Hecht gezin behoedt kinderen voor te vroege seks

Bij drie van de vier Nederlandse jongeren verloopt de seksuele ontwikkeling op een natuurlijke, stapsgewijze manier. Dat is vooral het geval als de ouders goed op de hoogte zijn van het doen en laten van hun kinderen. Dat blijkt uit onderzoek van psycholoog Hanneke de Graaf naar de invloed van opvoeding op de seksuele ontwikkeling van jongeren. Hoewel een op de tien jongeren in ons land op negentienjarige leeftijd nog nooit heeft gezoend, heeft een even groot percentage al op of voor het veertiende jaar geslachtsgemeenschap gehad. Op die leeftijd ontbreekt het kinderen echter nog aan de rijpheid die nodig is voor een bevredigend en gezond seksleven.TONGZOENEN Om meer inzicht te krijgen in de factoren die invloed hebben op de ‘seksuele carrières’ van jongeren, vroeg De Graaf ruim 2600 meisjes en jongens tussen 12 en 25 jaar om een uitgebreide vragenlijst in te vullen. Ook analyseerde zij 55 studies naar het verband tussen het seksuele gedrag van jongeren en de sfeer in het gezin. Uit het proefschrift ‘Parenting and adolescents’ sexual health’, waarop De Graaf op 31 augustus promoveert, blijkt dat driekwart van de ondervraagden het seksuele pad stap voor stap betreedt. Ze doen eerst ervaring op met tongzoenen en met voelen en strelen onder de kleren om pas daarna over te gaan tot naakt vrijen en tenslotte tot geslachtsgemeenschap. Ongeveer een op de vier ondervraagden had snel seks met een partner of doorliep de bovengenoemde stappen in de ‘seksuele carrière’ binnen het tijdsbestek van een jaar. Dat was relatief vaak het geval bij niet-westerse allochtone jongeren en bij jongeren met weinig opleiding.VEILIGER Gevolg van een geleidelijke seksuele ontwikkeling is niet alleen dat jongeren meestal pas op latere leeftijd voor het eerst seks hebben, maar ook dat zij zich bij het vrijen veiliger en prettiger voelen dan jongeren die snel met elkaar naar bed gaan. Opvallend is bovendien dat zij vaker anticonceptie gebruiken en dat de meisjes uit deze groep minder vaak onbeschermde anale seks hebben. Voorwaarde voor een gezonde, stapsgewijze seksuele ontwikkeling is volgens De Graaf dat jongeren beschikken over vaardigheden zoals een bewustzijn van de eigen seksuele behoeften en het vermogen om daar met de partner over te kunnen praten. Ook moeten zij in staat zijn om vormen van seks te weigeren, waaraan ze voor hun gevoel nog niet toe zijn. HECHTE GEZINNENUit eerder onderzoek was al bekend dat de rol van de ouders in het gezin daarvoor van groot belang is. Uit de antwoorden van de door haar ondervraagde jongeren concludeert De Graaf nu dat naast een veilige en beschermde omgeving vooral ouderlijke kennis van het gaan en staan van de kinderen belangrijk is. Kinderen uit hechte gezinnen beginnen minder snel aan een vaste relatie en daarmee ook minder snel aan seks. Daardoor hebben ze een grotere kans op veilige en prettige seksuele ervaringen. Dat is vooral het geval als hun ouders goed op de hoogte zijn van wat ze doen en met wie. Die kennis biedt ouders de mogelijkheid om hun kinderen los te laten wanneer dat kan, maar ook om waar nodig in te grijpen.JUISTE BESLISSINGEN Vooral voor jonge meisjes is cohesie in het gezin belangrijk voor het uitstellen van de eerste seksuele ervaring, constateert De Graaf. Zij vermoedt dat meisjes die een slechte relatie met hun ouders hebben, dat proberen te compenseren door al op jonge leeftijd een vaste relatie met een jongen te krijgen en met hem naar bed te gaan. De resultaten van het onderzoek van De Graaf zijn van belang voor ouders die willen weten hoe ze hun kinderen op seksueel gebied zo goed mogelijk kunnen begeleiden. Ouders die hun kind steunen en weten wat hun kinderen doen en met wie, kunnen erop vertrouwen dat het de juiste beslissingen zal nemen, ook op seksueel gebied. EH