'In Nederland mag je alleen op Koninginnedag je tijd verkwanselen'

‘Lege’ momenten – iedereen kent ze. Je wacht op de bus, je schilt aardappeltjes, je staart naar je computerscherm terwijl een internetpagina wordt geopend. Maar heb je er ooit over nagedacht wat die lege momenten betekenen, waar je dan aan denkt, en of ze eigenlijk echt wel zo ‘leeg’ zijn?

De internationale Theatergroep Supercalifragilistic Expeditions (zelf noemen ze zich liever, naar hun thema, Empty Moments) wel. De groep bestaat uit negen Nederlandse en buitenlandse studenten en aio’s, die naast hun studie of werk in Utrecht ook allemaal ‘iets’ met theater wilden doen, en bij een Nederlandstalige theaterclub niet zomaar aan de slag konden.

Maar Empty Moments is behalve een reguliere theatergroep - vooral voor de buitenlandse leden - ook een uitlaatklep waar ze soms even lekker kunnen roddelen over die rare Hollandse gewoontes. Hoofdrolspeelster Ioana Tudor (professioneel actrice, afkomstig uit Roemenië): “In het begin leek  het soms wel een beetje therapie. Gewoon, dat je even kon vertellen hoe irritant het is dat niemand snapt hoe je naam wordt gespeld.”

350 schoenendozen

Anderhalf jaar geleden zijn ze begonnen, en binnenkort staan ze dan eindelijk op de planken met hun theatervoorstelling Empty Moments. Het product van eindeloos filosoferen en improviseren is samengesmolten tot een Engelstalige voorstelling, met (min of meer) een verhaallijn, karakters en een setting: 350 lege schoenendozen in een schoenenwinkel. 

Dat die lege momenten niet zo makkelijk te definiëren zijn, heeft de Poolse regisseuse Dorothea Nikiporczyk ondervonden. “Met al die wetenschappers moet je erg precies zijn”, verzucht ze. “Een leeg moment bij de bushalte, is dat ook leeg als je bewust naar een vallend herfstblaadje kijkt? Is dat ook leeg als je nadenkt over je boodschappenlijstje van vanavond? Of als je terugdenkt aan die ene rotopmerking van je collega? De paradox die eruit voortvloeit – een leeg moment is eigenlijk niet leeg, en toch is het leeg omdat je gedachten je meenemen in plaats van andersom – vormt de basis van de voorstelling.

Hyperefficiëntie

Het valt Dorothea op dat Nederlanders vaak moeite hebben met het idee dat zij lege momenten in hun dagelijks leven ondervinden. De hyperefficiëntie die in Nederland heerst, daar had ze moeite mee toen ze hier net was. “Alleen op Koninginnedag mag je je tijd verkwanselen”. Daarbij denken de buitenlandse leden van de groep dat zij zich misschien wel extra bewust zijn van die lege momenten: “op momenten waarop je de taal om je heen niet verstaat, dwalen je gedachten al snel af en beleef je even zo’n leeg moment.”

De culturele én individuele verschillen worden in het stuk breed uitgemeten en vormen de basis voor de verschillende karakters. “We hebben karaktereigenschappen, van onszelf en van anderen onder de loep genomen en tot in het absurde doorgetrokken. Zo werd een onschuldig meisje meerdere malen getypeerd als psychopaat en moordenaar, een metamorfose die ons intrigeerde en inspireerde.”

Natuurlijke selectie

Niet alle karakters zijn terug te vinden in de voorstelling – sommige pasten niet zo goed in de sfeer van het stuk, andere verdwenen simpelweg omdat de leden ermee op hielden. “Een kwestie van natuurlijke selectie” grinnikt Paris Patrou, oprichter van de groep en in het dagelijks leven promovendus in de arbeidspsychologie. Hij heeft in de afgelopen anderhalf jaar veel leden heeft zien komen en gaan. De ups en downs, die elk amateurgezelschap moet doorstaan, maken het uiteindelijke clubje hechter en gezelliger, en bovendien ervaren ze het als een ‘overwinning’ dat ze het tot een voorstelling hebben weten te brengen.

De gedeelde interesse voor theater en de vergelijkbare achtergrond van het werk aan de universiteit blijken een vruchtbare bodem voor hechte onderlinge vriendschappen, zeker omdat velen een nieuw sociaal leven hebben moeten opbouwen toen ze naar Nederland verhuisden. Maar uiteindelijk gaat het om het theater. Want die lege momenten, die worden ingekleurd met aandacht en zorg. En dan is een leeg moment helemaal niet zo leeg meer.

Anne-Floor Scholvinck

 

Theatergroep SuperCalifragilistic Expeditions – Empty Moments

11 december 20:00 uur & 12 december 15:00 uur

ZIMIHC Theater, Bouwstraat 55, Utrecht, 030 272 34 55

Advertentie