Energiedebat krijgt optimistisch slot

Voor sommigen duurt het misschien te lang, maar het gaat wel degelijk de goede kant op met de verduurzaming van de energieproductie in ons land. Daarover waren de deelnemers aan het slotdebat van de Studium Generale cyclus ‘Nederland krijgt energie’ het eens. Cruciaal is dat een nieuwe regering niet gaat morrelen aan de uitgangspunten van de onder Balkenende 4 opgestelde beleidsagenda ‘Schoon en Zuiver’. Er heerste maandagavond in de Aula van het Academiegebouw een sfeer van onvervalst optimisme. Niet verwonderlijk voor wie weet dat oud-minister Jacqueline Cramer op de valreep bereid was gevonden om Jan Terlouw te vervangen als forumlid. En al helemaal vanzelfsprekend voor wie duurzaam ondernemer Ruud Koornstra, de koning van de ledlamp, een beetje kent. Aanvankelijk leek het daar nog niet zo op. Vooral Walter Ruijgrok, manager Environmental Affairs van de brancheorganisatie van energiebedrijven Energiened, deed zijn best om al te hoge verwachtingen de kop in te drukken.PLEISTERS PLAKKEN Verplicht alle energieleveranciers tot een toenemend aandeel hernieuwbare energie en kondig per direct een nieuwbouwstop af voor conventionele centrales voor niet-hernieuwbare energie, zo luidde de hoofdstelling van de avond. Maar Ruijgrok maakte de zaal duidelijk dat daar wat hem betreft geen sprake van kon zijn. “Een leuke stelling, maar willen we in Nederland die kant op, dan zullen we Europa mee moeten krijgen. Als ons dat niet lukt, heeft beleid alleen voor ons land weinig zin. Dat is niet meer dan pleisters plakken.” Daar komt bij, aldus Ruijgrok, dat de zestig grootste Nederlandse bedrijven, samen goed voor een kwart van de energieconsumptie in ons land, bij invoering van een dergelijke verplichting al de volgende ochtend in Den Haag een uitzonderingspositie zullen komen claimen met als dreigement dat ze anders naar elders zullen vertrekken. “En als hun claim gehonoreerd wordt, zal de prijs van energie voor kleine consumenten zoals u en ik fors toenemen.”SLAGER Hoongelach van Ruud Koornstra was zijn deel. “Aan Ruijgrok vragen om over te stappen op duurzame energie is hetzelfde als de slager vragen om te stoppen met het verkopen van vlees”, aldus de medeoprichter en directeur van duurzaamheidsonderneming Tendris. “Het systeem zit nu eenmaal zo in elkaar dat de gevestigde machten een broertje dood hebben aan verandering. Ik sprak laatst met de directeur van een energiebedrijf. Als mens ben ik het wel met je eens, zei hij, maar als directeur kan ik je moeilijk steunen.” Volgens Koornstra is de toekomst aan ondernemers zoals hij, die in duurzaam ondernemen een gat in de markt zien. “Stop met subsidiëren en andere flauwe kul", riep hij de overheid op, "maar investeer in duurzame technologie, want er zijn kansen te over.” De flamboyante ondernemer wees op de verlichting in de aula. “Als jullie ledlampen zouden gaan gebruiken, en dat kan zonder dat de sfeer wordt aangetast, dan bespaart je dat alleen in deze zaal al 1400 euro op jaarbasis.”KOLEN- EN GASLOBBY Het grootste struikelblok voor verandering is de macht van de kolen- en gaslobby en van de grote bedrijven. Daarover waren alle deelnemers aan de discussie het eens. "Maar", beklemtoonde Cramer, "laten we vooral niet te pessimistisch zijn. Toen ik ruim drie jaar geleden aantrad als minister zeiden alle gevestigde machten ‘nee’ tegen nieuwe duurzaamheidsinitiatieven, maar inmiddels springen ze als paddestoelen uit de grond. We zijn echt bezig met omschakelen naar een ander soort economie. Er heeft op dit terrein nog nooit zoveel innovatie plaats gevonden als de afgelopen drie jaar.” Tijdens de eerste bijeenkomst van de cyclus had Herman Wijffels geklaagd dat het in Nederland ontbreekt aan een ‘plan’ op het gebied van de verduurzaming. Het was maar goed dat hij er deze keer niet bij was, want Cramer reageerde furieus. “Er is wel degelijk een plan. Kijkt u maar naar wat de afgelopen jaren tot stand is gebracht in het kader van 'Schoon en Zuiver'. Als ik Herman dan hoor zeggen dat er geen plan is, denk ik: Verdorie, waarom zegt hij dat nou.” En voegde ze er fel aan toe, “dat ga ik hem nog wel even persoonlijk vertellen ook”.PETITIE Hoogleraar milieukunde Klaas van Egmond, die de discussie met souplesse leidde, wees tot slot op grote beschavingen uit het verleden die ten onder waren gegaan omdat de gevestigde machten elke verandering tegenhielden. "Dat mag ons niet gebeuren", aldus Van Egmond, "maar de discussie van vanavond geeft mij in dit opzicht hoop." Hij riep de zaal op een handtekening te zetten op de petitie op de website van Nederland krijgt nieuwe energie, en sloot af met de constatering dat het een mooie avond was geweest. “Voorlopig kunnen wij heel prettig vooruit.”EH