Nederlandse websites anders dan Duitse
Welke verschillen zijn er waar te nemen in het webdesign van websites van Nederlandse en Duitse ondernemingen? Over die vraag schreef germaniste Saskia van Winkel haar masterscriptie. Het leverde haar dinsdagavond de Volkskrant/DIA-scriptieprijs op.
Met haar scriptie Interkulturelles Webdesign Niederland-Deutschland rondde Van Winkel (24 jaar) deze zomer haar master Interculturele Communicatie af, met een 8.5. Op aandringen van begeleider en grondlegger van de Utrechtse master hoogleraar Wolfgang Herrlitz zond zij het onderzoek in voor de prijs van de Volkskrant en het Duitsland Instituut Amsterdam. ”Natuurlijk denk je dan: ik maak toch helemaal geen kans. Dat ik won was dan ook echt een verrassing, maar ik ben er erg blij mee."
De scriptieprijs bestaande uit 1500 euro en een week meelopen met een redactielid van de Volkskrant wordt om het jaar uitgereikt aan de auteur van de beste scriptie over een onderwerp dat gerelateerd is aan Duitsland of de rol van Duitsland in Europa. Deze keer bevonden zich onder de vijf genomineerden liefst drie Utrechtse inzenders. Naast Van Winkel waren dat Suzanne Oosterwijk die de Duitse buitenlandse politiek van na 1990 onderzocht en Martin Weiss die schreef over polytechnische musea in de voormalige DDR
Volgens Van Winkel is er nog maar weinig onderzoek gedaan naar cultureel bepaalde aspecten van webdesign. Er is relatief wel veel bekend over culturele verschillen in consumentengedrag en de eisen die aan producten en diensten worden gesteld. Ook de cultureel bepaalde reacties op reclameboodschappen zijn onderzocht. Hoe het webdesign wordt beïnvloed, was echter nog onontgonnen terrein.
Die onbekendheid met dit thema werd Van Winkel vooral duidelijk tijdens haar werkzaamheden als projectmanager van een vertaalbureau, waar zij na een stage in dienst was getreden. "Veel bedrijven willen met behulp van een Duitstalige website de Duitse markt betreden, omdat daar veel groeimogelijkheden liggen. Er is echter nog veel onzekerheid over wat men naast een goede vertaling nog meer kan doen."
Van Winkel, die vele zomers doorbracht in Zeeland en onder meer vanwege de positieve contacten met Duitse toeristen aldaar koos voor een academische studie Duits, maakte een analyse van Duitse en Nederlandse site en verrichte een gebruikersonderzoek onder de bezoekers van sites. Ze zegt met haar scriptie ook een praktische handleiding te hebben willen schrijven voor bedrijven die digitaal de Duitse markt willen verkennen. Een wonderformule voor het uiterlijk en de indeling van een site heeft zij echter niet in handen. “Het is vooral belangrijk dat ondernemingen er bij stil staan dat de bezoeker van een Duitstalige site echt iemand anders is dan de bezoeker van een Nederlandstalige site. Mijn boodschap is dat dat bewustzijn geprikkeld moet worden. Je moet je erin verdiepen." Een grote wereldwijd opererende multinational met een vastomschreven corporate identity zal dan misschien andere conclusies trekken dan een kleine ondernemer.
De Utrechtse alumna wil daarom liever niet bestaande vooroordelen en clichés over Duitsers en Nederlanders uitvergroten. Ze spreekt van “veel kleine verschillen die tegelijkertijd echter heel betekenisvol zijn en veel over een cultuur zeggen". Als voorbeeld stelt ze dat op Duitse websites eerder de nadruk ligt op "kwaliteit en betrouwbaarheid", terwijl het motto op Nederlandse websites vaak "snel en gemakkelijk" is. Dat verschil uit zich op verschillende manieren. Op een Nederlandse site kun je bijvoorbeeld vaak enkel via een webformulier contact zoeken, op een Duitse website staan vaak alle contactgegevens vermeld. Je kunt bellen en zelfs een brief sturen. Of waar je op een Nederlandse site meteen op de homepage kunt doorklikken naar een offertetraject, zal een Duitse firma eerst positieve referenties, gewonnen prijzen en keurmerken laten zien.
De interesse voor haar bevindingen is zo groot dat Van Winkel er nog steeds beduusd van is. Zo zijn er diverse aanvragen om te komen spreken op bijeenkomsten van ondernemers en congressen. “Dat lijkt me erg leuk om te doen. Ik heb het gevoel dat ik door mijn werk en door dit onderzoek echt een zintuig heb ontwikkeld voor verschillen in webdesign. Het is fijn dat je die kennis kunt delen. Maar verder laat ik alles maar een beetje op me afkomen.”