'Leg instellingen niet verder aan banden'

Een streng accreditatiestelsel kan niet garanderen dat er bij een opleiding nooit iets aan de hand is. Dat lukt hooguit als er getornd wordt aan de autonomie van de instellingen, stelt NVAO-voorzitter Karl Dittrich.Een accreditatie door de NVAO is geen garantie dat er op een opleiding niets aan te merken valt, hield Dittrich de aanwezigen op het Nationaal Hoger Onderwijs Congres vandaag voor. “Die pretentie hebben wij niet en zullen wij ook nooit kunnen waarmaken.”In een stelsel waarin onderwijsinstellingen veel zelfstandigheid hebben, is geen volstrekt sluitend toezichtsysteem in te bouwen, tenzij er aan die zelfstandigheid wordt getornd. Maar dat moeten we niet willen, meent Dittrich. “Dan raak je aan de levenskracht van de instellingen.”Maar de hogescholen moeten wel beter hun best doen om die autonomie te verdienen. Bij hen is volgens de NVAO-voorman minder ruimte voor kritiek en concurrentie dan bij de universiteiten. Ook moeten hogescholen leren accepteren dat bij veel vrijheid veel verantwoording komt kijken. Hogescholen moeten oppassen voor “administratieve gemakzucht”. “Pas wet- en regelgeving toe en let op de reproduceerbaarheid van beoordelingen, anders maak je jezelf kwetsbaar.”Dittrich blikte terug op een bewogen jaar: in 2010 werd door de Tweede en Eerste Kamer een nieuw accreditatiestelsel aangenomen, maar kwam ook de affaire Inholland aan het licht. Van het pas vernieuwde systeem deugde in 2011 al “niets meer”, volgens diezelfde politici. De regels werden aangescherpt: opleidingen moeten in vervolg in clusters worden beoordeeld, er mogen geen financiële relaties meer bestaan tussen instelling en visitatiebureau en het is de NVAO zelf die de panels benoemt.Volgens Dittrich hebben de hogescholen te defensief gereageerd op de kritiek van buiten. “Ze zeiden: ‘er is niks aan de hand, we hebben alles onder controle’. Maar we weten allemaal dat studenten te weinig kennis opdeden, te veel moesten reflecteren en ze te weinig tijd aan hun opleiding besteedden.”