Spoeddebat over langstudeerboete

Moedwil en misverstand overheersten het spoeddebat over uitspraken van minister Jan Kees de Jager van Financiën. Die zou hebben gezegd dat de langstudeerboete wat hem betreft niet had gehoeven.“Ik begrijp best dat u in verkiezingstijd alles aangrijpt om een rel te trappen”, sneerde staatssecretaris Halbe Zijlstra gistermiddag naar SP-kamerlid Jasper van Dijk. Die wierp de beschuldiging meteen verre van zich: “Dat zijn uw woorden.”De ‘rel’ brak inderdaad vlak voor de provinciale verkiezingen uit, toen minister Jan Kees de Jager een zaal vol studenten van Avans Hogeschool toesprak. Op een vraag van een student over de langstudeerboete zei De Jager dat die maatregel niet bijdraagt aan het terugdringen van het begrotingstekort. De boete voor trage studenten staat los van de bezuinigingen van 18 miljard euro die het kabinet in 2015 bijeen geraapt wil hebben. Voor de minister van Financiën had de maatregel dus niet genomen hoeven worden.De oppositie zag daarin een meningsverschil met staatssecretaris Zijlstra. Vond de minister van Financiën die langstudeerboete soms ook inhoudelijk verkeerd? Zou hij met spoed samen met Zijlstra tekst en uitleg willen geven in de Tweede Kamer?Dat gebeurde gisteren. Al snel moest de oppositie toegeven dat de boete inderdaad niet bedoeld was om de overheidsfinanciën op orde te krijgen: de bezuinigingen op studenten en hogeronderwijsinstellingen blijven vrijwel helemaal behouden voor de onderwijsbegroting. Daar gaat OCW de komende jaren onder meer de peutertoets van betalen, en de kwaliteitsverbeteringen in het mbo. Pas later komt het geld ook weer beschikbaar voor het hoger onderwijs.Dus maakte de oppositie er een ander debat van. Zo betwijfelde SP’er Van Dijk of de maatregel eigenlijk wel helpt om studenten sneller te laten afstuderen. Zijlstra voorspelde van wel, maar wilde eigenlijk nog niet debatteren over die kwestie: daar is gelegenheid genoeg voor als het wetsvoorstel eenmaal in de Tweede Kamer behandeld wordt. De Kamer kan dat debat gewoon inplannen.De maatregel zou aan zijn eigen succes ten onder kunnen gaan, opperde Boris van der Ham (D66) nog. Stel dat de inkomsten uit de langstudeerboete tegenvallen, omdat studenten daadwerkelijk allemaal op tijd gaan afstuderen. Wat zal er dan van die extra investeringen terechtkomen die het kabinet ermee wilde betalen? Van der Ham maakte van de gelegenheid gebruik om die vraag aan De Jager voor te leggen: wilde die beloven dat de toegezegde investeringen in het hoger onderwijs doorgang zullen vinden, ook als OCW er onverhoopt te weinig geld voor heeft?Dat zien we dan wel weer, was kort gezegd het antwoord van De Jager. Verder verwees hij doodgemoedereerd naar Zijlstra.De VVD, voor wie het hele spoeddebat niet had gehoeven, haalde nog even uit naar de PvdA en D66. De oppositie is verontwaardigd over de boete voor trage studenten, maar als zij haar zin had gekregen, zou de hele basisbeurs zijn afgeschaft: dan zouden studenten nog veel duurder uit zijn.Jazeker, antwoordde Tanja Jadnanansing van de PvdA, maar dat plan zou alleen voor nieuwe studenten gaan gelden. De huidige studenten zouden dan zijn ontzien.De oppositie diende uiteindelijk nog enkele moties in waarvan nu al vaststaat dat ze volgende week zullen sneuvelen. Zo verzocht de SP de regering de wet in te trekken. Zijlstra: “Het zal niet een enorme verrassing voor uw Kamer zijn dat ik die motie ontraad.”Hoger onderwijs persbureau