Tellen bursalen mee in rankings?
Als promovendi een studiebeurs krijgen in plaats van een salaris, tellen hun publicaties dan nog mee in de ranglijsten van universiteiten? De actievoerende promovendi beweren van niet, maar anderen denken van wel.
Al jaren wordt er getwist over de invoering van het zogeheten bursalenstelsel. Enkele universiteiten willen graag promovendi met een studiebeurs aanstellen, omdat dit veel goedkoper is dan promovendi met een salaris. Tot nu toe stak de rechter er steeds een stokje voor, maar het kabinet wil de wet wijzigen, zodat een bursalenstelsel mogelijk wordt.
Protesterende promovendi verzinnen allerlei tegenargumenten, waarvan dit de meest intrigerende is: de publicaties van bursalen tellen niet mee in de output van universiteiten, zodat Nederland zal kelderen in de internationale ranglijsten.
Hoge rankings
Tanja Jadnanansing van de PvdA nam het argument over. “Ik zeg alleen dat promovendi wél kunnen zorgen voor hoge rankings, waar we allemaal zo van houden, en dat de bursalen dat niet kunnen”, zei ze maandag in debat met staatssecretaris Zijlstra. Ook D66 wilde weten hoe het nu zat met de publicaties van promovendi: tellen die wel of niet mee?
Deskundigen zijn er kort over: ze tellen gewoon mee. Het argument van de promovendi is onzin, zegt ranking-deskundige Ton van Raan, tot voor kort directeur van het Leidse onderzoekscentrum CWTS. “Alle publicaties tellen mee, maar die moeten wel zijn verschenen in tijdschriften die opgenomen zijn in de Web of Science.” Dat is de database van wetenschappelijke tijdschriften die gebruikt wordt voor het berekenen van impactscores van onderzoek.
“De arbeidsrechtelijke status van een auteur of co-auteur van een publicatie is niet belangrijk”, zegt ook Luc Rietveld van de Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT). “Het gaat erom wie er bijgedragen heeft aan de publicatie. Deze personen komen op de publicatie te staan, of ze nu wel of geen bursaal zijn. Zelfs studenten zouden artikelen kunnen schrijven en staan dan gewoonlijk als co-auteur vermeld. De onderzoeksleider staat er meestal als laatste auteur bij.”
Zijlstra was er afgelopen maandag ook kort over in de Kamer: behalve Nederland zijn er maar twee andere landen zonder studentpromovendi. “De rest van de wereld doet het met bursalen.” Volgens hem zijn er in Nederland alleen juridische problemen met lesgevende student-promovendi, niet met publicerende.
Geen werknemer
Maar de promovendi houden vol. “Wij nemen slechts de argumenten van de Rijksuniversiteit Groningen serieus”, zegt Sjoerd Keulen van de actiegroep Promovendus.org. De universiteit wilde voor de rechter aannemelijk maken dat een bursaal geen werknemer is en stelde onder meer dat het intellectueel eigendom van eventuele wetenschappelijke publicaties geheel bij de bursaal ligt, en niet deels bij de universiteit.
Maar de rechter volgde die redenering niet, juist omdat de publicaties gewoon meewegen in de internationale ranglijsten. De promovendi dragen bij aan de uitstraling van de RUG en dus verrichten ze een taak die typisch voor werknemers is, aldus de rechter.
De rechter hanteerde het argument dus andersom: het werk van bursalen telt mee in de rankings, dus moeten het werknemers zijn. Over die conclusie wordt in de politiek verschillend gedacht, maar het uitgangspunt is duidelijk. De rankings komen in een bursalenstelsel niet in gevaar.