Wat ze daarvoor precies bedenken, maakt niet uit, als het de duurzame campus maar dichterbij kan brengen. Aan het eind van de ochtend ontmoet iedereen pas zijn teamleden, aan het eind van de middag ligt de deadline. “Dit is echt pressure cooking”, zegt Elijn Eweg, die namens de HU in de organisatie zit.Die ochtend hebben Jochem en de rest van de deelnemers geluisterd naar een lezing van juryvoorzitter Marjolein Demmers, directeur duurzaamheid bij ingenieursbureau DHV. Ze sprak over de methode van de Naturel Step. Jochem: “Zij vertelde ons dat het belangrijk is om te weten waar je naar toe wilt. Maar wil je een duurzamere samenleving, dan kunnen we niet gelijk met alles stoppen wat we doen. Demmers zegt daarom dat het belangrijk is om te kijken naar de eerst haalbare stap.”Demmers sprak over het principe cradle to cradle, maar ook over geld verdienen, vertelt Ivo. Vandaar dus: niet voor hippies. Ook Nicoline Meijer, communicatieadviseur bij de UU en organisator van het evenement, heeft het over economie: “Het gaat er om dat je integraal naar een vraagstuk kijkt. Als je bijvoorbeeld met energie bezig bent, dan kun je je blindstaren op het terugbrengen van CO2-uitstoot, maar daar kun je bijvoorbeeld de economische consequenties door uit het oog verliezen.”Daarom zijn er tijdens deze battle teams gemaakt van studenten met een verschillende achtergrond. Eweg: “Het zijn multidisciplinaire teams. We hebben de drie thema’s waarmee de studenten aan de slag moeten, zo gekozen dat er vanuit verschillende hoeken bijdragen kunnen worden gedaan.“ De drie thema’s zijn ‘mobiliteit’, ‘energie’ en ‘greening the campus’.Groot denkenJochem en Ivo en hun Team Orange hebben het thema mobiliteit gekregen. Jochem: “Er is heel veel woon-werkverkeer van en naar De Uithof, dat zorgt voor veel CO2-uitstoot. We denken dat je Utrecht Centraal moet ontlasten als centrale hub van het vervoer naar De Uithof.” Ivo: “Mensen gaan met de auto, omdat de bussen overvol zijn.” Jochem: “De Uithof is nog te veel een satelliet van Utrecht.” Dat is nog best abstract, geven ze toe. Jochem: “Toekomstvisies zíjn abstract. Het is leuk om ze te bedenken, maar ze zijn niet in een paar jaar haalbaar. Je moet groot denken.”De massa opfokkenEen handvol experts loopt de hele dag rond om de verschillende teams bij te staan. Het gele team van Peter, Hans en Jannis heeft net bezoek gehad van zo’n expert. “Hij boorde ons de grond in,” zeggen ze. “Hij zei dat we realistisch moesten zijn. Wij hadden het met hem over studenten, want we denken dat het belangrijk is om hun gedrag te beïnvloeden om zo het energieverbruik te verlagen. Maar hij dacht dat we de massa’s wilden opfokken. Natuurlijk willen we ze er wel bij betrekken, want verduurzamen is een taak van alle partijen. Uiteindelijk willen we wel een soort zelfverzorgend utopia.” Hans: “Kiest de jury straks voor een realistisch of een utopisch plan, dat is de vraag. We willen zeker met iets komen dat ook realitisch is, een mooie middenweg.”Aan wat voor plannen moeten we dan denken? De plek waar Hans met zijn groep werkt, één van de cabines op de eerste verdieping van het Kruytgebouw, dient als goed voorbeeld: “Die lamp hier, waarom kan ik die als gebruiker niet zelf uitdoen? Het probleem bij zoiets als verlichting is dat een beheersbedrijf iets wat beter kan niet wil of kan verbeteren.” Jannis: “En uiteindelijk gaat het ook om de centjes hè. In Brandenburg, in Duitsland, is een dorp dat helemaal zelfvoorzienend is. Er staan twintig windmolens. Ze leveren daar zelfs energie aan het net wat geld oplevert. Dat was ook de reden dat alle bewoners mee wilden doen: het geldargument.”Technische tunnelPeter van Team Yellow heeft zijn twijfels bij de multidisciplinariteit van de battle: “Een hoop faculteiten hebben tentamens. Er zijn hier daarom heel weinig economiestudenten. Volgens mij zijn er ook te weinig inschrijvingen, ze hadden op honderd man gerekend terwijl we maar met zijn veertigen zijn.”Bij Team White is er meer enthousiasme. Tess: “We zagen elkaar hier pas. We waren gelijk verkocht aan elkaar, ha, ha. Maar we hebben wel heel lang moeten discussiëren, de ene kant van de groep is heel technisch, terwijl de andere kant meer van de social sciences is. Ik studeer zelf bijvoorbeeld Communicatie.”“Jullie zaten soms écht in een technische tunnel!”, zegt Tess tegen teamgenoot Maarten. “Het werkte wel,” zegt hij. “We willen duurzaamheid ontwikkelen op twee manieren. Het technische vlak, maar ook het menselijke vlak, via gedragsverandering.”En de winnaar is…Terug naar de vraag van Hans: kiest de jury voor een realistisch of voor een utopisch plan? Natuurlijk, de jury roemt alle teams om de prachtige plannen die ze in een dag bedacht hebben. “Het was verschrikkelijk om een keuze te moeten maken, we vonden het allemaal goed,” zegt juryvoorzitter Marjolein Demmers. Het meest onder de indruk is de jury van Team Blue.Dit team kreeg de opdracht zich te buigen over de waterhuishouding in De Uithof en kwam met verschillende korte- en langetermijnoplossingen. Op korte termijn moeten er meer bomen geplant worden en moeten er groene daken worden aangelegd, zodat er meer water opgevangen kan worden. Op lange termijn wil Team Blue dat het regenwater dat op de gebouwen valt, wordt opgevangen in grote tanks, wat weer gebruikt moet worden voor het doorspoelen van de toiletten.Iets om naar uit te kijken uit de plannen van Team Blue is de grote centrale gracht die ze in De Uithof zouden willen aanleggen. Die is nodig om nog meer water op te kunnen vangen, het team wil over de hele Uithof meer waterpartijen. “Het zorgt niet alleen voor meer watercapaciteit, maar het is ook visueel aantrekkelijk,” zegt Andi tijdens de presentatie van het team.Als winnaar mag het team op reis naar de universiteit van Edinburgh, waar de duurzame campus al een stapje dichterbij is. Het team krijgt de gelegenheid hun plannen verder uit te diepen, dus wie weet komt die centrale gracht er ooit. “Hopelijk kan er ooit iets van dit alles gerealiseerd worden,” zegt Andi. Ze zegt het weifelend, voorzichtig. Voorlopig is de gracht er nog niet. Hoe sustainable was Sustainability Day?“We hebben biologisch ontbeten bij The Basket,” zegt organisator Nicoline Meijer. “En de lunch komt van Lekker Utregs, zij werken alleen maar met streekproducten, alles uit de regio.” En Nicoline zelf? “Ik ben een echte fietser. Alleen vandaag moest ik met de auto, vanwege alle spullen die ik mee moest nemen voor deze dag.”Cateraar Yvette Wink – die de opdracht weer van Lekker Utregs kreeg– is niet helemaal tevreden: “Zonde, er zijn te veel broodjes over. Gelukkig kan ik het aan de paarden en varkens thuis geven.” En hoe zit het met de melk, die in plastic bekertjes van Campina zit? “Met die melk heb ik helemaal niks, dat kwam via Lekker Utregs. Ja, het komt wel uit de regio, want hun distributiecentrum zit in Amersfoort. Ik zou het liever afnemen van een zorgboerderij, daar zijn er hier genoeg van.”