Rijksbegroting (1): Minder geld voor onderzoek

De uitgaven aan wetenschappelijk onderzoek zullen de komende jaren dalen. Alleen voor grootschalige onderzoeksvoorzieningen gaat het budget flink omhoog. Dat blijkt uit de donderdag vrijgegeven Rijksbegroting.Het kabinet reserveert 36 miljoen euro extra voor wetenschappelijke ict-projecten, geavanceerde mri-scanners, biodatabanken en andere grote onderzoeksvoorzieningen. Voor deze grootschalige research infrastructuur komt daarmee in totaal jaarlijks 56 miljoen euro beschikbaar.Dat had Zijlstra al eerder bekend gemaakt in zijn strategische agenda. Toen meldde hij ook dat de helft van het extra geld bedoeld is voor ict-voorzieningen: netwerken, supercomputers, geavanceerde dataopslag en dergelijke.Maar dit extraatje moet de wetenschap zelf betalen. De totale uitgaven aan wetenschappelijk onderzoek zullen de komende jaren lager worden. Die zweven niet meer rond de één miljard euro, zoals in de vorige rijksbegroting, maar dalen van bijna negenhonderd miljoen in 2012 naar ruim achthonderd miljoen in 2016.Zo zal het jaarlijkse budget voor wetenschapsfinancier NWO geen 322 miljoen euro bedragen, maar afkalven naar 304 miljoen euro in 2016. NWO verdeelt de zogeheten tweede geldstroom voor onderzoek en financiert wetenschappers op grond van hun onderzoeksvoorstellen. De talentenprogramma's, waarin de beste onderzoekers om het geld strijden, krijgen het iets minder ruim.Dit staat los van de bekostiging van universiteiten, die ook minder royaal wordt. Maar in de begroting maakt het kabinet geen onderscheid meer in het onderzoeksdeel en het onderwijsdeel van de universiteitsbekostiging. Het is wel duidelijk dat het budget voor de universiteiten minder hard groeit dan het aantal studenten, zodat onderwijs of onderzoek zullen moeten inleveren. Aan het praktijkgerichte hbo-onderzoek morrelt het kabinet niet, maar dat kostte toch al niet veel geld. Daar blijft de komende jaren zo'n 19 à 20 miljoen euro per jaar voor beschikbaar. Pas in 2015 wijkt het kabinet af van de vorige begroting, als er geen 19,3 miljoen voor ingeboekt is, maar 16,9 miljoen. Het praktijkgericht onderzoek versterkt zowel het onderwijs als de innovatie in het bedrijfsleven, stelt het kabinet in zijn toelichting.Wetenschapsgenootschap KNAW blijft goeddeels buiten schot en moet slechts een paar ton inleveren. Het budget blijft boven de negentig miljoen euro.Tegenover deze daling van het onderzoeksbudget staat de belastingaftrek voor bedrijven. Zij zullen de komende jaren goedkoper research & development kunnen verrichten, omdat ze de kosten van de belasting af kunnen trekken. Daarvoor is komend jaar 250 miljoen euro beschikbaar, oplopend tot 500 miljoen in 2015.