Terrorismebestrijding gaat ten koste van mensenrechten

De wereldwijde angst voor het internationale terrorisme heeft geleid tot maatregelen waarbij de mensenrechten in het gedrang komen. Een voorbeeld is het onrechtmatige VN-systeem van 'blacklisting', waarbij financiële tegoeden van vermeende Al Qaida-sympathisanten worden bevroren. Dat stelt internationaal juriste Bibi van Ginkel in het proefschrift 'The practice of the United Nations in combating terrorism (1946-2008)', waarop zij op 18 juni in Utrecht promoveert.Momenteel staan bijna vierhonderd mensen en meer dan honderd organisaties vanwege vermeende banden met Al Qaida op de zwarte lijst van het Sanctiecomité van de Veiligheidsraad. Wie eenmaal op deze lijst terechtkomt, wordt geconfronteerd met een bevriezing van al zijn financiële tegoeden. Daarnaast werkt zo'n zwarte lijst stigmatiserend. Van Ginkel: "Het gaat immers om vermoedens van terrorisme, zonder dat een persoon de kans krijgt in een proces zijn of haar eventuele onschuld te bewijzen." Een ernstig bezwaar is volgens Van Ginkel dat het Sanctiecomité geen onafhankelijke rechter is, maar een politiek orgaan. Plaatsing op de zwarte lijst van individuen of bedrijven geschiedt dan ook niet op basis van openbaar bewijs. Meestal wordt daarvoor informatie gebruikt die afkomstig is van geheime diensten. Hoger beroep tegen de beslissing of enige financiële compensatie is niet mogelijk. Van Ginkel: "Door het gebrek aan procedurele waarborgen in dit systeem neemt de Veiligheidsraad de beperkingen op zijn bevoegdheden niet in acht. Dat maakt het door haar gehanteerde instrument onrechtmatig." Zij pleit dan ook voor een orgaan met onafhankelijke deskundigen, dat in een openbare zitting de verzoeken tot verwijdering van de lijst behandelt en daarover zelfstandig kan beslissen. Ook zou zo'n orgaan de bevoegdheid moeten krijgen om financiële compensatie te bieden aan mensen of organisatirs die ten onrechte op de lijst hebben gestaan.Een ander kritiekpunt van Van Ginkel is het ontbreken van een algemeen aanvaarde definitie van terrorisme. "In de internationale en nationale praktijk circuleren daardoor honderden omschrijvingen. Zolang de Veiligheidsraad zonder nadere definiëring staten verplicht maatregelen te treffen tegen terrorisme, biedt dit sommige staten een perfect excuus om politieke tegenstanders uit te schakelen. Ze kunnen simpelweg claimen dat ze zo een bijdrage leveren aan de internationale terrorismebestrijding." Een eenduidige definitie van terrorisme zou volgens Van Ginkel de legaliteit en de legitimiteit van de strijd tegen terrorisme ten goede komen, omdat daarmee willekeur en misbruik kunnen worden vermeden.EH (Bron: Perscommunicatie UU)

Artikel
on 15/06/2010

De wereldwijde angst voor het internationale terrorisme heeft geleid tot maatregelen waarbij de mensenrechten in het gedrang komen. Een voorbeeld is het onrechtmatige VN-systeem van 'blacklisting', waarbij financiële tegoeden van vermeende Al Qaida-sympathisanten worden bevroren. Dat stelt internationaal juriste Bibi van Ginkel in het proefschrift 'The practice of the United Nations in combating terrorism (1946-2008)', waarop zij op 18 juni in Utrecht promoveert.

Momenteel staan bijna vierhonderd mensen en meer dan honderd organisaties vanwege vermeende banden met Al Qaida op de zwarte lijst van het Sanctiecomité van de Veiligheidsraad. Wie eenmaal op deze lijst terechtkomt, wordt geconfronteerd met een bevriezing van al zijn financiële tegoeden. Daarnaast werkt zo'n zwarte lijst stigmatiserend. Van Ginkel: "Het gaat immers om vermoedens van terrorisme, zonder dat een persoon de kans krijgt in een proces zijn of haar eventuele onschuld te bewijzen."

Een ernstig bezwaar is volgens Van Ginkel dat het Sanctiecomité geen onafhankelijke rechter is, maar een politiek orgaan. Plaatsing op de zwarte lijst van individuen of bedrijven geschiedt dan ook niet op basis van openbaar bewijs. Meestal wordt daarvoor informatie gebruikt die afkomstig is van geheime diensten. Hoger beroep tegen de beslissing of enige financiële compensatie is niet mogelijk.

Van Ginkel: "Door het gebrek aan procedurele waarborgen in dit systeem neemt de Veiligheidsraad de beperkingen op zijn bevoegdheden niet in acht. Dat maakt het door haar gehanteerde instrument onrechtmatig." Zij pleit dan ook voor een orgaan met onafhankelijke deskundigen, dat in een openbare zitting de verzoeken tot verwijdering van de lijst behandelt en daarover zelfstandig kan beslissen. Ook zou zo'n orgaan de bevoegdheid moeten krijgen om financiële compensatie te bieden aan mensen of organisatirs die ten onrechte op de lijst hebben gestaan.

Een ander kritiekpunt van Van Ginkel is het ontbreken van een algemeen aanvaarde definitie van terrorisme. "In de internationale en nationale praktijk circuleren daardoor honderden omschrijvingen. Zolang de Veiligheidsraad zonder nadere definiëring staten verplicht maatregelen te treffen tegen terrorisme, biedt dit sommige staten een perfect excuus om politieke tegenstanders uit te schakelen. Ze kunnen simpelweg claimen dat ze zo een bijdrage leveren aan de internationale terrorismebestrijding." Een eenduidige definitie van terrorisme zou volgens Van Ginkel de legaliteit en de legitimiteit van de strijd tegen terrorisme ten goede komen, omdat daarmee willekeur en misbruik kunnen worden vermeden.

EH (Bron: Perscommunicatie UU)

Advertentie