USI moet duurzaamheidsprofiel UU versterken

Hoe houden we voldoende drinkwater in de stad? Dat is een van kernvragen van het nieuwe Utrecht Sustainability Institute (USI). De Uithof is één van de proeftuinen voor duurzaamheid, vertelt hoogleraar en USI-directeur Jacqueline Cramer aan DUB. UU-hoogleraren Jacqueline Cramer en Herman Wijffels (foto) geven donderdagmiddag officieel de aftrap van het Utrecht Sustainability Institute (USI). Het instituut wil kruisbestuiving tussen onderzoekers en marktpartijen verbeteren en expertise uit verschillende vakgebieden integreren.Door kennisbundeling moeten er duurzame oplossingen bedacht worden voor steeds drukker wordende stedelijke gebieden in binnen- en buitenland. Bovendien versterkt het instituut het profiel van een van de speerpunten van de Universiteit Utrecht: duurzaamheid.Het USI is een initiatief van de Universiteit Utrecht samen met TNO en Deltares. Diverse kennisinstellingen en bedrijven (hier de volledige lijst) hebben zich aangesloten bij het initiatief. Oud-minister en sinds oktober 2010 wederom hoogleraar aan de UU Jacqueline Cramer is directeur van het instituut. Jacqueline Wat is het verschil tussen het al bestaande Utrecht Centrum voor Aarde en Duurzaamheid en het nieuwe Utrecht Sustainability Institute?Cramer: “Het is vernieuwd, verbreed in opzet, internationaler en in samenwerking met meerdere partijen, ook uit de markt. Het is meer gericht op één hoofdthema: de overgang naar duurzame stedelijke gebieden. Tot voor kort bundelden we kennis op thema, op energie, water, enzovoorts. We hadden daarmee geen gezicht. Maar als je kijkt wat we allemaal doen aan onderzoek, dan centreert zich dat allemaal rond de verduurzaming van stedelijke regio’s.”Waarom is duurzaamheid in steden zo belangrijk?“Het is niet alleen in Nederland van belang, maar wereldwijd hartstikke belangrijk. In 2050 zal 75 procent van de wereldbevolking in en rond steden wonen. Vaak in enorme grote metropolen. Het wordt een enorme uitdaging om al die mensen van water, energie en voedsel te voorzien.”Wat voor soort stedelijke problemen staan ons te wachten? “Water wordt steeds schaarser. Wij gebruiken ons drinkwater voor het doorspoelen van toiletten. Dingen waar je zulk soort Sourcy-water helemaal niet voor nodig hebt. Het watergebruik in steden moet veranderd worden. Ook een probleem is grondstoffengebruik. Hoe krijg je al die grondstoffen weer behoorlijk terug in de kringloop? Dat je niet alles hoeft te verbranden maar zo veel mogelijk hergebruikt. Dat soort processen moet duurzamer gemaakt worden, op een economische manier.”Welke rol speelt het USI bij het verspreiden van kennis over duurzaamheid? “Wij zijn een knooppunt om kennis bij elkaar te brengen. Iedereen doet afzonderlijk van elkaar wel heel veel zinnig werk, maar dat telt niet bij elkaar op als je dat niet organiseert. We moeten de kennis en de specialisaties die we hebben integreren, en relaties leggen met marktpartijen.”Waarom krijgt het instituut een Engelstalige naam? “Duurzaamheid is niet alleen een Nederlandse aangelegenheid. Wat we doen willen we veel meer in het buitenland toepassen, en ook vermarkten. Je moet een internationale uitstraling hebben, en een Nederlandse naam bekt dan niet. Als ik in Azië ben, dan kan ik niet zeggen dat ik van het Utrecht Centrum voor Aarde en Duurzaamheid ben.”Waar komen we de komende jaren het Utrecht Sustainability Institute allemaal tegen? “Naast dat we onderzoek bundelen willen we ook een platform voor reflectie en discussie over duurzaamheid zijn. Wij willen in debat treden met experts en een maatschappelijk debat in brede kring voeren. Hoogleraren Wijffels, Van Egmond en ik treden veel op in allerlei gremia en op radio en televisie. Tegelijkertijd zijn we betrokken bij het geven van onderwijs en het opzetten van bedrijvigheid rondom duurzame innovatie.”Het USI wil duurzame bedrijvigheid naar het Utrecht Science Park halen. Zijn er al resultaten?“TERI, een Indiaas consultancy- en onderzoeksbureau, gaat zich vestigen in De Uithof. Door die samenwerking kunnen wij meer in India proberen te doen, en zij kunnen hun activiteiten in Europa uitbouwen. Ook willen we graag dat studenten startups op het terrein van duurzaamheid opzetten, waarbij wij ze in de eerste fase helpen.”In hoeverre wordt De Uithof een proeftuin van duurzaamheid? “We willen De Uithof stapsgewijs duurzamer maken. Op het gebied van energie, water, groen en mobiliteit kunnen we veel doen. We zijn daar een plan voor aan het maken.” Wat gaan studenten en medewerkers in De Uithof daar van merken? “We gaan kijken hoe we water meer vast kunnen houden in De Uithof, zodat we dat water weer kunnen gebruiken in tijden van droogte. Bij de faculteit Diergeneeskunde zal een deel van het asfalt verdwijnen, en weer teruggegeven worden aan de natuur om zo een waterbuffer te creëren.”“Verder gaan de hogeschool, de universiteit en het UMC gezamenlijk de afvalverwerking verduurzamen. Er loopt een aanbesteding voor meer mogelijkheden tot recycling, en de mogelijkheid om meer energie uit afval te halen.”Jacqueline Cramer sprak in april 2011 bij TEDxUtrechtUniversity over duurzaamheid, en wat gewone burgers daar aan kunnen bijdragen: